Wybory prezydenckie w Serbii w 2017 roku

Wybory prezydenckie w Serbii w 2017 roku zostały przeprowadzone 2 kwietnia 2017[1]. Urzędujący prezydent Tomislav Nikolić z Serbskiej Partii Postępowej zrezygnował z ubiegania się o reelekcję.

Kandydaci edytuj

Komisja Wyborcza Republiki oficjalnie zatwierdziła jedenastu kandydatów. Numery porządkowe kandydatów zostały ustalone w losowaniu przeprowadzonym 17 marca 2017[2].

Oficjalni kandydaci:
Nr Zdjęcie Imię i nazwisko Przynależność partyjna O kandydacie Dowód rejestracji
1   Saša Janković bezpartyjny Były serbski Rzecznik Praw Obywatelskich (2007–2017). Złożono 17 134 ważnych podpisów do komisji wyborczej[3].
2   Vuk Jeremić bezpartyjny Były minister spraw zagranicznych (2007–2012) i były przewodniczący Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych (2012-2013). Złożono 14 360 ważnych podpisów do komisji wyborczej[4].
3 Miroslav Parović NSP Prezydent Narodowego Ruchu Wolności. Złożono 10 390 ważnych podpisów do komisji wyborczej[5].
4   Saša Radulović DJB Były minister gospodarki (2013–2014). Złożono 10 579 ważnych podpisów do komisji wyborczej[6].
5 Luka Maksimović bezpartyjny Komik. Przywódca parodialnej partii politycznej Сарму проб'о ниси (СПН). Złożono 12 270 ważnych podpisów do komisji wyborczej[7].
6   Aleksandar Vučić SNS Urzędujący premier Serbii (2014–), były minister informacji (1998–2000) i minister obrony (2012–2013). Złożono 56 516 ważnych podpisów do komisji wyborczej[3].
7   Boško Obradović Dveri Deputowany do Zgromadzenia Narodowego Republiki Serbii. Złożono 11 212 ważnych podpisów do komisji wyborczej[8].
8   Vojislav Šešelj SRS Polityk, pisarz i prawnik. Wicepremier Serbii w latach 1998–2000. Złożono 12, 70 ważnych podpisów do komisji wyborczej[9].
9 Aleksandar Popović DSS Były minister nauki i ochrony środowiska (2004–2007) i minister energetyki i górnictwa (2007–2008). Złożono 10 504 ważnych podpisów do komisji wyborczej[10].
10 Milan Stamatović bezpartyjny Prezydent gminy Čajetina od 2004 roku. Złożono 12 027 ważnych podpisów do komisji wyborczej[5].
11   Nenad Čanak LSV Deputowany do Zgromadzenia Narodowego Republiki Serbii od 2007 roku. Złożono 11 004 ważnych podpisów do komisji wyborczej[11].

Rezygnacje kandydatów edytuj

15 lutego 2017 media poinformowały, że prezydent Tomislav Nikolić postanowił ubiegać się o reelekcję pomimo braku nominacji ze strony SNS[12]. Jednak pięć dni później publicznie oświadczył, że rezygnuje ze startu w wyborach[13]. 11 marca Dušan Janjić (Aktywna Serbia) ogłosił zakończenie prowadzonej od maja 2016 kampanii wyborczej[14]. 12 marca 2017 niezależny kandydat Vladimir Rajčić ogłosił, że zakończył kampanię prezydencką, deklarując jednocześnie start w przyszłych wyborach[15]. Również w marcu ze startu w wyborach wycofali się niezależni kandydaci Danijela Sremac, Saša Mirković i Andrej Fajgelj.

Wyniki wyborów edytuj

Wybory prezydenckie zostały rozstrzygnięte w pierwszej turze. Zwycięstwo przy poparciu 55,08% głosów odniósł urzędujący premier Aleksandar Vučić (SNS). Frekwencja wyborcza wyniosła 54,34%[16][17].

Kandydat Podmiot wystawiający Głosy %
Aleksandar Vučić Serbska Partia Postępowa 2 012 788 55,08
Saša Janković bezpartyjny 597 728 16,36
Luka Maksimović bezpartyjny 344 498 9,43
Vuk Jeremić bezpartyjny 206 676 5,66
Vojislav Šešelj SRS 163 802 4,48
Boško Obradović Dveri 83 523 2,29
Saša Radulović DJB 51 651 1,41
Milan Stamatović bezpartyjny 42 193 1,15
Nenad Čanak LSV 41 070 1,12
Aleksandar Popović DSS 38 167 1,04
Miroslav Parović NSP 11 540 0,32

Statystyki wyborcze edytuj

Liczba uprawnionych do głosowania 6 724 949
Liczba głosujących 3 654 014
Frekwencja wyborcza (%) 54,34
głosów nieważnych 60 378
% głosów nieważnych  1,65
głosów ważnych 3 593 636
% głosów ważnych  98,35

Skargi wyborcze edytuj

W komunikacie wydanym 3 kwietnia Komisja Wyborcza Republiki (RIK) poinformowała, że wpłynęły do niej 42 skargi na przebieg wyborów.[18]. 4 kwietnia Komisja po rozpatrzeniu części skarg postanowiła anulować wyniki wyborów w dwóch lokalach wyborczych w miastach Bačka Palanka i Zrenjanin z powodu nadmiernej ilości kart wyborczych wyjętych z urn w stosunku do osób, które zagłosowały. Jednocześnie została podjęta decyzja o powtórzeniu głosowania w dniu 11 kwietnia 2017[19]. 5 kwietnia po weryfikacji wszystkich skarg RIK poinformowała, że wybory prezydenckie zostaną powtórzone w 8 lokalach wyborczych (Kraljevo, Pančevo, Vršac, Vrbas, Topoli, Zrenjanin, Bačka Palanka oraz dzielnicy belgradu Zvezdara). W tych miejscach łącznie uprawnionych do głosowania jest 9 851 wyborców[20]. 11 kwietnia RIK unieważniła wyniki wyborów w dwóch lokalach obejmujących miejscowości Trstenik i Leskovac oraz wyznaczyła na dzień 17 kwietnia datę ponownego głosowania[21].

Wynik wyborów spotkał się z niezadowoleniem dużej części społeczeństwa i wywoł protesty pod zarzutem sfałszowania wyborów[22].

Powtórzone głosowania edytuj

11 kwietnia 2017 wyborcy w ośmiu lokalach wyborczych w miejscowościach (Kraljevo, Pančevo, Vršac, Vrbas, Topoli, Zrenjanin, Bačka Palanka oraz dzielnicy belgradu Zvezdara) oddali swoje głosy w powtórzonych wyborach prezydenckich. W ich rezultacie najlepszy wynik 71,60% osiągnął Aleksandar Vučić[21].

Kandydat Głosy %
Aleksandar Vučić 2 468 71,60
Saša Janković 461 13,37
Luka Maksimović 211 6,12
Vojislav Šešelj 82 2,38
Vuk Jeremić 55 1,60
Boško Obradović 43 1,25
Saša Radulović 27 0,78
Aleksandar Popović 21 0,61
Milan Stamatović 15 0,44
Nenad Čanak 15 0,44
Miroslav Parović 11 0,32

17 kwietnia 2017 wyborcy w dwóch lokalach wyborczych w miejscowościach Trstenik i Leskovac zagłosowali w powtórzonych wyborach prezydenckich. Największe poparcie 76,74% otrzymał o Aleksandar Vučić[16].

Kandydat Głosy %
Aleksandar Vučić 792 76,74
Saša Janković 135 13,08
Luka Maksimović 45 4,36
Vuk Jeremić 13 1,26
Vojislav Šešelj 10 0,97
Nenad Čanak 5 0,48
Boško Obradović 5 0,48
Saša Radulović 4 0,39
Aleksandar Popović 4 0,39
Milan Stamatović 2 0,19
Miroslav Parović 1 0,10

Międzynarodowe misje obserwacyjne edytuj

  • Misja złożona z członków Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, która monitorowała wybory prezydenckie w Serbii, stwierdziła, że przebieg wyborów był prawidłowy. W skontrolowanych lokalach wyborczych w okolicach Belgradu oraz w miastach Nowy Sad, Užice, Kragujevac, Kraljevo, Valjevo, Požarevac i Pančevo nie stwierdzono naruszenia ciszy wyborczej. Obserwatorzy potwierdzili, że wszyscy kandydaci na prezydenta byli w stanie prowadzić swoje kampanie swobodnie i bez większych ograniczeń. Komisja Wyborcza działa w sposób przejrzysty i efektywny. Zastrzeżenia członków misji wzbudził nierównomierny dostęp do mediów w czasie kampanii faworyzowany był kandydat koalicji rządzącej, choć prawo przewiduje równy dostęp do mediów. Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy przyjmie sprawozdanie z obserwacji wyborów 30 maja 2017 w Pradze, na posiedzeniu Stałego Komitetu[23].

Przypisy edytuj

  1. Serbia to hold presidential elections on April 2. b92.net, 28 lutego 2017. [dostęp 2017-02-28].
  2. Izborni listići: Janković 1, Jeremić 2, Beli 5, Vučić 6". b92.net, 17 marca 2017. [dostęp 2017-03-17]. (serb.).
  3. a b "Девета седница Републичке изборне комисије". rik.parlament.gov.rs, 5 marca 2017. [dostęp 2017-03-05]. (serb.).
  4. RIK proglasila kandidaturu Vuka Jeremića. b92.net, 10 marca 2017. [dostęp 2017-03-10]. (serb.).
  5. a b RIK proglasio kandidature Čanka, Stamatovića i Parovića. blic.rs, 13 marca 2017. [dostęp 2017-03-13]. (serb.).
  6. 16. sednica RIK-a.
  7. Potvrđena kandidatura Luke Maksimovića posle svađe na sednici RIK. U osporavanju njegovih potpisa prednjačio SRS. novosti.rs, 13 marca 2017. [dostęp 2017-03-13]. (serb.).
  8. RIK: Proglašena kandidatura Boška Obradovića. b92.net, 10 marca 2017. [dostęp 2017-03-10]. (serb.).
  9. RIK proglasio kandidaturu Vojislava Šešelja za predsednikaa. blic.rs, 7 marca 2017. [dostęp 2017-03-07]. (serb.).
  10. Proglašena kandidatura Aleksandra Popovića. blic.rs, 12 marca 2017. [dostęp 2017-03-12]. (serb.).
  11. RIK: Potvrđeni Stamatović, Parović i Čanak. rs.n1info.com, 13 marca 2017. [dostęp 2017-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-16)]. (serb.).
  12. Nikolić odlučio da se kandiduje za predsednika. rs.n1info.com, 15 lutego 2017. [dostęp 2017-02-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-16)]. (serb.).
  13. OTKRIVAMO SVE DETALJE Nikolić se predao posle TIHIH SIGNALA IZ MOSKVE. blic.rs, 20 lutego 2017. [dostęp 2017-02-20]. (serb.).
  14. I Dušan Janjić najavljuje kandidaturu za predsednika Srbije. blic.rs, 19 maja 2016. [dostęp 2016-05-19]. (serb.).
  15. Rajčić odustao od kandidature za predsednika Srbije. blic.rs, 12 marca 2017. [dostęp 2017-03-12]. (serb.).
  16. a b 12. редовна конференција за новинаре Републичке изборне комисије. rik.parlament.gov.rs, 18 kwietnia 2017. [dostęp 2017-04-18]. (serb.).
  17. 44. седница Републичке изборне комисије. rik.parlament.gov.rs, 20 kwietnia 2017. [dostęp 2017-04-20]. (serb.).
  18. RIK: Predata 42 prigovora. b92.net, 3 kwietnia 2017. [dostęp 2017-04-03]. (serb.).
  19. RIK poništio izbore na dva biračka mesta. b92.net, 4 kwietnia 2017. [dostęp 2017-04-04]. (serb.).
  20. Na osam biračkih mesta ponovo glasa 9.851 birač. b92.net, 5 kwietnia 2017. [dostęp 2017-04-05]. (serb.).
  21. a b 11. редовна конференција за новинаре Републичке изборне комисије. rik.parlament.gov.rs, 11 kwietnia 2017. [dostęp 2017-04-11]. (serb.).
  22. Michał Kokot, W Serbii rośnie w siłę autorytaryzm. Unia Europejska tylko się temu przygląda [online], wyborcza.pl, 6 kwietnia 2017 [dostęp 2017-04-08].
  23. Misija Saveta EU: Izbori mirni, birači slobodno odlučivali. b92.net, 3 kwietnia 2017. [dostęp 2017-04-03]. (serb.).