Olejów: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne |
raczej neogotyckim |
||
Linia 1:
{{Miejscowość infobox
|nazwa = Olejów
|nazwa oryginalna = Оліїв
|zdjęcie = Kosciol michal archaniol olejow 1939.jpg
|opis zdjęcia = Kościół katolicki pod wezwaniem świętego Michała Archanioła w Olejowie, stan z 1939 roku
Linia 7:
|flaga =
|dopełniacz nazwy = Olejowa
|państwo =
|
|powierzchnia = 1,340
|wysokość =
Linia 26 ⟶ 25:
Liczba mieszkańców przed [[1939]] r. powyżej 2000, mieszana, z przewagą ludności polskiej nad ruską. Poczta, telegraf i telefon na miejscu. Do 1944 parafia łacińska w miejscu, założona w 1848 r. należała do dekanatu zborowskiego, archidiecezji lwowskiej. Parafia rzymskokatolicka i greckokatolicka.
W [[II Rzeczpospolita|II Rzeczypospolitej]] miejscowość była siedzibą gminy wiejskiej [[gmina Olejów|Olejów]] w [[powiat zborowski|powiecie zborowskim]] [[województwo tarnopolskie|województwa tarnopolskiego]].▼
== Historia ==
Wieś pojawia się w źródłach w 1532 r., kiedy [[Stanisław Sienieński]] sprzedał [[Złoczów]] wraz z przyległymi wsiami, w tym z Olejowem, kasztelanowi poznańskiemu [[Andrzej I Górka|Andrzejowi Górce]]. Po Górkach dziedziczyli [[Czarnkowscy]], od których klucz złoczowski nabył w 1598 r. [[Marek Sobieski (wojewoda lubelski)|Marek Sobieski]], [[Wojewodowie lubelscy|wojewoda lubelski]]. Odtąd przez pięć pokoleń właścicielami Olejowa byli [[Sobiescy]] i dopiero w 1740 r. [[Maria Karolina ks. de Boullion]], córka królewicza Jakuba, zapisała dobra złoczowskie ks. [[Michał Kazimierz Radziwiłł Rybeńko|Michałowi Kazimierzowi Radziwiłłowi zwanemu «Rybeńko»]].
Według tradycji Olejów miał kiedyś status miasteczka. W połowie wieku XVIII właścicielem Olejowa był regimentarz [[Stefan Błędowski]], a w latach
▲W [[II Rzeczpospolita|II Rzeczypospolitej]] miejscowość była siedzibą gminy wiejskiej [[gmina Olejów|Olejów]] w [[powiat zborowski|powiecie zborowskim]] [[województwo tarnopolskie|województwa tarnopolskiego]].
Pałac olejowski, zawierający cenne zbiory, został ograbiony przez Niemców w czasie I wojny światowej. We wsi znajdowały się pokłady glinki służącej do wyrobu fajansu, przejściowo produkowanego także w miejscu. W drugiej połowie XIX w. działały w Olejowie olejarnia, wapniarka i młyn.▼
Na prawo od rynku wznosi się dominujący nad okolicą kościół parafialny, zbudowany w roku 1863; znajdują się w nim tablice pamiątkowe fundatorów; pod kościołem krypta w stylu gotyckim. Przed kościołem krzyż z XVI wieku. ▼
Idąc od kościoła w kierunku południowym, dochodzi się do cmentarza greckokatolickiego, na którym znajduje się podobny krzyż pamiątkowy z wieku XVI z napisem w języku staroruskim. Natomiast idąc od kościoła drogą na północ od brzegów rzeki Łopuszanki, widać nad stawem w lesie wały i głębokie rowy oraz resztki murów zbudowanego tu zamku myśliwskiego króla Jana III.▼
Na cmentarzu kaplica z grobowcem rodziny Wodzickich.▼
==Zabytki==
* zamek, wybudowany w XVII w.<ref>''Przeszłość i zabytki województwa tarnopolskiego'', 1926.</ref>
▲* Pałac olejowski, zawierający cenne zbiory, został ograbiony przez Niemców w czasie I wojny światowej. We wsi znajdowały się pokłady glinki służącej do wyrobu fajansu, przejściowo produkowanego także w miejscu. W drugiej połowie XIX w. działały w Olejowie olejarnia, wapniarka i młyn.
▲* Na prawo od rynku wznosi się dominujący nad okolicą kościół parafialny, zbudowany w roku 1863; znajdują się w nim tablice pamiątkowe fundatorów; pod kościołem krypta w stylu {{fakt|gotyckim}}. Przed kościołem krzyż z XVI wieku.
▲* Idąc od kościoła w kierunku południowym, dochodzi się do cmentarza greckokatolickiego, na którym znajduje się podobny krzyż pamiątkowy z wieku XVI z napisem w języku staroruskim. Natomiast idąc od kościoła drogą na północ od brzegów rzeki Łopuszanki, widać nad stawem w lesie wały i głębokie rowy oraz resztki murów zbudowanego tu zamku myśliwskiego króla Jana III.
▲* Na cmentarzu kaplica z grobowcem rodziny Wodzickich.
== Wybitni olejowianie ==
Linia 50 ⟶ 45:
* [[Michał Hieronim Starzeński]] - polski [[hrabia]] ([[1799]]), [[starosta]] brański, [[insurekcja kościuszkowska|powstaniec kościuszkowski]], pamiętnikarz,
* [[Marian Wierzbiański]] – polski nauczyciel, dziennikarz, działacz harcerski,
* [[Kazimierz Wodzicki (1816-1889)|Kazimierz Wodzicki]] (1816-1889) – polski ornitolog, literat,
* [[Kazimierz Antoni Wodzicki|Kazimierz Wodzicki (1900-1987)]] – polski zoolog, ornitolog.
Linia 61 ⟶ 56:
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
== Bibliografia ==▼
* ''Przewodnik po Województwie Tarnopolskiem z mapą''. Tarnopol 1928, nakładem Wojewódzkiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w Tarnopolu▼
* Związek Polskich Towarzystw Turystycznych: ''Przewodnik po Polsce w 4 tomach''. Tom II: "Polska południowo-wschodnia". Wydanie pierwsze. Warszawa 1937.▼
* A. Worobiec, Trościaniec ''Wielki wieś Ziemi Załozieckiej'', w: tejże, Nasi wybitni rodacy, Zielona Góra 1999, s. 102-103, {{ISBN|83-912004-0-X}}▼
== Linki zewnętrzne ==
Linia 67:
* [http://kdajczak.republika.pl/olejow.html Olejów na Podolu]
[[Kategoria:Rejon zborowski]]▼
▲== Bibliografia ==
[[Kategoria:Województwo tarnopolskie]]▼
▲* ''Przewodnik po Województwie Tarnopolskiem z mapą''. Tarnopol 1928, nakładem Wojewódzkiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w Tarnopolu
▲* Związek Polskich Towarzystw Turystycznych: ''Przewodnik po Polsce w 4 tomach''. Tom II: "Polska południowo-wschodnia". Wydanie pierwsze. Warszawa 1937.
▲* A. Worobiec, Trościaniec ''Wielki wieś Ziemi Załozieckiej'', w: tejże, Nasi wybitni rodacy, Zielona Góra 1999, s. 102-103, {{ISBN|83-912004-0-X}}
[[Kategoria:Wsie w obwodzie tarnopolskim]]
▲[[Kategoria:Województwo tarnopolskie]]
▲[[Kategoria:Rejon zborowski]]
| |||