Wikipedia

Hallelujah (piosenka Leonarda Cohena): Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
→‎Inne wersje: drobne redakcyjne
Panek (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
17 937 edycji
rozbudowa
Linia 22:
|rok następnego singla =
}}
„'''Hallelujah'''” – [[Ballada (muzyka)|ballada]]<ref name="ballad">{{Cytuj stronę | url = http://ncronline.org/blogs/ncr-today/singing-hallelujah-christmas-season | tytuł = Singing 'Hallelujah' this Christmas season | autor = Isabella R. Moyer | data = 2012-12-10 | opublikowany = ncronline.org | język = en | data dostępu = 2014-08-11}}</ref> [[Muzyka pop|pop]]-[[Muzyka folkowa|folkowa]] napisana przez [[Kanada|kanadyjskiego]] piosenkarza i autora tekstów [[Leonard Cohen|Leonarda Cohena]], która pierwotnie została wydana na albumie ''[[Various Positions]]'' z [[1984 w muzyce|1984]] roku<ref name="original">{{Cytuj stronę | url = http://www.secondhandsongs.com/performance/1108 | tytuł = Hallelujah by Leonard Cohen | opublikowany = secondhandsongs.com | język = en | data dostępu = 2014-08-11}}</ref>.
 
Istnieje sześć oficjalnie nagranych i wydanych wersji piosenki na płytach: jednej studyjnej – ''[[Various Positions]]'' (nagrana i wydana w 1984) i pięciu koncertowych – ''[[Cohen Live]]'' (nagrana w 1988, wydana w 1994), ''Legendary FM Broadcasts'' (nagrana w 1993, wydana w 2016), ''[[Live in London (album Leonarda Cohena)|Live in London]]'' (nagrana w 2008, wydana w 2009), ''[[Songs from the Road]]'' (nagrana w 2009, wydana w 2010), ''[[Live in Dublin]]'' (nagrana w 2013, wydana w 2014)<ref name="peterson">{{Cytuj | tytuł = Ethnic and Cultural Identity in Music and Song Lyrics | redaktor = Victor Kennedy, Michelle Gadpaille | miejsce = Newcastle upon Tyne | wydawca = Cambridge Scholars Publishing | data = 2007 | s = 107-117 | isbn = 978-1-4438-9566-8 | język = en | autor r = Katie J. Peterson, Paul Lindholdt | rozdział = The World Sings "Hallelujah"}}</ref>.
 
Piosenka w momencie wydania nie osiągnęła dużego sukcesu, lecz później zdobyła dużą popularność, czego dowodem jest około 240 jej [[cover]]ów. To także najczęściej wykonywany przez innych muzyków utwór Cohena<ref name="coverlist" />.
 
== Kompozycja muzyczna i interpretacja tekstu ==
Cohen tworzył piosenkę przez 5 lat{{r|peterson}}, choć w popularnym przekazie miał ją napisać, siedząc w bieliźnie na podłodze w hotelu [[Royalton Hotel]]<ref name="barton">{{Cytuj | autor = Laura Barton | tytuł = Hail, Hail, Rock'n'Roll: Leonard Cohen | url = https://www.theguardian.com/music/2008/dec/19/leonard-cohen-hallelujah-christmas | opublikowany = Guardian | data = 2008-12-19 | język = en}}</ref>. ''Hallelujah'' w oryginalnej wersji jest utworem w metrum 12/8, łączącym styl [[walc (muzyka)|walca]] i muzyki [[gospel]]. Piosenka napisana jest w tonacji [[C-dur]], następuje [[progresja (muzyka)|progresja]] za tekstem „it goes like this, the [[subdominanta|fourth]], the [[dominanta (muzyka)|fifth]], the [[skala molowa|minor fall]], and the major lift”: C, F, G, a, F<ref name="radio2">{{cytuj stronę|url=http://www.bbc.co.uk/programmes/b00f928x|tytuł=Dokument radiowy ''The Fourth, The Fifth, The Minor Fall''|nazwisko=Garvey|imię=Guy|autor=BBC Radio 2|data=1 listopada 2008|język=en|data dostępu=2010-05-03}}</ref>. PiosenkaOryginalna piosenka jest grana w [[Tempo (muzyka)|tempie]] 56&nbsp;[[Uderzenia na minutę|BPM]]{{r|peterson}} z [[ambitus]]em wokalu ''e''-''a<sup>1</sup>''{{fakt}}. Inne nagrane wersje są wykonywane w różnych tonacjach – oprócz C-dur, także A-dur lub c-moll{{r|peterson}}. W oryginalnej wersji akompaniament tworzą [[Bęben (muzyka)|bębny]], [[gitara]], [[gitara basowa]] i [[syntezator]]. Ten ostatni instrument w wersjach koncertowych jest zastąpiony przez organy, a na niektórych nagraniach aranżacja jest wzbogacona o partię [[saksofon]]u, [[mandolina|mandoliny]] lub obu tych instrumentów naraz. Wersje koncertowe zawierają [[solo]] gitarowe lub organowe{{r|peterson}}.
 
Najkrótsza nagrana wersja, z ''Various Positions'', trwa 4 minuty i 40 sekund, a najdłuższa, z ''Legendary FM Broadcasts'', 7 minut i 59 sekund{{r|peterson}}.
Oryginał Cohena zawiera kilka [[Biblia|biblijnych]] odwołań, takich jak historia [[Samson (postać biblijna)|Samsona]] i [[Dalila (postać biblijna)|Dalili]] z [[Księga Sędziów|Księgi Sędziów]], czy cudzołożnego [[Dawid (król Izraela)|króla Dawida]] i [[Batszeba|Batszeby]]: „she cut your hair” oraz „you saw her bathing on the roof, her beauty in the moonlight overthrew you”<ref name="radio2" />.▼
 
Istnieją różne wersje tekstu opublikowane w zbiorach wierszy i śpiewnikach autoryzowanych przez Cohena, różniące się też od wersji nagranych{{r|peterson}}. Pierwsza wersja tekstu liczyła około 80 wersów{{r|barton}}. Po wydaniu albumu w 1984 roku, Cohen wykonywał oryginalną wersję piosenki podczas swojej światowej trasy koncertowej w 1985 roku. Jednak podczas występów na żywo w latach 1988 i 1993 Cohen śpiewał inny tekst, w którym tylko ostatni wers zgadzał się z wersją piosenki graną na trasie. Liczni artyści podczas swoich występów mieszają obie wersje piosenki albo dokonują bezpośrednich zmian w tekście, jak np. [[Rufus Wainwright]] i [[Allison Crowe]], którzy słowa „holy dove” zamienili, w przypadku Wainwrighta na „holy dark”, a Crowe'a na „Holy Ghost”.
 
▲Oryginał Cohena zawiera kilka [[Biblia|biblijnych]] odwołań, takich jak historia [[Samson (postać biblijna)|Samsona]] i [[Dalila (postać biblijna)|Dalili]] z [[Księga Sędziów|Księgi Sędziów]], czy cudzołożnego [[Dawid (król Izraela)|króla Dawida]] i [[Batszeba|Batszeby]]: „she cut your hair” oraz „you saw her bathing on the roof, her beauty in the moonlight overthrew you”<ref name="radio2" />.
 
LirykPogląd Cohena i jego pogląd o tym, że <!--"many different hallelujahs exist"-->istnieje wiele różnych ''hallelujah'', odbija się w krańcowo różnych coverach utworu, które mogą być <!--"melancholic, fragile, uplifting [or] joyous"-->melancholijne, delikatne, podnoszące na duchu lub radosne, zależnie od wykonawcy<ref name="radio2" />. Publikowane interpretacje tekstu stosunkowo rzadko odnoszą się biografii Cohena. Niektórzy przypuszczają, że za życia Cohena krytycy celowo unikali wiązania [[podmiot liryczny|podmiotu lirycznego]] z nim samym, szanując jego prywatność. Wynika to z intymnego charakteru liryki tekstu, często wiązanego ze sferą seksualną{{r|peterson}}. Wśród hipotez dotyczących inspiracji, pojawia się mówiąca, że inspiracją do powstania tekstu z fragmentami nieprzychylnymi dla adresata, był rozpad związku z Suzanne Elrod{{r|peterson}}.
 
[[Walia|Walijski]] piosenkarz [[John Cale]], pierwsza osoba, która nagrała cover ''Hallelujah'', wykorzystał w niej idee "trzeźwości i szczerości" w kontraście do beznamiętnego wykonania Cohena<ref name="radio2" />. Cover amerykańskiego piosenkarza [[Jeff Buckley|Jeffa Buckleya]] jest smutniejszy i był opisany przez Buckleyaniego samego opisany jako <!--oda do życia i miłości, a wręcz odniesienie do [[orgazm]]u (oryginalnie "a halleljuah to the orgasm"-->"hallelujah do orgazmu"{{r|peterson}}<ref name="radio2" />. Crowe zinterpretował wykonanie Buckleya jako bardzo seksualne<ref name="radio2" />. [[Rufus Wainwright|Wainwright]] wykonał natomiast <!--"purifying and almost liturgical"--> "oczyszczającą i prawie liturgiczną" wersję piosenki<ref name="radio2" />.
 
== Wersje innych wykonawców ==
Linia 42 ⟶ 46:
Jeżeli utwór, który zamierzasz wpisać, nie spełnia tego wymagania wpisz go do sekcji „Inne covery”, jednakże tylko pod warunkiem, że masz wiarygodne źródła co do niego.
-->
W ciągu kilku ostatnich lat „Hallelujah” było wykonywane przez dużą liczbę różnych artystów. Od czasu pierwszego covera Cale'a około 240 wykonawców wydało płytę z „Hallelujah”<ref name="coverlist">{{cytuj stronę |url=http://www.leonardcohenfiles.com/coverlist.php |tytuł=Covers of L. Cohen |język=en |data dostępu=2010-05-03}}</ref>. RóżneW interpretacjepołowie piosenkidrugiej zawierajądekady różneXXI zwrotkiwieku zw 80serwisie zwrotek,[[Youtube]] któreumieszczone Cohenbyło napisałponad 600 wersji różnych wykonawców w oryginaleponad 25 językach. Piosenka ta jest również często wykonywana w programach [[talent show]]{{r|peterson}}. Różne interpretacje piosenki zawierają wersje tekstu{{r|barton}}.
 
W kwietniu [[2009 w muzyce|2009]] roku radio [[Columbia Broadcasting System|CBS]] przeprowadziło wywiad z Cohenem, w którym ten, zapytany o covery piosenki, powiedział, że ich liczba <!--"ironic and amusing"-->rozśmiesza go i bawi, po tym, jak jego wytwórnia muzyczna po napisaniu przez niego pierwszej wersji piosenki nie chciała jej wydać. Dodał jednak, że zbyt wielu artystów wykonuje piosenkę<!-- ... I was just reading a review of a movie called [[Watchmen: Strażnicy|Watchmen]] that uses it and the reviewer said – "Can we please have a moratorium on Hallelujah in movies and television shows?" And I kind of feel the same way...I think it's a good song, but I think too many people sing it.--><ref>{{cytuj stronę |url=http://www.webheights.net/speakingcohen/natpost032009.html |tytuł=The National Post (Canada), March 20, 2009 |autor=CBS |język=en |data dostępu=2010-05-03}}</ref><ref>{{cytuj pismo |url=http://www.guardian.co.uk/music/2009/jul/10/ghomeshi-interviews-leonard-cohen |tytuł=Jian Ghomeshi interviews Leonard Cohen - Music |czasopismo= The Guradian |autor=Jian Ghomeshi |data=10 lipca 2009 |język=en |data dostępu=2010-05-03}}</ref>.
Linia 83 ⟶ 87:
W lipcu 2009 roku nagranie Buckleya zajęło trzecie miejsce w ankiecie na „100 najgorętszych utworów wszech czasów” przeprowadzonej pośród słuchaczy australijskiego radia Triple J<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.abc.net.au/triplej/hottest100_alltime/countdown/cd_list.htm | tytuł = Hottest 100 Of All Time | data dostępu = 14 lutego 2010 | rok = 2009 | opublikowany = ABC.net.au}}</ref>.
 
Wersja Buckley’aBuckleya nie była natychmiastowym hitem; Buckley nie zdążył (zmarł w 1997) zobaczyć prawdziwej sławy swojego utworu. Do roku 2002 album, na którym znajduje się „Hallelujah” nie miał statusu złotej płyty w USA, dopiero dziewięć lat po jego wydaniu zdobył certyfikację. Wersja Buckleya, tak samo jak Cohena, nigdy nie została wydana jako singiel, zaczęła być natomiast notowana w oficjalnych rankingach dopiero w 2006 roku.
 
„Hallelujah” w wersji Buckleya została wykorzystana w wielu serialach<ref name="Josh Tyrangiel"/>:<!--Cytat box|cytat=Hallelujah can be joyous or bittersweet, depending on what part of it you use, (...)[its liberal use in some cases was] a tacit admission that neither the writers nor the actors could convey their characters' emotions as well as Buckley.|źródło=Josh Tyrangiel, Tygodnik ''Time''|align=right|width=30%Cytat box|cytat=Halleujah może być radosne lub gorzkie (smutne), zależnie od tego, jakiej części użyjesz, (...) [jej użycie w niektórych przypadkach było] milczącym przyznaniem, że zarówno scenarzyści jak i aktorzy nie mogli przekazać emocji ich postaci tak dobrze jak Buckley|źródło= Tłumaczenie|align=right|width=30%-->
Linia 160 ⟶ 164:
* Jon Wilde z gazety ''[[The Guardian]]'' zauważył, że piosenka<!--"it's rapidly on its way to becoming the most discussed and debated song of all time"--> „jest na szybkiej drodze do zostania najbardziej dyskutowaną piosenką wszech czasów”<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.guardian.co.uk/music/musicblog/2008/mar/12/whichhallelujahisthehighes | tytuł = Which Hallelujah is the highest? | data dostępu = 2008-12-16 | nazwisko = Wilde | imię = Jon | data = 2008-03-12 | praca = [[The Guardian]] | cytat = Leonard Cohen's mournful classic has been covered by everyone from Bon Jovi to American Idol's Jason Castro. But whose version is the best?}}</ref>.
* 21. grudnia 2008 roku „Hallelujah” zostało pierwszą piosenką od 51 lat<ref name="telegraph">{{cytuj stronę|url=http://www.telegraph.co.uk/culture/music/3885472/Same-song-in-top-two-chart-spots-for-the-first-time-in-51-years-as-an-X-Factor-version-of-Leonard-Cohens-Hallelujah-sets-a-new-record.html|tytuł=Same song in top two chart spots for the first time in 51 years as an X Factor version of Leonard Cohen's Hallelujah sets a new record |autor=Alastair Jamieson|język=en|data dostępu=2014-09-19|praca=The Telegraph}}</ref>, która zajmowała zarówno pierwsze, jak i drugie miejsce w [[UK Singles Chart]]. Covery Alexandry Burke i Jeffa Buckleya były najlepiej sprzedającymi się utworami w tygodniu między 15., a 21. grudnia 2008 roku<ref>{{Cytuj stronę | url = http://news.bbc.co.uk/1/hi/entertainment/7786171.stm | tytuł = 'Hallelujah' Set for Chart Trinity | data dostępu = 2008-12-21 | data = 16 grudnia 2008 | praca = [[BBC News]] | opublikowany = [[BBC]]}}</ref>.
 
Odbiór piosenki i jej coverów jest tematem książki dziennikarza muzycznego [[Alan Light|Alana Lighta]] ''The Holy or the Broken. Leonard Cohen, Jeff Buckley, and the Unlikely Ascent of "Hallelujah"''{{r|peterson}}.
 
== Notowania ==
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Hallelujah_(piosenka_Leonarda_Cohena)”