Bazylika katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Pelplinie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paterm (dyskusja | edycje)
m WP:SK, drobne merytoryczne, ort.
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Historia: drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 71:
== Historia ==
[[Plik:20100701 Pelpin, cathedral, 7.jpg|thumb|Nawa główna katedry – widok od wejścia]]
Dawny zespół klasztorny, którego główną częścią jest katedra, jest rdzeniem obecnego miasta [[Pelplin]]a. W 1258 książę [[Mściwoj II|Mszczuj II]] sprowadził z [[Bad Doberan|Doberanu]] cystersów do pobliskich Pogódek, a następnie w 1276 konwent został przeniesiony do Pelplina. Pierwotny niewielki kompleks budynków zastąpiono w XIV wieku obecnym, monumentalnym założeniem. Budowa opactwa rozpoczęła się w II ćwierci XIV wieku, trwała do około 1400 roku. Oprócz zabudowań skupionych wokół wirydarza w części zachodniej kompleksu wzniesiono zabudowania gospodarcze z browarem, w części wschodniej wzniesiono niewielki kościół Bożego Ciała. W XVII i XVIII nastąpiła gruntowna przebudowa świątyni, szczególnie jej wnętrza, które otrzymało barokowy charakter poprzez bogaty wystrój m.in. ołtarze, organy i ambonę. W XIX wieku wykonano nowe sterczyny większości szczytów, zbudowano obecne maswerki, wykonano witraże, wymieniono profile węgarkowe okien, gzymsy cokołowe i podokienne, zbudowano nowe parapety i daszki na przyporach<ref name=":0">Ewa Łużyniecka, ''Kilka uwag na temat rekonstrukcji rysunkowych w badaniach architektonicznych'', Wydział Architektury, Politechnika Wrocławska, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2017, s.25</ref>. Zmieniono część ościeży okiennych, wstawiając płyciny podokienne z namalowanymi przeźroczami, zbudowano nowe hełmy wieżyczek ze schodami oraz powiększono okna<ref name=":0" />. W 1823 miała miejsce kasata zakonu cysterskiego na tutejszych ziemiach, a rok późnej katedrę pelplińską ustanowiono siedzibą diecezji chełmińskiej, która z kolei po reformie w 1992 roku zmieniła nazwę na pelplińską.
 
Cały zespół został gruntownie odnowiony i regotyzowany w latach [[1894]]-[[1899]].