Tyranozaur: Różnice pomiędzy wersjami

Tak jak inne późne [[tyranozauroidy]], tyranozaur był [[dwunożność|dwunożnym]] [[zoofag|mięsożercą]] z masywną czaszką, a jego ciało było utrzymywane w równowadze przez długi ogon. Obecnie znane są teropody dorównujące długości tyranozaurowi, a nawet większe od niego. Jednak mierząc niemal 13 metrów długości i ważąc około 8870 kilogramów<ref>{{Cytuj |autor = Thomas D. Carr |tytuł = A high-resolution growth series of Tyrannosaurus rex obtained from multiple lines of evidence |czasopismo = PeerJ |data = 2020-06-04 |data dostępu = 2020-06-25 |issn = 2167-8359 |wolumin = 8 |s = e9192 |doi = 10.7717/peerj.9192 |url = https://peerj.com/articles/9192 |język = en}}</ref>, nadal pozostaje największym znanym tyranozauroidem i jednym z największych znanych drapieżników lądowych wszech czasów.

 

 

== Morfologia ==

[[Plik:Longest theropods.svg|alt=|mały|400x400px|Porównanie rozmiarów wybranych gatunków wielkich [[teropody|teropodów]]]]

W tych samych formacjach skalnych, w których odkryto skamieniałości tyranozaura, znaleziono też skamieniałości zwierząt pierwotnie klasyfikowanych jako odrębne taksony z rodziny Tyrannosauridae, takich jak np. rodzaj ''[[Aublysodon]]'', czy gatunek ''[[albertozaur|Albertosaurus megagracilis]]''<ref name="paul1988" />, w 1995 zaliczony przez [[George Olshevsky|George’a Olshevsky’ego]] do odrębnego rodzaju ''Dinotyrannus''<ref name="Olshevsky1995">{{Cytuj pismo |nazwisko = Olshevsky |imię = George |tytuł = The Origin and Evolution of the Tyrannosaurids |czasopismo = Kyoryugaku Saizensen [Dino-Frontline] |rok = 1995 |wolumin = 9–10 |strony = 92–119 (9) i 75–99 (10)}}</ref>. Obecnie jednak te taksony są powszechnie uznawane za młodsze synonimy ''T. rex'', opisane na podstawie młodych osobników tego gatunku<ref name="carrwilliamson2004">{{Cytuj pismo |nazwisko = Carr |imię = T.D. |nazwisko2 = Williamson |imię2 = T.E. |tytuł = Diversity of late Maastrichtian Tyrannosauridae (Dinosauria: Theropoda) from western North America |czasopismo = Zoological Journal of the Linnean Society |rok = 2004 |oznaczenie = 142 |strony = 479–523}}</ref>. Wyjątkiem może być jednak osobnik poznany na podstawie niewielkiej (60&nbsp;cm długości), prawie kompletnej czaszki odkrytej w Montanie. Na jej podstawie [[Charles Whitney Gilmore]] opisał w 1946 nowy gatunek [[gorgozaur]]a (''Gorgosaurus lancensis'')<ref name="gilmore1946">{{Cytuj pismo |nazwisko = Gilmore |imię = C.W. |tytuł = A new carnivorous dinosaur from the Lance Formation of Montana |czasopismo = Smithsonian Miscellaneous Collections |rok = 1946 |wolumin = 106 |strony = 1–19}}</ref>; [[Robert Bakker|Bakker]], Williams i Currie (1988) zaliczyli go do odrębnego rodzaju ''[[Nanotyran]]nus''<ref name="bakkeretal1988">{{Cytuj pismo |autor = R.T. Bakker |autor2 = M. Williams |autor3 = P.J. Currie |tytuł =</em> Nanotyrannus<em>, a new genus of pygmy tyrannosaur, from the latest Cretaceous of Montana |czasopismo = Hunteria |rok = 1988 |wolumin = 1 |wydanie = 5 |strony = 1–30}}</ref>. Opinie na temat przynależności rodzajowej ''N. lancensis'' są jednak podzielone; wielu paleontologów uważa, że w rzeczywistości odkryta czaszka należy do młodego osobnika ''T. rex''<ref name="carr1999">{{Cytuj pismo |nazwisko = Carr |imię = TD |tytuł = Craniofacial ontogeny in Tyrannosauridae (Dinosauria, Theropoda) |czasopismo = Journal of Vertebrate Paleontology |rok = 1999 |wolumin = 19 |strony = 497–520}}</ref>. Niemniej czaszki obu gatunków wykazują pewne różnice anatomiczne (np. ''N. lancensis'' ma więcej zębów niż ''T. rex''); w związku z tym część naukowców zaleca ostrożność i proponuje nie utożsamiać ostatecznie nanotyrana z tyranozaurem do czasu, gdy nowe badania czy odkrycia nie dadzą ku temu lepszych podstaw<ref name="holtz2004" /><ref name="currie2003">{{Cytuj pismo |nazwisko = Currie |imię = Philip J. |tytuł = Cranial anatomy of tyrannosaurids from the Late Cretaceous of Alberta |url = http://www.app.pan.pl/archive/published/app48/app48-191.pdf |czasopismo = Acta Palaeontologica Polonica |rok = 2003 |wolumin = 48 |wydanie = 2 |strony = 191–226 |język = en}}</ref>.

 

 

=== ''Manospondylus'' ===