Hortobágy (region)

Hortobágy – stepowa równina („puszta”) we wschodnich Węgrzech, część Niziny Cisańskiej na Wielkiej Nizinie Węgierskiej.

Położenie na mapie Węgier
Krajobraz Hortobágy

Step Hortobágy rozciąga się po obu stronach rzeki Hortobágy, między środkowym odcinkiem Cisy na zachodzie, a równiną Hajduság na wschodzie. Na południu przechodzi w równinę Wielkiej Kumanii o podobnym charakterze. Region stanowi płaską równinę zbudowaną ze współczesnych osadów rzecznych – madów i glin. Powierzchnia regionu wynosi około 2 tys. km², średnia wysokość – 100 m n.p.m. Rolnictwo na tym obszarze to m.in. uprawa ryżu i rybactwo – ogromne stawy rybne.

Pierwotnie step Hortobágy stanowił terasę zalewową Cisy. Step był wtedy wilgotny, ale wyłączony z gospodarczego wykorzystania z powodu ogromnych wiosennych wylewów. Pod koniec XIX wieku bieg Cisy został uregulowany, a nadrzeczne równiny osuszone. Przez Hortobágy poprowadzono wtedy dwa wielkie kanały melioracyjne – Główny Kanał Wschodni i Główny Kanał Zachodni. Step uległ odwodnieniu i przekształcił się w mało wartościowe suche pastwiska o częściowo zasolonych glebach. Rozwinęła się wtedy klasyczna gospodarka pasterska i oparta na niej legenda węgierskiej puszty. Za czasów komunistycznych na puszcie utworzono wielkie państwowe gospodarstwa rolne, których grunty wymagały jednak stałego nawadniania. W 1973 roku część stepu (630 km²) została objęta oficjalną ochroną w Parku Narodowym Hortobágy. Od kilku dekad obszary stepu leżące w obrębie parku narodowego podlegają rekultywacji i naturalnemu wtórnemu stepowieniu. W efekcie puszta Hortobágy obecnie stanowi największy teren stepowy w zachodniej Europie (obszary stepowe Wielkiej Kumanii były rozleglejsze, ale zostały całkowicie przekształcone w użytki rolne).

Linki zewnętrzne

edytuj

Bibliografia

edytuj
  • Wielka Encyklopedia Radziecka – hasło [Хортобадь] (ros.)
  • Krystyna Jawecka (red.) Mapa przeglądowa Europy. Węgry. Skala 1:1 000 000, PPWK Warszawa-Wrocław 1985
  • Márton Pécsi, Béla Sárfalvi Węgry, Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1971
  • Słownik geografii świata. Tom I. A-M, Wiedza Powszechna, Warszawa 1977
  • Jerzy Kondracki Fizycznogeograficzna regionalizacja Czech, Słowacji, Węgier i Rumunii w układzie dziesiętnym, „Przegląd Geograficzny”, tom LXVIII, z 3-4, 1996, str. 457-466
  • Przemysław Burchard Węgry, Państwowe Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, Warszawa 1988, ISBN 83-214-0554-1
  • Jerzy Midzio, Krajobrazy węgierskie, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1988, ISBN 83-02-03732-X, OCLC 749352013.
  • Wiesława Rusin, Węgry, Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2005, ISBN 83-7304-416-7, OCLC 69312478.
  • Középiskolai földrajzi atlasz, Cartographia Tankönyvkiadó Kft, Budapest 2007, ISBN 978-963-352-548-7 CM
  • Magyarország. Domborzata és vizei, 1:800 000, Topográf Kft 2002