Ulithi

Ulithi
	; Zdjęcie satelitarne atolu
Państwo	Mikronezja
Akwen	Ocean Spokojny
Archipelag	Karoliny
Powierzchnia	3,57 km²
Najwyższy punkt	2 m n.p.m.
Populacja (2000); • liczba ludności	; 773
	Położenie na mapie Mikronezji Ulithi
	9°58′N 139°40′E/9,966667 139,666667
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ulithi – atol w archipelagu Karolinów na zachodnim obszarze Pacyfiku, odległego o 191 kilometrów (103 mile morskie) od wyspy Yap. Składa się z około 40 niewielkich wysepek o łącznej powierzchni 4,5 km² otaczających lagunę długą na około 30 km i szeroką na około 15 km, co czyni ją czwartą co do wielkości na świecie przy powierzchni 548 km².

Atol Ulithi – wyspy otaczające lagunę od zachodu

Ulithi wchodzi w skład stanu Yap, a wraz z nim do Federacji Mikronezji. W roku 2000 populacja atolu wynosiła 773 mieszkańców, którzy żyją na czterech wyspach: Falalop, Asor, Mogmog i Fedarai. Łączność ze światem utrzymywana jest przez lotnisko na Falalop, gdzie znajduje się również niewielki hotel i kąpielisko, stacja paliw i jedna z trzech szkół publicznych stanu Yap. Mogmog jest siedzibą głównego wodza atolu, chociaż każda z zamieszkanych wysp ma własnego wodza.

Na dnie laguny spoczywa kilka wraków okrętów z II wojny światowej. Niektóre z nich zanieczyszczały środowisko, co powodowały wycieki ropy, ale w lutym roku 2003 US Navy przeprowadziła operację oczyszczającą i dziś wody laguny są bezpieczne i dogodne dla wędkowania i nurkowania, chociaż tajfuny w ostatnich latach zniszczyły kilka atrakcyjnych raf koralowych.

Po zbudowaniu elektrowni kilka wysp posiada dziś dostęp do energii elektrycznej. Pojawiła się też telewizja satelitarna i telefonia komórkowa, co znacznie ułatwiło mieszkańcom kontakt ze światem zewnętrznym.

Historia edytuj

Atol Ulithi podczas przygotowań do inwazji na Okinawie. Na pierwszym planie niszczyciel USS Shannon (DM-25), daleko w tle lotniskowce 58 Grupy Uderzeniowej.

Odkrywcą atolu był portugalski podróżnik Diego da Rocha w roku 1526.

W czasie II wojny światowej Japończycy założyli tu radiostację i punkt pomiarów meteorologicznych, okresowo też używali laguny jako kotwicowiska, co spowodowało kilkakrotne naloty amerykańskie. Dla Amerykanów kotwicowisko w atolu Ulithi miało ogromne znaczenie jako ewentualna baza wypadowa floty w kierunku Filipin, Formozy i Okinawy.

23 września 1944 roku na atolu wylądowały pododdziały 322. pułku ze składu 81 Dywizji Piechoty US Army (Japończycy wycofali się nieco wcześniej), a w kilka dni później batalion Seabees (saperów US Navy). Okręt hydrograficzny US Navy USS Sumner dokonał pomiarów laguny oceniając pojemność kotwicowiska na 700 jednostek. W kilka miesięcy później, podczas przygotowań do lądowania na Okinawie, znalazło tu schronienie 617 okrętów, w tym 10 dużych lotniskowców.

Japończycy utrzymywali jeszcze bazę na Yap, skąd od czasu do czasu dokonywali ataków na Ulithi. 11 marca 1945 roku lotniskowiec USS Randolph został uszkodzony w ataku kamikaze – japoński samolot odbył w tym celu daleką drogę z Japonii.

Lotnisko na Falalop zostało zbudowane przez Amerykanów i służyło do nalotów na trzymane przez Japończyków wyspy. Tubylczych mieszkańców na okres wojny przesiedlono na Fedarai.

Zobacz też edytuj

Bibliografia edytuj

Samuel E. Morison, History of United States Naval Opertations in World War II, Boston 1958.