Wielka Kumania: Różnice pomiędzy wersjami

'''Wielka Kumania''' ([[język węgierski|węg.]] ''Nagykunság'') -– równina we wschodnich [[Węgry|Węgrzech]], część [[Nizina Cisańska|Niziny Cisańskiej]] na [[Wielka Nizina Węgierska|Wielkiej Nizinie Węgierskiej]]. Pod względem administracyjnym w całości należy do komitatu [[Jász-Nagykun-Szolnok]].

Wielka Kumania leży w centrum Wielkiej Niziny Węgierskiej, w widłach dolnego [[Keresz]]u i środkowej [[Cisa|Cisy]], na jej lewym brzegu. Na północy graniczy z podobnego charakteru równiną [[Hortobágy (region)|Hortobágy]], na wschodzie z obniżeniami [[Wielki Sarrét|Wielkiego]] i [[Mały Sarrét|Małego Sarrét]]. Nazwa regionu pochodzi od tureckiego ludu Kumanów ([[Połowcy|Połowców]], który po najazdach mongolskich osiedlił się na stepach Wielkiej Niziny i do [[1876]] miał tu jedno z własnych autonomicznych terytoriów (drugim, wbrew nazwie większym, była [[Mała Kumania]] w [[Międzyrzecze Dunaju i Cisy|międzyrzeczu Dunaju i Cisy]]).

Wielka Kumania stanowi rozległą, płaską równinę wzniesioną kilka metrów ponad poziom [[terasa zalewowa|terasy zalewowej]] Cisy. Jest zbudowana z [[less]]ów, na których powstały wysokiej jakości [[czarnoziem]]y. W południowej części równiny, leżącej u ujścia Kereszu do Cisy, zwanej [[Tiszazug]] ("kąt Cisy"), występują [[piasek|piaski]], a na nich nadrzeczne [[wydma|wydmy]].

Wielka Kumania odznacza się najsuchszym i najbardziej kontynentalnym klimatem na Węgrzech. Opady roczne nie przekraczają 550 mm. Grunty rolne wymagają sztucznego nawadniania. Równinę przecina wielki kanał melioracyjny zbudowany podczas XIX-wiecznej melioracji Cisy -– [[Główny Kanał Wielkokumański]] (''Nagykunsági öntöző főcsátorna'').

W stanie naturalnym Wielka Kumania miała charakter najbardziej zbliżony do [[Wielki Step|wielkich stepów wschodnioeuropejskich]]. Ze względu na wysoką jakość gleb, mimo koniecznego nawadniania [[step]] został w całości przekształcony w grunty uprawne. Nad brzegami Cisy i [[Berettyó]] uprawia się [[ryż]].

Region jest pozbawiony bogactw naturalnych (poza wodami mineralnymi -– kąpieliska w [[Cserkeszőlő]] i w [[Berekfürdő]]), przemysłu (poza drobnym przemysłem spożywczym) i większych ośrodków miejskich (największym miasteczkiem jest [[Törökszentmiklós]] -– 21,7 tys. mieszkańców).

==== Źródła ====

* [[Wiesława Rusin]] ''Węgry'', Wydawnictwo Pascal, Bielsko-Biała 2005, ISBN 83-7304-416-7

* ''Középiskolai földrajzi atlasz'', Cartographia Tankönyvkiadó Kft, Budapest 2007, ISBN 978 963 352 548 7 CM

* ''Magyarország. Domborzata és vizei'', 1:800  000, Topográf Kft 2002

[[Kategoria:Regiony Węgier]]