|
'''Hipoteza łowiecka''' -– zespół przekonań należących do nurtu [[psychologia ewolucyjna|psychologii ewolucyjnej]] i [[Antropologia|antropologii]], w którym twierdzi się, że przejście [[człowiek pierwotnyAntropogeneza|ludzi pierwotnych]] ze zbieractwa jako głównego sposobu pozyskiwania jedzenia do polowań (zwłaszcza na duże zwierzęta) stało się silnym impulsem stymulującym [[ewolucja|ewolucję]] człowieka.
Wiele danych pokazuje, że człowiek, w odróżnieniu od innych [[naczelne|naczelnych]], od dawna żywi się mięsem -– jemy znacznie więcej mięsa niż jakiekolwiek inne naczelne. Budowa [[przewód pokarmowy|przewodu pokarmowego]] (małe i cienkie jelita nieobecne u małp naczelnych) i [[zęby człowieka|zębów]] (skamieliny ludzkich zębów miały cienkie szkliwo, które nie nosiło śladów tarcia, pojawiającego się przy spożywaniu dużej ilości pokarmów roślinnych). Człowiek ma olbrzymie trudności z pozyskaniem niezbędnych składników pokarmowych bez diety mięsnej (np. tylko w oparciu o dietę [[wegetarianizm|wegetariańską]]). Organizm ludzki nie produkuje bowiem pewnych witamin, które znajdują się w mięsie ([[witamina A]] i [[witamina B12]]).
Zdobywanie pokarmu przez polowania było znacznie bardziej wydajnym sposobem pozyskiwania żywności niż zbieractwo. Wymuszało także:
* rozwijanie zdolności tworzenia nowych narzędzi
* rozwój postaw społecznych:
** [[konformizm]] -– wytworzenie skłonności do działania w grupie jest konieczne we wspólnych przedsięwzięciach takich jak polowanie na grubego zwierza.
** uleganie [[autorytet]]om -– uleganie wpływowi przywódcy przyczyniało się do sukcesu w grupowych działaniach (''zobacz też: [[wpływ autorytetu]]).
** [[altruizm]] -– polowanie na duże zwierzęta powoduje, że [[myśliwy]] okresowo ma więcej jedzenia niż potrzebuje. Opłaca się wiec dzielić się nią po to, aby uzyskać wzajemność wtedy, gdy inni będą mieć nadmiar pokarmu. W ten sposób mógł się wytwarzać obyczaj wymiany dóbr, obecny dzisiaj we wszystkich społecznościach ludzkich.
* kształtowanie [[język (mowa)|języka]] jako sposobu porozumiewania się w grupie
* rozwój silnych koalicji, które mężczyźni tworzą we wszystkich społecznościach -– sport, nauka, grupy przyjacielskie (polowanie wymaga współdziałania).
* podział pracy na czynności męskie i kobiece.
Poprzez hipotezę łowiecką próbuje się wyjaśnić to, że mężczyźni dbają o swoje dzieci znacznie bardziej niż samce zwierząt roślinożernych. Jeśli bowiem głównym sposobem pozyskiwania żywności jest polowanie to, aby potomstwo mężczyzny przeżyło musi on mięso przynosić z polowania. Ssaki roślinożerne nie stoją przed taką koniecznością.
Hipoteza łowiecka próbuje także wyjaśnić odmienne zdolności kobiet i mężczyzn. Na przykład mężczyźni musieli rozwinąć wyobraźnię przestrzenną (np. zdolność rotowania w wyobraźni przedmiotów -– aby trafić biegnącego zająca, mężczyzna musiał umieć przewidzieć -– wyobrazić sobie gdzie będzie on za chwilę) oraz sprawności w zakresie motoryki (np. siła, rzut małym obiektem i in.). Rzeczywiście, mężczyźni posiadają znacznie wyższe niż kobiety wyniki w zakresie tych umiejętności. Kobiety natomiast posiadają większe zdolności w komunikacji niewerbalnej i werbalnej (wymagane do porozumiewania się z dziećmi) oraz umiejętności zapamiętywania położenia małych obiektów, co przydawało się w zbieractwie (w pierwotnych plemionach zbieractwem trudniły się przede wszystkim kobiety -– zobacz [[hipoteza zbieracka]]).
Hipotezę łowiecką bardzo trudno jest udowodnić. Wiele zjawisk, które próbuje wyjaśnić można także tłumaczyć inaczej (na przykład współdziałanie mężczyzn mogło być związane z agresją innych grup społecznych na terytorium, co wymagało tworzenia męskich koalicji zarówno obrońców jak i agresorów). Należy dodać, że wiele drapieżników poluje grupowo, porozumiewa się, dzieli łup, podporządkowuje się liderowi, dba o i uczy dzieci polować, a jak dotychczas, nie rozwinęły one ludzkich atrybutów inteligencji.
| 