Jakob Elsner: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne, lit., int.
Linia 1:
{{Artysta infobox
| Imię i nazwisko = Jakob Elsner
| Grafika = 1498 Elsner Bildnis eines Braeutigams anagoria.JPG
| Podpis = Portret Oblubieńca
| Rozmiar =
| Data i miejsce urodzenia =
| Data i miejsce śmierci = 1517, [[Norymberga]]
| Dziedzina sztuki = [[malarstwo]]
| Styl = [[gotyk międzynarodowy]]
| Ważne dzieła =
| Muzeum artysty =
| commons =category Category:Jakob Elsner
| source =
| quote =
}}
 
'''Jakob Elsner''' (ur. ok. 1486 roku w [[Konstancja (Niemcy)|Konstancji]]{{odn|Colum|2012|s=417}}, zm. 1517 w [[Norymberga|Norymberdze]]) - niemiecki malarz - portrecista, miniaturzysta i iluminator, aktywny w Norymberdze.
 
== Działalność artystyczna ==
Prawdopodobnie pochodził z zamożnej rodziny; jego ojcem był Sebald Elsner, który przybył do Norymbergi w 1456 roku. Jakob, zdobył swoją reputację jako portrecista przed rokiem 1490. Jako miniaturzysta ujawnił swoje zdolność po 1500 roku. Związany był z malarzami Sebastianem Imhofem, Wilhelmem Hallerem i Lorenzem Staiberem. Najstarszymi zachowanymi portretami jest cykl prac przedstawiający członków Rady Miasta Konstancji z lat 1414-14181414–1418. Zlecenie to, może sugerować, iż swoje pierwsze kroki w malarstwie jako czeladnik rozpoczął w rejonie Górnego Renu. Wzorował się w nich jeszcze na tradycji późnogotyckiej{{odn|Hütt|1985|s=67}}. W 1486 roku wykonał portret Thomasa Reussa, pierwszy portret przedstawiający postać od przodu w malarstwie niemieckim, czyli jeszcze przed autoportretem [[Albrecht Dürer|Dürera]]<ref>[http://oxfordindex.oup.com/view/10.1093/oi/authority.20110803095748610 wg. Oxford University Press]</ref>.
 
[[FilePlik:Jacob Elsner - The Virgin Mourning and Saint John the Evangelist.jpg|thumb|leftright|200px|''Dyptyk Madonny i Jana Ewangelisty'']]
Prawdopodobnie pochodził z zamożnej rodziny; jego ojcem był Sebald Elsner, który przybył do Norymbergi w 1456 roku. Jakob, zdobył swoją reputację jako portrecista przed rokiem 1490. Jako miniaturzysta ujawnił swoje zdolność po 1500 roku. Związany był z malarzami Sebastianem Imhofem, Wilhelmem Hallerem i Lorenzem Staiberem. Najstarszymi zachowanymi portretami jest cykl prac przedstawiający członków Rady Miasta Konstancji z lat 1414-1418. Zlecenie to, może sugerować, iż swoje pierwsze kroki w malarstwie jako czeladnik rozpoczął w rejonie Górnego Renu. Wzorował się w nich jeszcze na tradycji późnogotyckiej{{odn|Hütt|1985|s=67}}. W 1486 roku wykonał portret Thomasa Reussa, pierwszy portret przedstawiający postać od przodu w malarstwie niemieckim, czyli jeszcze przed autoportretem [[Albrecht Dürer|Dürera]]<ref>[http://oxfordindex.oup.com/view/10.1093/oi/authority.20110803095748610 wg. Oxford University Press]</ref>.
 
[[File:Jacob Elsner - The Virgin Mourning and Saint John the Evangelist.jpg|thumb|left|200px|''Dyptyk Madonny i Jana Ewangelisty'']]
 
== Iluminacje ==
Większą popularność Jakob Elsner zdobywał jako iluminator książek. [[Fryderyk III Mądry|Fryderyk III]], będąc pod wrażeniem jego prac, stawiał je na równi z pracami [[Nikolaus Glockendon|Nikolausa Glockendona]]. W 1504 roku Elsner rozpoczął prace nad zilustrowaniem dwutomowej ''GäansebuchGänsebuch'' (Biblioteka Morgana, Nowy Jork)<ref>[http://geesebook.asu.edu/videos.htm Jakob Elsner i Geese Book on-line]</ref> zleconą przez proboszcza [[Kościół św. Wawrzyńca w Norymberdze|kościoła św. Wawrzyńca]], Antona Kressa. Pierwszy tom został ukończony w 1507 roku, drugi w 1510. Elsner dekorował kilka manuskryptów dla Fryderyka, elektora{{odn|Colum|2012|s=418}}.
 
== Przypisywane prace ==
=== Obrazy ===
* ''Tryptyk Conrata Imhofa'' - <small>1486, 22 x 36 cm, [[Bavarian Nation]], [[Monachium]]</small>
* ''Portret Bertruda Reussa'' - <small>data 1394 w górnym prawym rogu została dodana później; 29 x 20 cm. <ref>[http://www.artnet.com/artists/jakob-elsner/portrait-of-bertrud-reuss-eAAieqG33yOlB2jWHzedOg2 Artnet]</ref></small>
* ''Portret mężczyzny'' <small> 28.,9 x 24 cm., dawna kolekcja Louisa Jay, [[Frankfurt nad Menem]] <ref>[http://www.artnet.com/artists/jakob-elsner/portrait-of-a-man-wearing-a-fur-lined-coat-a-gold-sRgbVYfr0FWBBtziH04Ukg2 Artnet]</ref></small>
* ''Portret Oblubieńca'' - <small>1498 [[Germanisches Nationalmuseum]], [[Norymberga]]</small>
* ''Portret 28 letniego Jörga Ketzlera'' - <small>1499 [[Germanisches Nationalmuseum]], [[Norymberga]]</small>
* ''Portret radnego Heinricha Schilthera'' - <small>1486, [[Akademia Sztuk Pięknych w Wiedniu]], [[Wiedeń]]</small>
* ''Portret Thomasa Reussa '' - <small>ok. 1486, kolekcja prywatna</small>
* ''Portret Jörga Ketzlera'' - <small>ok. 1499; [[Neues Museum Nürnberg]], [[Norymberga]]</small>
* ''Dyptyk Madonny i Jana Ewangelisty'' - <small>[[Muzeum Sztuk Pięknych w Budapeszcie]], [[Budapeszt]]</small>
 
=== Iluminacje ===
* ''Geese Book'' - <small>1507-15101507–1510, [[Morgan Library & Museum|Morgan Library]], [[Nowy Jork]] (M. 905)<ref>[http://www.public.asu.edu/~cschleif/Geese%20Book%20teaching.htm Opis manuskryptu]</ref><ref>[http://dla.library.upenn.edu/dla/fisher/record.html?id=FISHER_v057559 Morgan Library]</ref></small>.
 
{{przypisy|2}}
 
== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę | nazwisko=Hourihane | imię=Colum | tytuł=The Grove Encyclopedia of Medieval Art and Architecture | tom = I |wydawca=Oxford University Press | miejsce= | rok=2012 | isbn=978-0195395365 | odn=tak}}
* {{cytuj książkę | nazwisko=Hütt | imię=Wolfgang | tytuł=Niemieckie malarstwo i grafika późnego gotyku i renesansu | tom = |wydawca=PWN | miejsce=Warszawa | rok=1985 | isbn=83-01-04621-X | odn=tak}}
* {{cytuj książkę | nazwisko=| imię= | tytuł=Gothic and Renaissance Art in Nuremberg | tom = |wydawca=Metropolitan Museum of Art | miejsce=New York | rok=1986 | isbn=978-0870994654 | odn=tak}}
 
{{Kontrola autorytatywna}}
 
[[Kategoria:Niemieccy malarze gotyku]]
 
[[Kategoria:Urodzeni w XV wieku]]
[[Kategoria:Zmarli w 1517]]