GSM-R: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎GSM-R w Polsce: Przypisy, dr. red.
drobne techniczne, WP:SK
Linia 1:
'''GSM-R''' (GSM for Railways, Kolejowa Sieć GSM) – system łączności cyfrowej oparty na standardzie [[GSM]],
zaprojektowany dla potrzeb zapewnienia komunikacji ([[Głos ludzki|głos]] i [[dane]]) pomiędzy pracownikami firm zajmujących się transportem [[kolej]]owym.
 
System opiera się na standardzie [[GSM]], posiada jednak pewne rozszerzenia, dostosowane do specyfiki pracy związanej z eksploatacją i utrzymaniem infrastruktury kolejowej oraz zarządzaniem ruchem [[pociąg]]ów.
 
Pierwsze prace nad tym systemem zostały podjęte w 1993 roku, przez
[[Międzynarodowa Unia Kolejowa|Międzynarodową Unię Kolejową]], która zainicjowała projekt [[EIRENE]] (European Integrated Railway radio Enhanced Network) i obecnie sprawuje kontrolę nad rozwojem specyfikacji.
GSM-R jest częścią składową Europejskiego Systemu Zarządzania Ruchem kolejowym – [[ERTMS]]
(ang. European Railway Traffic Management System), okazuje się jednak, że system zdobył też popularność w [[Azja|Azji]] i [[Afryka|Afryce]]. W Polsce sieć telekomunikacyjna pracująca w tym standardzie jest wdrażana od roku 2008 przez [[Telekomunikacja Kolejowa|Telekomunikację Kolejową]]. Od roku 2009 całość spraw związanych z wdrażaniem systemu GSM-R w Polsce przejęła spółka PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. będąca wiodącym zarządcą infrastruktury kolejowej w Poslce.
 
== Funkcjonalność systemu ==
GSM-R opiera się na standardzie R-GSM rozwijanym przez konsorcjum [[3GPP]], co oznacza że odziedziczył funkcjonalność zdefiniowaną dla standardowego GSM:
* cyfrowa transmisja głosu
* transmisja danych
* możliwość przesyłania krótkich wiadomości tekstowych ([[SMS]])
Wprowadzono też kilka rozszerzeń, realizujących wymagania związane ze specyfiką pracy wykonywane przez
użytkowników końcowych systemu, czyli zarządzających ruchem kolejowym, pracowników naprawiających, ochraniających i eksploatujących [[Tabor kolejowy|tabor]], [[konduktor]]ów, itp.
* wywoływanie funkcyjne za pomocą odpowiedniej składni stosowanej w wywoływaniach [[USSD]], można zestawić połączenie z osobą pełniącą jakąś funkcje, np. połączenie z kierującym pociągiem o numerze 23A.
* wywołanie bazujące na lokalizacji – np. kierujący pociągiem, po wciśnięciu '1' zostaje połączony z najbliższym (lokalnym) dyspozytorem ruchu.
* wywołania grupowe bazujące na usłudze ''Voice Broadcast Services'' – dystrybucja mowy (ogłoszenia) do wszystkich terminali znajdujących się w jednej [[komórka (telekomunikacja)|komórce]] (ang. cell), lub tylko do grupy pracowników (o określonej funkcji) znajdujących się na danym obszarze.
* wywołania grupowe bazujące na usłudze ''Voice Group call service'' – pozwalające na konwersacje pewnej zdefiniowanej wcześniej grupie użytkowników w trybie [[dupleks|półdupleks]], czyli tylko jeden użytkownik może w danym momencie mówić, pozostali członkowie grupy mogą słuchać.
 
== Architektura systemu ==
System bazuje na specyfikacji R-GSM, więc jego budowy używa się elementów zwykłej sieci GSM (aby zapoznać się
z architekturą sieci GSM, przeczytaj rozdział [[GSM#Architektura sieci GSM|Architektura sieci GSM]] w haśle o [[GSM]]).
Część z nich została rozszerzona o dodatkowe oprogramowanie i sprzęt umożliwiające realizację funkcjonalności
nie wchodzących w skład standardowej implementacji rozwijanej przez konsorcjum standaryzacyjne 3GPP.
 
Dodatkowo zaimplementowano bazy danych związane z adresowaniem komunikatów/rozmów do określonych (ze względu na pełnioną funkcję)
grup odbiorców.
 
== Używane częstotliwości ==
[[Europejska Konferencja Administracji Poczty i Telekomunikacji]] w swojej rekomendacji
[[Europejska Konferencja Administracji Poczty i Telekomunikacji]] w swojej rekomendacji<ref name="CEPT ">Frequency Planning and frequency coordination for GSM 900, GSM 1800, E-GSM and GSM-R land mobile systems.</ref>
zaleca wykorzystanie poniższych częstotliwości do budowy systemów GSM-R w [[Unia Europejska|Unii Europejskiej]]:
* 876-880 MHz jako [[uplink]]
* 921-925 MHz jako [[downlink]]
Regulatorzy rynków telekomunikacyjnych w krajach leżących na innych kontynentach, wprowadzają własne unormowania prawne w tej dziedzinie.
 
== GSM-R w Polsce ==
Bazując na rekomendacji opublikowanej przez Europejska Konferencja Administracji Poczty i Telekomunikacji,
[[UKE|Urząd Komunikacji Elektronicznej]] przedstawił następujący plan zagospodarowania częstotliwości używanych w systemie GSM-R w Polsce<ref name="UKE ">Zarządzenie Nr 23. Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej z dnia 7 czerwca 2006 r. w sprawie planu zagospodarowania częstotliwości dla zakresów 876 – 915 MHz oraz 921 – 960 MHz</ref>:
* 5 kanałów rozłożonych co 12,5 KHz dla komunikacji w trybie DMO (Direct Mode Operation) czyli do komunikacji bezpośredniej, w której biorą udział terminale bez użycia infrastruktury telekomunikacyjnej (876,0 - *8.76,1 MHz)
<ref name="UKE ">Zarządzenie Nr 23. Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej z dnia 7 czerwca 2006 r. w sprawie planu zagospodarowania częstotliwości dla zakresów 876 – 915 MHz oraz 921 – 960 MHz</ref>:
* 7 kanałów rozłożonych co 200 KHz, używanych tak jak w innych standardach GSM (876,1-877,5 MHz jako uplink i 921-922,5 MHz jako downlink)
*5 kanałów rozłożonych co 12,5 KHz dla komunikacji w trybie DMO (Direct Mode Operation) czyli do komunikacji bezpośredniej, w której biorą udział terminale bez użycia infrastruktury telekomunikacyjnej (876,0 - *8.76,1 MHz)
*7 kanałów rozłożonych co 200 KHz, używanych tak jak w innych standardach GSM (876,1-877,5 MHz jako uplink i 921-922,5 MHz jako downlink)
 
W Polsce sieć telekomunikacyjna pracująca w tym standardzie będzie wdrażana od roku 2009 przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. i stanie się częścią składową Europejskiego Systemu Zarządzania Ruchem Kolejowym. Inwestycja ta ma być współfinansowana ze środków unijnych. Przetargi na implementacje tego systemu obejmą zasięgiem około 15 tysięcy kilometrów linii kolejowych.
 
[[5 kwietnia]] [[2011]] [[PKP Polskie Linie Kolejowe]] podpisały umowę na zaprojektowanie, wybudowanie, wyposażenie, uruchomienie oraz skonfigurowanie funkcjonalne i przetestowanie infrastruktury ERTMS/GSM-R dla potrzeb radiołączności kolejowej i systemu ERTMS/ETCS poziom 2 na na odcinku Legnica – Węgliniec – Bielawa Dolna. Umowę zawarto z konsorcjum firm Kapsch Sp. z o.o. i Kapsch CarrierCom AG i została podpisana w ramach projektu „Modernizacja linii kolejowej E30 Etap II. Pilotażowe wdrożenie ERTMS/ETCS i ERTMS/GSM-R w Polsce na odcinku Legnica – Węgliniec – Bielawa Dolna".<ref>http://www.rynek-kolejowy.pl/23127/GSMR_w_Polsce_powoli_staje_sie_faktem.htm Artykuł z dnia 5 kwietnia 2011 na portalu "Rynek Kolejowy"</ref>.
 
== Zobacz też ==
* [[R-GSM]] standard telefonii komórkowej rozwijany przez konsorcjum standaryzacyjne 3GPP.
* [[Europejski System Zarządzania Ruchem Kolejowym]]
 
== Bibliografia ==
* Czasopismo "Zabezpieczenia", Maj 2006. Artykuł: Zastosowanie standardu GSM-R w systemach zarządzania ruchem kolejowym. Dr inż. Waldemar Szulc
* Location Dependent Addressing Using GSM-R. Celular Positioning. Liao min, Zhong Zhangdui.
* Rekomendacja Europejskiej Konferencji Administracji Poczty i Telekomunikacji: Frequency Planning and frequency coordination for GSM 900, GSM 1800, E-GSM and GSM-R land mobile systems
<ref* name="UKE ">Zarządzenie Nr 23Nr23. Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej z dnia 7 czerwca 2006 r. w sprawie planu zagospodarowania częstotliwości dla zakresów 876 – 915 MHz oraz 921 – 960 MHz</ref>:.
 
=={{Przypisy==}}
 
== Zobacz też ==
*[[R-GSM]] standard telefonii komórkowej rozwijany przez konsorcjum standaryzacyjne 3GPP.
*[[Europejski System Zarządzania Ruchem Kolejowym]]
== Bibliografia ==
*Czasopismo "Zabezpieczenia", Maj 2006. Artykuł: Zastosowanie standardu GSM-R w systemach zarządzania ruchem kolejowym. Dr inż. Waldemar Szulc
*Location Dependent Addressing Using GSM-R. Celular Positioning. Liao min, Zhong Zhangdui.
*Rekomendacja Europejskiej Konferencji Administracji Poczty i Telekomunikacji: Frequency Planning and frequency coordination for GSM 900, GSM 1800, E-GSM and GSM-R land mobile systems
*Zarządzenie Nr23. Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej z dnia 7 czerwca 2006 r. w sprawie planu zagospodarowania częstotliwości dla zakresów 876 – 915 MHz oraz 921 – 960 MHz.
==Przypisy==
<references/>
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.ero.dk/documentation/docs/doc98/official/pdf/REC0508.PDF http://www.ero.dk/documentation/docs/doc98/official/pdf/REC0508.PDF] Rekomendacja Europejskiej Konferencji Administracji Poczty i Telekomunikacji: Frequency Planning and frequency coordination for GSM 900, GSM 1800, E-GSM and GSM-R land mobile systems.
* [http://www.bip.uke.gov.pl/_gAllery/27/51/2751.pdf http://www.bip.uke.gov.pl/_gAllery/27/51/2751.pdf] Zarządzenie Nr 23. Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej z dnia 7 czerwca 2006 r. w sprawie planu zagospodarowania częstotliwości dla zakresów 876 – 915 MHz oraz 921 – 960 MHz.
 
[[Kategoria:GSM]]