Konstantyn Kostenecki: Różnice pomiędzy wersjami

 

Konstantyn urodził się w Kostencu około 1380 roku. Wychowany przez jednego z uczniów [[Eutymiusz Tyrnowski|Eutymiusza]] w baczkowskim monasterze, około 1410 roku uciekł przed Turkami do Serbii, gdzie przyjął go na swój dwór serbski despota Stefan Łazarzewicz (1389-1427)<ref name="Lan117">{{Cytuj książkę |nazwisko= Lang |imię=D. M. |autor link=David M. Lang |tytuł= Bułgarzy |strony=116 }}</ref>. W Serbii rozwinął działalność literacką i dydaktyczną. Przeprowadził reformę ortografii serbskiej, na wzór reformy Eutymiusza, obejmującą fonetykę, interpunkcję i terminologię liturgiczną. Pozostawił po sobie traktat gramatyczny ''Przepisy dotyczące pisma'' (''Skazanie izjavlenno v pismeneh'') napisany około 1425 roku<ref name="Mał225">{{cytuj książkę | tytuł= Mały słownik pisarzy zachodnio-słowiańskich i południowo-słowiańskich|strony=225 |rozdział=''Konstantyn Kostenecki'' |nazwisko r= Czajka |imię r= Henryk }}</ref>, prawdopodobnie w klasztorze resawskim, poświęcony despocie serbskiemu. W pracy tej zalecał zasady pisowni, oparte na ortografii tyrnowskiej<ref name="Dąb47">{{Cytuj książkę |nazwisko= Dąbek-Wirgowa |imię=Teresa. |autor link= |tytuł= Historia literatury bułgarskiej |strony=47 }}</ref>, wyłożył też swe poglądy dotyczące języka. Uważał, że Cyryl i Metody zasadniczo posługiwali się językiem ruskim z domieszką sześciu pozostałych języków słowiańskich. Twierdził, że języki święte tworzą rodzinę, w której hebrajski jest ojcem, grecki matką, a języki słowiańskie potomstwem. Z tego względu zalecał jak najdalej posuniętą dokładność w naśladowaniu wzorów greckich. Dla poszczególnych liter słowiańskich wynajdował w swej pracy fantastyczne objaśnienia, a znaki diakrytyczne porównywał do damskich nakryć głowy. Traktat jakkolwiek ciekawy nie przedstawia wielkiej wartości historycznej czy lingwistycznej<ref name="Lan117"/>. Opracowane przez Konstantyna zasady, zwane redakcją resawską, szczególnie duży wpływ wywarły na piśmiennictwo serbskie i zachodnio-bułgarskie. W następnych wiekach przeniknęły z Serbii na górę Athos i na Ruś<ref name="Dąb47"/>. Konstantyn napisał równiez obszerną biografię Stefana Łazarzewicza. Utwór posiadający formę kroniki, rozpoczyna się od rysu geograficznego Serbii i Bułgarii, a następnie zajmuje się opisem czynów serbskiego księcia. Zachowana w rękopisie z XV wieku biografia, stanowi cenne źródło do historii tego okresu. Konstantyn pozostawił też po sobie sprawozdanie z podróży do Palestyny, utwór tylko częściowo oryginalny<ref name="Mał225"/><ref>{{Cytuj książkę |nazwisko= Wasilewski |imię=T. |autor link=Tadeusz Wasilewski |tytuł= Historia Bułgarii |strony=113 }}</ref>.