Jan Stanko: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Bonio (dyskusja | edycje)
kat.
Mathiasrex (dyskusja | edycje)
kat., wikizacja
Linia 7:
Pochodził z rodziny mieszczańskiej. W roku 1462 uzyskał we Włoszech, gdzie posiadł ogromną na owe czasy wiedzę przyrodniczą, stopień doktora sztuki medycznej. Po powrocie na Śląsk piastował godność wrocławskiego kanonika katedralnego, następnie był proboszczem kolegiaty św. Krzyża we [[Wrocław]]iu, wreszcie został dziekanem kapituły w [[Głogów|Głogowie]]. Po pewnym czasie opuścił [[Śląsk]] aby na terenie Królestwa Polskiego objąć funkcję kanonika w [[Wieluń|Wieluniu]] i kantora w [[Sandomierz|Sandomierzu]]. Związał się z dworem arcybiskupa gnieźnieńskiego Jana Sprowskiego, co pozwoliło mu obracać się wśród najwybitniejszych umysłów tej doby jak np. pisarz polityczny [[Jan Ostroróg]] oraz historyk i kronikarz [[Jan Długosz (historyk)|Jan Długosz]], którego został serdecznym przyjacielem. Podczas pobytu w Polsce zaangażował się w sprawy polityczne - brał udział w rokowaniach z Krzyżakami w Toruniu w roku 1466, gdzie doradzał w trakcie negocjacji Janowi Odrowążowi i [[Jan Długosz (historyk)|Janowi Długoszowi]]. W [[Kraków|Krakowie]] osiedlił się w roku 1469. Został członkiem krakowskiej kapituły katedralnej, a od roku 1470 piastował godność lekarza kapituły krakowskiej oraz członka fakultetu lekarskiego Akademii Krakowskiej. Jego biegłość w sztuce medycznej sprawiła, że król [[Kazimierz IV Jagiellończyk]] mianował go swym lekarzem nadwornym i opiekunem swoich synów.
 
Data śmierci Jana Stanki nie jest znana. Według jednych autorów zmarł on przed 9 października 1493 roku, według innych – przed 29 kwietnia 1494 roku. Ogromny, zgromadzony przez długie lata księgozbiór, liczący 46 woluminów zawierających kodeksy z różnych dziedzin, zapisał uczony bibliotece krakowskiej kapituły katedralnej. Wykonawca testamentu, kardynał [[FerdynandFryderyk Jagiellończyk]], oddał prawo dysponowania księgozbiorem kapitule wrocławskiej, a ta zezwoliła na pozostawienie w Krakowie jedynie dzieł teologicznych i prawniczych, które zgromadził w swym księgozbiorze Stanko.
 
==Osiągnięcia i dzieła==
Linia 20:
w dziedzinę nauk przyrodniczych. [[Józef Rostafiński]], który odkrył rangę średniowiecznego uczonego i jego znaczenie w rozwoju myśli przyrodniczej uznał, że jest Stanko najwybitniejszym przyrodnikiem europejskim pomiędzy między [[Albert Wielki|Albertem Wielkim]] i [[Konrad Gesner|Konradem Gesnerem]]. „Antidotarium” nie zostało niestety nigdy wydrukowane, pozostało w rękopisie. W ten sposób daje się wytłumaczyć fakt, że oddziaływanie ogromnego dzieła profesora na dalszy rozwój nauk przyrodniczych miało niewielki zasięg. Część botaniczną dzieła, z rękopisu należącego do archiwum kapitulnego na Wawelu, opracował Rostafiński i wydał w 1900 roku.
 
[[Kategoria:Lekarze nadworni władców Polski]]
[[Kategoria:Ludzie związani z Wrocławiem]]
[[Kategoria:Urodzeni w XV wieku]]