Scarabaeinae

	Scarabaeinae
	Latreille, 1802
	; Krowieńczak księżycoróg (Copris lunaris) ♀
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Infrarząd	żukokształtne
Nadrodzina	żuki
Rodzina	poświętnikowate
Podrodzina	Scarabaeinae
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Scarabaeinae – podrodzina chrząszczy z podrzędu wielożernych (Polyphaga) i rodziny poświętnikowatych (Scarabaeidae). Obejmuje ponad 5 tysięcy opisanych gatunków. Rozprzestrzeniona jest kosmopolitycznie.

Morfologia edytuj

Głowa tych chrząszczy odznacza się rozszerzonym nadustkiem, nakrywającym od góry narządy gębowe. Żuwaczki mają postać blaszkowatą, błoniastą, jedynie na zewnętrznych krawędziach są silniej zesklerotyzowane. Czułki buduje osiem lub dziewięć członów, z których trzy ostatnie formują buławkę. Odnóża środkowej pary maja szeroko odseparowane biodra. Tylna para odnóży prawie zawsze ma tylko jedną ostrogę na wierzchołku goleni; jeżeli ostrogi są dwie, to wówczas stykają się ze sobą i skierowane są dośrodkowo. U niektórych gatunków samice, a rzadziej także samce mają całkowicie zanikłe stopy przedniej pary odnóży. Odwłok ma sześć widocznych sternitów (wentrytów) i nieprzykryte pokrywami pygidium^[2].

Ekologia i występowanie edytuj

Podrodzina kosmopolityczna, przy czym większość plemion ograniczona jest do Nowego Świata^[2]. W Polsce stwierdzono występowanie 20 gatunków z 4 rodzajów (zobacz: poświętnikowate Polski)^[3].

Najwięcej gatunków żeruje na odchodach ssaków (koprofagia), ale wiele wybiera inny pokarm: odchody innych kręgowców i bezkręgowców, padlinę (nekrofagia), grzyby (mykofagia), przejrzałe owoce czy rozkładającą się materię organiczną (saprofitofagia)^[2].

Systematyka edytuj

Do podrodziny tej należy ponad 5 tysięcy opisanych gatunków^[2]. Ich podział systematyczny przedstawia się następująco^[4]:

plemię: Ateuchini Perty, 1830
- podplemię: Ateuchina Perty, 1830
- podplemię: Scatimina Vaz-de-Mello, 2008
plemię: Coprini Leach, 1815
plemię: Deltochilini Lacordaire, 1856
plemię: Eucraniini Burmeister, 1873
plemię: Gymnopleurini Lacordaire, 1856
plemię: Oniticellini Kolbe, 1905
- podplemię: Drepanocerina van Lansberge, 1875
- podplemię: Eurysternina Vulcano, Martínez et Pereira, 1961
- podplemię: Helictopleurina Janssens, 1946
- podplemię: Oniticellina Kolbe, 1905
plemię: Onitini Laporte, 1840
plemię: Onthophagini Burmeister, 1846
plemię: Phanaeini Hope, 1838
plemię: Scarabaeini Latreille, 1802
plemię: Sisyphini Mulsant, 1842

Gatunki zaliczane do plemienia Canthonini znajdują się obecnie w Deltochilini^[4]

Przypisy edytuj

↑ Scarabaeinae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Bruce D. Gill: Scarabaeinae. Dung beetles. [w:] Generic Guide to New World Scarab Beetles [on-line]. 2001-2005. [dostęp 2020-05-18]. [zarchiwizowane z tego adresu].
↑ A. Byk: podrodzina: Scarabaeinae Latreille, 1802. [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2020-05-22].
↑ ^a ^b PatriceP. Bouchard PatriceP. i inni, Family-group names in Coleoptera (Insecta), „ZooKeys”, 88, 2011, s. 1-972, DOI: 10.3897/zookeys.88.807 .

[itis-1] Scarabaeinae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[gg-2] Bruce D. Gill: Scarabaeinae. Dung beetles. [w:] Generic Guide to New World Scarab Beetles [on-line]. 2001-2005. [dostęp 2020-05-18]. [zarchiwizowane z tego adresu].

[biomap-3] A. Byk: podrodzina: Scarabaeinae Latreille, 1802. [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2020-05-22].

[families-4] PatriceP. Bouchard PatriceP. i inni, Family-group names in Coleoptera (Insecta), „ZooKeys”, 88, 2011, s. 1-972, DOI: 10.3897/zookeys.88.807 .

[1]

[2]

[3]

[4]