Topologia produktowa: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Definicja: drobne redakcyjne |
drobne redakcyjne |
||
Linia 7:
Niech (''X''<sub>''i''</sub>)<sub>''i'' ∈ ''I''</sub> będzie [[rodzina zbiorów|rodziną]] przestrzeni topologicznych, indeksowaną elementami pewnego zbioru ''I'' oraz niech
: <math>X := \prod_{i \in I} X_i,</math>
będzie (być może nieskończonym) [[iloczyn kartezjański|iloczynem kartezjańskim]] rodziny zbiorów ''X''<sub>''i''</sub> (''i'' ∈ ''I''). Dla każdego ''i
: p<sub>''i''<sub>0</sub></sub>(''x'') = ''x''<sub>''i''<sub>0</sub></sub>,
gdzie ''x'' = (''x<sub>i</sub>'')<sub>''i'' ∈ ''I''</sub> ∈ ''X'', określa funkcję
'''Topologią produktową''' (albo '''topologią Tichonowa''') w ''X'' nazywa się [[porównanie topologii|najmniejszą]] (najuboższą, najsłabszą) topologię w zbiorze ''X'' względem, której wszystkie rzutowania
Równoważnie
:<math>\
gdzie ''i''<sub>1</sub>,
Innymi słowy, każdy zbiór otwarty w ''X'' jest sumą pewnej (możliwe, że nieskończonej) rodziny zbiorów powyższej postaci.
:<math>\prod_{i \in I} U_i</math>,
gdzie każdy ze zbiorów ''U''<sub>''i''</sub> jest otwarty w ''X''<sub>''i''</sub>,
== Przykłady ==
Linia 34 ⟶ 31:
Przestrzeń produktowa <math>\scriptstyle X,</math> wraz z rzutami kanonicznymi, może być opisana za pomocą następującej [[własność uniwersalna|własności uniwersalnej]]: jeżeli <math>\scriptstyle Y</math> jest przestrzenią topologiczną i dla każdego <math>\scriptstyle i \in I</math> funkcja <math>\scriptstyle f_i\colon Y \to X_i</math> jest przekształceniem ciągłym, to istnieje jedno i tylko jedno takie przekształcenie ciągłe <math>\scriptstyle f\colon Y \to X,</math> że dla każdego <math>\scriptstyle i \in I</math> następujący diagram jest [[diagram przemienny|przemienny]]:
[[Plik:CategoricalProduct-02.png|center|Własność charakterystyczna przestrzeni produktowych]]
Własność ta pokazuje, że przestrzeń produktowa jest [[produkt (teoria kategorii)|produktem]] w [[kategoria przestrzeni topologicznych|kategorii przestrzeni topologicznych]]. Z powyższej własności uniwersalnej wynika też, że przekształcenie <math>\scriptstyle f\colon Y \to X</math> jest ciągłe wtedy i tylko wtedy, gdy <math>\scriptstyle f_i = \mathrm p_i \circ f</math> jest ciągłe dla każdego <math>\scriptstyle i \in I.</math> W wielu przypadkach sprawdzenie ciągłości funkcji składowych <math>\scriptstyle f_i</math> bywa łatwiejsze. Zwykle trudniej dowieść ciągłości przekształcenia <math>\scriptstyle g\colon X \to Z;</math> w pewien sposób korzysta się wtedy z ciągłości <math>\scriptstyle \mathrm p_i.</math>
Ciągłe przekształcenia <math>\scriptstyle \mathrm p_i\colon X \to X_i</math> są także [[odwzorowania otwarte i domknięte|otwarte]], tzn. rzut dowolnego podzbioru otwartego przestrzeni produktowej na <math>\scriptstyle X_i</math> pozostaje otwarty. Twierdzenie odwrotne nie jest prawdziwe: jeżeli <math>\scriptstyle W</math> jest [[Topologia podprzestrzeni|podprzestrzenią]] przestrzeni produktowej, dla której wszystkie rzuty na <math>\scriptstyle X_i</math> są otwarte, to <math>\scriptstyle W</math> nie musi być otwarta w <math>\scriptstyle X</math> (np. <math>\scriptstyle W = \mathbb R^2 \setminus (0, 1)^2</math>). W ogólności rzuty kanoniczne nie są [[odwzorowania otwarte i domknięte|przekształceniami domkniętymi]] (kontrprzykładem może być zbiór domknięty <math>\scriptstyle \{(x,y) \in \mathbb R^2\colon xy = 1\},</math> którego rzutami na obie osie są <math>\scriptstyle \mathbb R \setminus \{0\}</math>).
Topologię produktową nazywa się także ''topologią [[granica funkcji|zbieżności punktowej]]'', co wynika z następującej obserwacji: [[ciąg (matematyka)|ciąg]] (także [[ciąg uogólniony|uogólniony]]) w <math>\scriptstyle X</math> jest zbieżny wtedy i tylko wtedy, gdy zbieżne są wszystkie jego rzuty na <math>\scriptstyle X_i.</math> W szczególności, jeśli <math>\scriptstyle X = \mathbb R^I</math> wszystkich funkcji o wartościach [[liczby rzeczywiste|rzeczywistych]] określonych na <math>\scriptstyle I,</math> to zbieżność w topologii produktowej pokrywa się ze zbieżnością punktową funkcji.
Linia 72 ⟶ 69:
Niech <math>\scriptstyle (X_i, \tau_i),</math> gdzie <math>\scriptstyle i \in I</math> będą [[przestrzeń topologiczna|przestrzeniami topologicznymi]]. Wówczas w ''m''-produkcie przestrzeni <math>\scriptstyle X_i</math> można wprowadzić topologię zadaną przez [[podbaza|podbazę]] postaci
: <math>\bigl\{\mathrm p_i^-(U_i),\; \mathrm p_i^+(U_i)\colon i \in I \mbox{ oraz } U_i \in \tau_i\},</math>
gdzie <math>\scriptstyle \mathrm p</math> oznacza rzut kanoniczny.
== Zobacz też ==
|