Karl Schranz

austriacki narciarz alpejczyk

Karl Schranz (ur. 18 listopada 1938 w Sankt Anton am Arlberg) – austriacki narciarz alpejski, wicemistrz olimpijski, sześciokrotny medalista mistrzostw świata oraz dwukrotny zdobywca Pucharu Świata.

Karl Schranz
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

18 listopada 1938
Sankt Anton am Arlberg

Klub

Ski Club Arlberg

Wzrost

175 cm

Debiut w PŚ

5.01 1967, Berchtesgaden
(7. miejsce – slalom)

Pierwsze punkty w PŚ

5.01 1967, Berchtesgaden
(7. miejsce – slalom)

Pierwsze podium w PŚ

29.01 1967, Megève
(3. miejsce – slalom)

Pierwsze zwycięstwo w PŚ

12.12 1968, Val d’Isère
(gigant)

Dorobek medalowy
Reprezentacja  Austria
Igrzyska olimpijskie
srebro Innsbruck 1964 narciarstwo alpejskie
(slalom gigant)
Mistrzostwa świata
złoto Chamonix 1962 zjazd
złoto Chamonix 1962 kombinacja
złoto Val Gardena 1970 slalom gigant
srebro Chamonix 1962 slalom gigant
srebro Innsbruck 1964 slalom gigant
brąz Portillo 1966 slalom gigant
Puchar Świata
Kryształowa Kula
1968/1969
Kryształowa Kula
1969/1970
Puchar Świata (Zjazd)
Mała Kryształowa Kula
1968/1969
Mała Kryształowa Kula
1969/1970
Puchar Świata (Slalom gigant)
Mała Kryształowa Kula
1968/1969
2. miejsce
1971/1972
3. miejsce
1967/1968
Odznaczenia
Krzyż Oficerski Odznaki Honorowej za Zasługi Krzyż Kawalerski I Klasy Odznaki Honorowej za Zasługi Order Przyjaźni
Strona internetowa

Kariera edytuj

Pierwszy sukces w karierze Karl Schranz osiągnął w 1957 roku, kiedy zwyciężył w zjeździe i kombinacji podczas zawodów Arlberg Kandahar w Chamonix. Wyniki te powtórzył rok później, wygrywając ponadto w slalomie w Sankt Anton. W tym samym roku został również mistrzem Austrii zjeździe, gigancie oraz kombinacji. Kolejne zwycięstwa osiągnął w 1959 roku, wygrywając zjazd i kombinację na zawodach Arlberg Kandahar w Garmisch-Partenkirchen, zjazd na zawodach Lauberhornrennen w Wengen oraz zjazd, giganta i kombinację podczas zawodów 3-Tre w Madonna di Campiglio.

W 1960 roku brał udział w igrzyskach olimpijskich w Squaw Valley, zajmując siódme miejsce w zjeździe i gigancie. Pierwsze medale wywalczył na rozgrywanych dwa lata później mistrzostwach świata w Chamonix. Najpierw zajął czwarte miejsce w slalomie, przegrywając walkę o podium ze swym rodakiem, Gerhardem Nenningiem o 0,03 sekundy. Następnie zajął drugie miejsce w gigancie, rozdzielając na podium dwóch kolejnych Austriaków: Egona Zimmermanna i Martina Burgera. W dwóch ostatnich konkurencjach, zjeździe i kombinacji, Schranz okazał się najlepszy. Swój jedyny medal olimpijski wywalczył na igrzyskach olimpijskich w Innsbrucku w 1964 roku, gdzie był drugi w gigancie. Wyprzedził go tylko Francuz François Bonlieu, który był szybszy o 0,38 sekundy. Na tej samej imprezie był też jedenasty w zjeździe, a w slalomie zajął 24. miejsce. Kolejny medal wywalczył na mistrzostwach świata w Portillo w 1966 roku, zajmując trzecie miejsce w gigancie. W zawodach tych wyprzedzili go tylko Francuzi: Guy Périllat i Georges Mauduit.

 
Schranz na trasie Lauberhorn, 1966

Debiut w zawodach Pucharu Świata zanotował 5 stycznia 1967 roku w Berchtesgaden, zajmując siódme miejsce w slalomie. Tym samym już w swoim debiucie zdobył pierwsze pucharowe punkty. Były to równocześnie pierwsze w historii zawody tego cyklu. Trzy tygodnie później wywalczył pierwsze pucharowe podium, zajmując trzecie miejsce w slalomie, za dwoma rodakami: Périllatem i Jean-Claude’em Killym. W większości swoich startów w sezonie 1966/1967 plasował się w czołowej dziesiątce, jednak na podium już nie stanął. W klasyfikacji generalnej zajął ostatecznie siódme miejsce. Podobne wyniki osiągnął w sezonie 1967/1968, który ukończył na ósmej pozycji. Na podium stanął tylko raz, 16 stycznia 1968 roku w Wengen, zajmując drugie miejsce w zjeździe. W tym samym sezonie zajął też trzecie miejsce w klasyfikacji zjazdu, plasując się za Nenningiem i Killym. W lutym 1968 roku wystąpił na igrzyskach olimpijskich w Grenoble, jednak nie zdobył medalu. W zjeździe był piąty, w gigancie szósty, a w slalomie nie awansował do finału.

Największe sukcesy w Pucharze Świata osiągał w sezonach 1968/1969 i 1969/1970, kiedy zdobywał Kryształową Kulę za zwycięstwo w klasyfikacji generalnej. W tym czasie piętnaście razy stawał na podium, odnosząc przy tym dziewięć zwycięstw: 12 grudnia 1968 roku w Val d’Isère, 15 marca 1969 roku w Mont-Sainte-Anne, 5 stycznia w Adelboden i 10 lutego 1970 roku w Val Gardena wygrywał giganty, a 11 stycznia 1969 roku w Wengen, 18 stycznia 1969 roku w Kitzbühel, 1 lutego 1969 roku w St. Anton, 23 stycznia 1970 roku w Megève oraz 1 lutego 1970 roku w Garmisch-Partenkirchen był najlepszy w biegu zjazdowym. Wyniki te dały mu dwukrotne zwycięstwo w klasyfikacji zjazdu oraz zwycięstwo w klasyfikacji giganta w sezonie 1968/1969. W 1970 roku startował na mistrzostwach świata w Val Gardena, gdzie zdobył swój ostatni medal na międzynarodowej imprezie. Zwyciężył tam w slalomie gigancie, wyprzedzając bezpośrednio swego rodaka Wernera Bleinera oraz Dumenga Giovanolego ze Szwajcarii. Na tych samych mistrzostwach nie ukończył slalomu, a w zjeździe zajął czwarte miejsce, przegrywając walkę o podium z Australijczykiem Malcolmem Milne’em.

W sezonie 1970/1971 na podium stanął dwa razy, nie odnosząc żadnego zwycięstwa. Po raz pierwszy w karierze uplasował się poza czołową dziesiątką klasyfikacji generalnej, zajmując jedenaste miejsce. Lepiej zaprezentował się w kolejnym sezonie, w którym trzykrotnie zwyciężał w zawodach pucharowych: 12 grudnia 1971 roku w Val d’Isère oraz 14 i 15 stycznia 1972 roku w Kitzbühel był najlepszy w zjazdach. Dało mu to ósme miejsce w klasyfikacji generalnej oraz drugie miejsce w klasyfikacji zjazdu, w której lepszy był jedynie Szwajcar Bernhard Russi. Austriak miał wystartować także w igrzyskach olimpijskich w Sapporo w 1972 roku jako jeden z faworytów. Niedługo przed rozpoczęciem imprezy ówczesny prezydent Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego Avery Brundage odmówił mu prawa startu, uznając go za profesjonalistę[1][2]. Zgodnie z ówczesnymi przepisami każdy sportowiec, który podpisał kontrakt sponsorski, był automatycznie uznawany za zawodowca. Jeszcze w 1972 roku Schranz zakończył karierę[3].

W latach 1966, 1969 i 1970 otrzymywał nagrodę Skieur d’Or, przyznawaną przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Dziennikarzy Narciarskich[4]. W latach 1959, 1962 i 1970 był wybierany sportowcem roku w Austrii. Ponadto w 1980 roku otrzymał także Odznakę Honorową za Zasługi dla Republiki Austrii[5]. Łącznie jedenaście razy zdobywał mistrzostwo kraju, w tym w zjeździe w latach 1958, 1963, 1965 i 1968, w slalomie w latach 1962 i 1963, gigancie w latach 1958 i 1966 oraz kombinacji w latach 1958, 1962 i 1968.

Poza tym Schranz był również kilkukrotnie najlepszy w zawodach Arlberg Kandahar: w 1962 roku w Sestriere i 1965 roku w St. Anton wygrał zjazd i kombinację, a w 1970 roku w Garmisch-Partenkirchen i 1972 roku w Kitzbühel wygrywał zjazd. Czterokrotnie triumfował w zawodach Hahnenkammrennen w Kitzbühel: w latach 1966, 1969 i 1972 był najlepszy w zjeździe, a w 1966 roku wygrał także kombinację[6]. W latach 1968–1969 wygrywał slalom i kombinację w ramach zawodów Critérium de la première neige w Val d’Isère, a w 1972 roku na tych samych zawodach był najlepszy w zjeździe[7]. Sześciokrotnie zwyciężał w zawodach Lauberhornrennen w szwajcarskim Wengen: w latach 1959, 1963, 1966 i 1969 wygrywał zjazd, a w latach 1965–1966 był najlepszy w kombinacji[8].

Po zakończeniu kariery osiadł w St. Anton, gdzie prowadził hotel. Pomagał zorganizować rozgrywane w tej miejscowości Mistrzostwa Świata w Narciarstwie Alpejskim 2001.

Osiągnięcia edytuj

 
Schranz w 2008 r.

Igrzyska olimpijskie edytuj

Miejsce Dzień Rok Miejscowość Konkurencja Czas biegu Strata Zwycięzca
7. 21 lutego 1960   Squaw Valley Gigant 1:48,3 +2,5   Roger Staub
7. 22 lutego 1960   Squaw Valley Zjazd 2:06,0 +3,2   Jean Vuarnet
11. 31 stycznia 1964   Innsbruck Zjazd 2:18,16 +2,82   Egon Zimmermann
2.  2 lutego 1964   Innsbruck Gigant 1:46,71 +0,38   François Bonlieu
24. 8 lutego 1964   Innsbruck Slalom 2:11,13 +10,45   Josef Stiegler
5. 9 lutego 1968   Grenoble Zjazd 1:59,85 +2,04   Jean-Claude Killy
6. 12 lutego 1968   Grenoble Gigant 3:29,28 +3,80   Jean-Claude Killy
DNQ 17 lutego 1968   Grenoble Slalom 1:39,73   Jean-Claude Killy

Mistrzostwa świata edytuj

Miejsce Dzień Rok Miejscowość Konkurencja Czas biegu Strata Zwycięzca
7. 21 lutego 1960   Squaw Valley Gigant 1:48,3 +2,5   Roger Staub
7. 22 lutego 1960   Squaw Valley Zjazd 2:06,0 +3,2   Jean Vuarnet
4.[9] 12 lutego 1962   Chamonix Slalom 2:21,67 +2,56   Charles Bozon
2. [10] 15 lutego 1962   Chamonix Gigant 1:38,97 +0,15   Egon Zimmermann
1. [11] 18 lutego 1962   Chamonix Zjazd 2:24,33 - -
1. [12] 18 lutego 1962   Chamonix Kombinacja 11,04 pkt - -
11. 31 stycznia 1964   Innsbruck Zjazd 2:18,16 +2,82   Egon Zimmermann
2.  2 lutego 1964   Innsbruck Gigant 1:46,71 +0,38   François Bonlieu
24. 8 lutego 1964   Innsbruck Slalom 2:11,13 +10,45   Josef Stiegler
6.[13] 8 lutego 1964   Innsbruck Kombinacja 33,99 pkt +20,76 pkt   Ludwig Leitner
9.[14] 7 sierpnia 1966   Portillo Zjazd 1:34,40 +2,13   Jean-Claude Killy
3. [15] 10 sierpnia 1966   Portillo Gigant 3:19,42 +0,98   Guy Périllat
DNF1[16] 14 sierpnia 1966   Portillo Slalom 1:41,56 -   Carlo Senoner
5. 9 lutego 1968   Grenoble Zjazd 1:59,85 +2,04   Jean-Claude Killy
6. 12 lutego 1968   Grenoble Gigant 3:29,28 +3,80   Jean-Claude Killy
DNQ 17 lutego 1968   Grenoble Slalom 1:39,73   Jean-Claude Killy
DSQ2[17] 8 lutego 1970   Val Gardena Slalom 1:39,47 -   Jean-Noël Augert
1. [18] 10 lutego 1970   Val Gardena Gigant 4:19,19 - -
4.[19] 15 lutego 1970   Val Gardena Zjazd 2:24,57 +0,89   Bernhard Russi

Puchar Świata edytuj

Miejsca w klasyfikacji generalnej edytuj

Zwycięstwa w zawodach edytuj

  1.   Val d’Isère12 grudnia 1968 (gigant)
  2.   Wengen11 stycznia 1969 (zjazd)
  3.   Kitzbühel18 stycznia 1969 (zjazd)
  4.   Sankt Anton am Arlberg1 lutego 1969 (zjazd)
  5.   Mont-Sainte-Anne15 marca 1969 (gigant)
  6.   Adelboden5 stycznia 1970 (gigant)
  7.   Megève23 stycznia 1970 (zjazd)
  8.   Garmisch-Partenkirchen1 lutego 1970 (zjazd)
  9.   Val Gardena10 lutego 1970 (gigant)
  10.   Val d’Isère12 grudnia 1971 (zjazd)
  11.   Kitzbühel14 stycznia 1972 (zjazd)
  12.   Kitzbühel15 stycznia 1972 (zjazd)
  • 12 zwycięstw (8 zjazdów i 4 giganty)

Pozostałe miejsca na podium edytuj

  1.   Megève29 stycznia 1967 (slalom) – 3. miejsce
  2.   Wengen13 stycznia 1968 (zjazd) – 2. miejsce
  3.   Berchtesgaden3 stycznia 1969 (slalom) – 2. miejsce
  4.   Adelboden6 stycznia 1969 (gigant) – 3. miejsce
  5.   Waterville Valley21 marca 1969 (gigant) – 2. miejsce
  6.   Val d’Isère14 grudnia 1969 (zjazd) – 3. miejsce
  7.   Kitzbühel17 stycznia 1970 (gigant) – 3. miejsce
  8.   Heavenly Valley8 marca 1970 (gigant) – 3. miejsce
  9.   Voss13 marca 1970 (gigant) – 3. miejsce
  10.   Sestriere13 grudnia 1970 (zjazd) – 3. miejsce
  11.   Val d’Isère20 grudnia 1970 (zjazd) – 3. miejsce

Bibliografia edytuj

Przypisy edytuj