Paul Ehrlich: Różnice pomiędzy wersjami

Paul Ehrlich odrzucił wyniesienie do [[Szlachta|szlachty]], ponieważ nie chciał za to nawrócić sięprzejść na [[chrześcijaństwo]].

Ehrlich doznał [[Zawał mięśnia sercowego|zawału mięśnia sercowego]] 17 sierpnia 1915, Ww wyniku którego zmarł 20 sierpnia. Cesarz [[Wilhelm II Hohenzollern]] napisał w swoim telegramie kondolencyjnym: „Ubolewam nad śmiercią tego niezwykle zasłużonego badacza nauk medycznych i cierpienia ludzkości, którego dzieło życia zapewni mu nieśmiertelną sławę i wdzięczność wśród świata i potomności.” Paul Ehrlich został pochowany na cmentarzu żydowskiżydowskim we Frankfurcie (blok 114 N)<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Wegweiser zu den Grabstätten bekannter Persönlichkeiten auf Frankfurter Friedhöfen |data = 1985 |miejsce = Frankfurt nad Menem |s = 49}}</ref>.

Kuzyn Ehrlicha Carl Weigert jako pierwszy zabarwił bakterie barwnikami na początku lat 70. XIX wieku i wprowadził barwniki anilinowe do histologii i diagnostyki bakteryjnej. Podczas studiów w Strasburgu pod kierunkiem anatomanatoma Heinricha Wilhelma Waldeyera, Ehrlich nadal zajmował się barwnikami i barwieniem tkanek do badań mikroskopowych. Na ósmy semestr Ehrlich wyjechał do Fryburga Bryzgowijskiego, gdzie zajmował się głównie barwnikiem dalii. Z tego okresu pochodzi jego pierwsza publikacja<ref>{{Cytuj |autor = Caspar Wistar, Joseph Pancoast, William E. Horner |tytuł = A System of anatomy. For the use of students of medicine |data dostępu = 2021-01-27 |wydanie = 9th ed., entirely remodeled ... by J. Pancoast. |wolumin = 1 |miejsce = Philadelphia |wydawca = Thomas, Cowperthwait & Co. |url = https://www.biodiversitylibrary.org/item/49005}}</ref>. W 1878 złożył rozprawę zatytułowaną „Wkład w teorię i praktykę barwienia histologicznego” (''Beiträge zur Theorie und Praxis der histologischen Färbung'').

W czasie pobytu w berlińskim szpitalu [[Charité]] Ehrlich rozwinął różnicowanie białych krwinek na podstawie ich różnych ziarnistości. Warunkiem wstępnym była opracowana przez niego technika suchych preparatów. Kropla krwi została umieszczona między dwiema szklanymi płytkami i przez długi czas ogrzewana nad [[Palnik Bunsena|palnikiem Bunsena]]. W ten sposób komórki krwi zostały utrwalone, ale pozostały barwne. Po raz pierwszy wyznaczył [[limfocyty]] w [[Leukocyty|leukocytach]]. Był w stanie rozróżnić nieziarniste limfocyty, leukocyty jednojądrzaste i wielojądrzaste, [[granulocyty]] eozynofilowe i [[komórki tuczne]]. Do diagnostyki różnicowej chorób krwi wprowadził zliczanie różnych krwinek.

Osiągnięciem Ehrlicha, ale i problememtrudnością zw jego dalsządalszej karierąkarierze było to, że otworzyłstworzył nowy obszar między chemią, biologią i medycyną. Duża część jego pracy została przyjęta z niezrozumieniem przez lekarzy, ponieważ wymagania chemiczne wykraczały daleko poza ich horyzont.

24 marca 1882, kiedy Robert Koch był w Imperialnym Wydziale Zdrowia w Berlinie, wygłosił wykład na temat gruźlicy, w którym opisał, jak zidentyfikował patogen gruźlicy. Ehrlich określił później ten wykład jako swoje „największe doświadczenie naukowe”. Już dzień po wykładzie Kocha udoskonalił swoją metodę barwienia, którą Koch bez zastrzeżeń rozpoznałuznał. Od tamtej pory Ehrlich i Koch byli przyjaciółmi.

W 1890 Ehrlich przejął na zlecenie Kocha oddział gruźlicy w Szpitalu Miejskim [[Moabit]]. Między innymi badano tu domniemany lek na gruźlicę Kocha, [[Tuberkulina|tuberkulinę]], którą Ehrlich również sobie wstrzyknął. W „skandalu tuberkulinowym” Ehrlich starał się wesprzeć Kocha, podkreślając przede wszystkim wartość tuberkuliny jako narzędzia diagnostycznego. W 1891 roku Robert Koch sprowadził Ehrlicha do nowo powstałego Instytutu Chorób Zakaźnych. Chociaż nie mógł zaoferować mu żadnego wynagrodzenia, Ehrlich miał pełny dostęp do personelu laboratoryjnego, pacjentów, chemikaliów i zwierząt laboratoryjnych, za co Ehrlich był zawsze wdzięczny.

[[Emil Adolf von Behring|Emil Behring]] próbował opracować surowice odpornościowe do leczenia błonicy i tężca w Instytucie Chorób Zakaźnych do 1893 roku, ale wyniki były bardzo zróżnicowane. Koch zasugerował następnie, że Behring i Ehrlich powinni ze sobą współpracować. Współpraca była udana, ponieważ Ehrlich szybko odniósł sukces, dzięki swoim doświadczeniom z myszami, w zwiększeniu poziomu uodpornienia zwierząt doświadczalnych w fabrycefirmie Hoechst AG. Próby kliniczne z leczniczym serum przeciw błonicy zakończyły się sukcesem na początku 1894, a w sierpniu fabrykafirma Hoechst wprowadziła na rynek „środki przeciw błonicy Behringa reprezentowanewynalezione przez firmęspółkę Behring-Ehrlich”. Behring i Ehrlich pierwotnie zgodzili się na podział zysku (po odjęciu części Farbwerke Hoechst). Kontrakty były kilkakrotnie zmieniane, aż w końcu Ehrlich został zmuszony do przyjęcia udziału w zyskach na poziomie zaledwie 8%. Ehrlich zgodził się po dłuższym wahaniu, ale czuł, że stracił część zysków. Od tego czasu związek Behringa i Ehrlicha został zakłócony, co później nasiliło się wraz z kwestią określenia wartości surowicy tężcowej. Ehrlich przyznał, że zasada terapii surowicami została opracowana przez Behringa i [[Shibasaburō Kitasato|Kitasato]]. Jednak jego zdaniem był pierwszym, który opracował serum, które można stosować również u ludzi. Jego udział w tworzeniu serum leczącego błonicę uważał za niewystarczająco doceniony. Ze swojej strony Behring zaintrygowałpromował Ehrlicha w pruskim Ministerstwie Kultury. Ehrlich odmówił współpracy z Behringiem po 1900 roku.

Ponieważ lecznicze serum było zupełnie nowym rodzajem leku, którego jakość mogła się znacznie różnić, zainstalowano system kontroli stanu surowicy. Od 1 kwietnia 1895 roku w Niemczech można było sprzedawać tylko surowicę zatwierdzoną przez państwo. Stacja kontroli surowicy tymczasowo mieściła się w Instytucie Chorób Zakaźnych. Z inicjatywy [[Friedrich Althoff|Friedricha Althoffa]] w 1896 powstał Instytut Badań Surowic i Testów Surowic, którego dyrektorem został Paul Ehrlich (w tym kontekście musiał rozwiązać wszystkie kontrakty z Farbwerke Hoechst). Na tym stanowisku i jako profesor honorowy na Uniwersytecie Berlińskim zarabiał 6000 marek rocznie, mniej więcej tyle, ile pensja profesora uniwersytetu. Oprócz działu egzaminacyjnego w instytucie znajdował się także dział badawczy.

W celu określenia wartości gojącej się błonicy surowicy niezbędna była trutka błonicza o stałej sile. Ehrlich stwierdził jednak, że użyta trucizna nie była, jak pierwotnie zakładano, na czas nieokreślony. Wyciągnął z tego dwie konsekwencje: standardowo nie użył trucizny, ale serum w proszku opracowane przez Behringa, które rozpuszczono w płynie tylko na krótko przed użyciem. W odniesieniu do tego standardowego serum najpierw określono siłę trucizny. Ta trucizna testowa może następnie służyć jako odniesienie przy testowaniu innych surowic. W przypadku samego testu trucizna i surowica zostały wcześniej zmieszane w taki sposób, że ich działanie znosiło się po wstrzyknięciu do [[Kawia domowa|świnki morskiej]]. Jednak interpretacja, czy objawy choroby są nieobecne, co pozostawia wiele swobody. Ehrlich następnie wyznaczył wynik eksperymentu jako cel, żeby doprowadzić zwierzęciezwierzę doświadczalne do śmierci. Mieszankę należało sporządzić tak, aby badane zwierzę zdechło po czterech dniach. Jeśli umarł wcześniej, serum było zbyt słabe i zostało odrzucone. Ehrlich twierdził, że oznaczanie wartości surowicy jest równie wiarygodne jak [[miareczkowanie]] chemiczne.

Burmistrz Frankfurtu Franz Adickes próbował skłonić instytucje naukowe do osiedleniaprzeniesienia się wedo FrankfurcieFrankfurtu w celu przygotowania się dozamiarze powstaniautworzenia uniwersytetu. W 1899 instytut przeniósł się do Frankfurtu, gdzie został zainaugurowany jako „Królewski Pruski Instytut Terapii Doświadczalnej”. Niemiecka metoda testowa została przyjęta przez państwowe instytuty surowicy na całym świecie, które również otrzymały surowicę standardową z Frankfurtu. Po serum leczącym błonicę opracowano surowicę przeciwtężcową oraz różne surowice bakteriobójcze, szczególnie dla weterynarii. Zostały również sprawdzone w Instytucie, podobnie jak tuberkulina, a później aktywne szczepionki. Najważniejszym pracownikiem Ehrlicha był [[Julius Morgenroth]].

Praca ta zainspirowała Ehrlicha do rozwinięcia swojejjego słynnej teorii „łańcucha bocznego” w 1897 roku. Zrozumiał, że reakcja pomiędzy trucizną a aktywnymi składnikami serum, podobnie jak działanie samej trucizny, była reakcją chemiczną. Efekt trucizny wyjaśnił na przykładzie trucizny tężcowej. Protoplazma komórek zawiera specjalne „łańcuchy boczne” ([[Polimery|makrocząsteczki]]), z którymi wiąże się trucizna, a tym samym zaburza ich funkcję. Jeśli organizm przeżyje toksyczne skutki, zablokowane łańcuchy boczne są zastępowane nowymi. Tę regenerację można wytrenować, co wyjaśnia zjawisko immunizacji. Jeśli występuje nadmiar, łańcuchy boczne mogą również zostać uwolnione do krwi jako przeciwciała. W następnych latach Ehrlich rozszerzył swoją teorię łańcuchów bocznych o koncepcję („[[Dwuchwytnik|amboceptory]]”, receptory pierwszego, drugiego, trzeciego rzędu itd.)<ref>{{Cytuj |autor = Arthur Silverstein |tytuł = Paul Ehrlich’s receptor immunology. The magnificient obsession |data = 2002 |miejsce = San Diego}}</ref>.

Pomiędzy antygenem a przeciwciałem zaadoptował inną cząsteczkę odpornościową, którą nazwał „dodatkiem” lub „dopełniaczem”. Według jego rozumienia łańcuch boczny miał co najmniej dwie grupy funkcyjne. W 1903 roku Ehrlich otrzymał najwyższą nagrodę naukową w Prusach „Wielki Złoty Medal dla Nauki”. Za teoretyczne podstawy immunologii i za pracę nad standaryzacją określania wartości Ehrlich otrzymał w 1908 roku wraz z [[Ilja Miecznikow|Ilją Miecznikowem]] Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny. MetschnikowMiecznikow, który badał komórkową gałąź odporności ([[Fagocytoza|fagocytozę]]) w [[Instytut Pasteura|Instytucie Pasteura]], wcześniej krytykował Ehrlicha.

W okresie po połowie 1889, kiedy Ehrlich był bezrobotny, kontynuował prywatnie badania nad błękitem metylenowym. Jego praca nad witaminowym barwieniem witalnym dała mu pomysł wykorzystania go w celach terapeutycznych. Ponieważ [[Plazmodium (biologia)|plazmodia]] – wśród nich patogeny [[Malaria|malarii]] – może być zabarwiona błękitem metylenowym, być może można by ją również stosować do leczenia malarii. U dwóch pacjentów w Moabit City Hospital gorączka faktycznie ustąpiła, a plasmodiaplazmodia zniknęła z krwi.

Jako model („terapia eksperymentalna”) zastosował chorobę trypanosomalną u świnek morskich, na której testował różne substancje chemiczne. Czerwony trypan faktycznie skutecznie zabił trypanosomy. Od 1906 roku Ehrlich intensywnie badał Atoxyl, który został wprowadzony na rynek przez „United''United Chemical Works”Works''. Chemik Alfred Bertheim został ważnym pracownikiempracownikiemzespołu firmy EhrlichEhrlicha. Oprócz innych preparatów arszenikowych, poddał go testom Roberta Kocha w 1906 i 1907. Wbrew znaczeniu nazwy („nietoksyczny”), Atoxyl uszkadzał głównie [[nerw wzrokowy]]. Ehrlich rozszerzył systematyczne badanie związków chemicznych w sensie „badań„[[Badanie przesiewowych”przesiewowe|badań przesiewowych]]”, które jest nadal praktykowane w dzisiejszym przemyśle farmaceutycznym. Następnie Preparat„preparat 418418”, arsenofenyloglicyna, wykazał działanie terapeutyczne w badaniach na zwierzętach. Przetestował go również w [[Afryka|Afryce]].

Ehrlich i Sahachirō Hata ustalili 31 sierpnia 1909, że „preparat 606”, związek arsenu, arsenamina, był skuteczny przeciwko „spirilli” (krętkom), do której należał czynnik wywołujący kiłę. Po testach na królikach, we współpracy z fabrykąfirmą Hoechst, rozpoczęto produkcję ampułek przedseryjnych do badań na pacjentach w klinikach i poliklinikach. Teoria łańcucha bocznego rozwinięta przez Ehrlicha posłużyła jako podstawa sformułowanego przez niego i Hata poglądu, że preparat arszenikowy przylega do krętków, przebija ich błonę i tym samym niszczy to, co od tamtej pory uznano za błędne<ref>{{Cytuj |autor = Nicholas Lloyd, Hugh Morgan, Brian Nicholson, Ron Ronimus |rozdział = The composition of Ehrlich’s Salvarsan: Resolution of a century old debate |tytuł = Angewandte Chemie, International Edition |data = 2005 |s = 941–944}}</ref><ref>Florian G. Mildenberger (2012/13), s. 334.</ref>. W badaniach na ludziach preparat miał niewiele skutków ubocznych. Krętki zniknęły u siedmiu pacjentów z kiłą. Po szeroko zakrojonym badaniu klinicznym – wszyscy zaangażowani mieliodnieśli na myślipozytywne negatywnyefekty przykładzastosowania tuberkuliny – fabrykafirma Hoechst wprowadziła preparat na rynek pod koniec 1910 roku pod nazwą „[[Salwarsan]]”.

Wywołał tak zwaną „wojnę salwarską”. Z jednej strony był wrogi ludziom, którzy obawiali się moralnego rozkazu{{doprecyzuj}}. Ponadto Ehrlichowi zarzucano, z wyraźnie [[Antysemityzm|antysemickimi]] tonami, że był nadmierniezbyt bogaty. Ponieważ podczas badania klinicznego doszło do zgonów, został nawet oskarżony o „chodzenie po trupach”. Przeciwnicy Ehrlicha, którzy wskazywali na nieskuteczność lub brak skuteczności leczenia poprzez jego przygotowanie, byli „prawie automatycznie”<ref>{{Cytuj |autor = Florian Mildenberger |tytuł = Kein Heil durch Arsen? Die Salvarsandebatte und ihre Konsequenzen. In: Fachprosaforschung – Grenzüberschreitungen |data = 2012 |s = 327–390}}</ref> nazywani antysemitami<ref>{{Cytuj |autor = Wolfgang Weyers |tytuł = The abuse of man. An illustrated history of dubious medical experimentation |data = 2003 |miejsce = Nowy Jork |s = 148}}</ref>. Ehrlich zmarł bez rehabilitacji swoich osiągnięć w leczeniu kiły<ref>{{Cytuj |autor = Stefan Winkle |tytuł = Kulturgeschichte der Seuchen |data = 1997 |isbn = 3-933366-54-2 |miejsce = Düsseldorf/Zürich |s = 602}}</ref>.

Na podstawie życia Ehrlicha w 1940 powstał amerykański film fabularny ''[[Eksperyment doktora Ehrlicha]]'' (oryginalny tytuł: ''Dr. Ehrlich’s Magic Bullet'') w reżyserii [[William Dieterle|Williama Dieterle’a]]. Film był nominowany do [[Nagroda Akademii Filmowej|Oscara]] za [[Oscar za najlepszy scenariusz oryginalny|najlepszy scenariusz oryginalny]]. Rolę Paula Ehrlicha zagrał [[Edward G. Robinson]]. Dystrybucją filmu zajęło się [[Warner Bros.]]<ref>{{Cytuj odcinek |tytuł = Eksperyment doktora Ehrlicha / Dr. Ehrlich’s Magic Bullet |url = https://www.filmweb.pl/film/Eksperyment+doktora+Ehrlicha-1940-40598 |data dostępu = 2021-01-26}}</ref>

Z okazji 100. rocznicy urodzin Ehrlicha w 1954 Deutsche Bundespost wydałowydała pamiątkowy znaczek przedstawiający Ehrlicha i [[Emil Adolf von Behring|Emila von Behringa]], który był zaledwie o dzień młodszy. Znaczek o tej samej tematyce został również wydany w 2004 roku. Podobizna Ehrlicha widniała na [[Marka niemiecka|dwustumarkowym]] banknocie.<gallery mode="packed" heights="180">

Już w 1910 roku – jeszcze za życia Ehrlicha – jego imieniem nazwano ulicę we Frankfurcie. W okresie [[III Rzesza|III Rzeszy]] osiągnięcia Paula Ehrlicha były utrzymywane w tajemnicy, a Emil von Behring stylizowany był na ideał [[Aryjczyk|aryjskiego]] naukowca. Żona i córki Ehrlicha trafiły na emigrację<ref name="kroener" />. W 1938 nazwa ulica Paula Ehrlicha została zmieniona przez [[Narodowy socjalizm|nazistów]] na ulicę [[Ludwig Rehn (chirurg)|Ludwiga Rehna]], a krótko po zakończeniu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] jej patronem ponownie został Ehrlich. Obecnie ulica Ehrlich i ulica Rehna znajdują się obok siebie. ImionaImię Ehrlicha noszą dziś również ulice w Berlinie, [[Hamburg]]u, Fryburgu Bryzgowijskim, [[Lubeka|Lubece]], [[Kaiserslautern]], [[Karlsruhe]], Bad Homburg, [[Bad Nauheim]], [[Monachium]], [[Leimen (Badenia-Wirtembergia)|Leimen]], [[Bergheim (Nadrenia Północna-Westfalia)|Bergheim]] i [[Wiedeń|Wiedniu]]. Wiele szkół, aptek i przychodni również nosi jego imię.