Marcin Zborowski: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne |
|||
Linia 17:
'''Marcin Zborowski''' herbu [[Jastrzębiec (herb szlachecki)|Jastrzębiec]] (ur. [[1492]]<ref>Teresa Romańska-Faściszewska, ''Oleśnica''. Wydawnictwo ALLELUJA, Kraków 2007, ISBN 978-83-89660-74-9. Rozdział: "Samuel Zborowski", s.106</ref>, zm. [[1565]]) – [[podczaszy]] królewski, [[starosta niegrodowy|starosta]] [[Małogoszcz|małogoski]] [[1537]], [[kasztelan]] [[Kalisz|kaliski]] od [[1543]], [[wojewodowie kaliscy|wojewoda kaliski]] [[1550]]–[[1558]], [[Wojewodowie poznańscy i wielkopolscy|wojewoda poznański]] [[1557]]–[[1561]], [[kasztelan]] [[Kraków|krakowski]] od [[1562]]; brat [[Piotr Zborowski|Piotra Zborowskiego]], [[kasztelan]]a [[Kasztelani i starostowie małogoscy|małogoskiego]]. Był [[kalwinizm|kalwinistą]].
Wziął udział w [[Wojna litewsko-moskiewska 1512-1522|wojnie litewsko-moskiewskiej]], gdzie odznaczył się w [[bitwa pod Orszą (1514)|bitwie pod Orszą]]. W [[1537]] był jednym z przywódców "[[wojna kokosza|wojny kokoszej]]". W 1540 roku podejrzewany był o organizację rzekomego [[Bernard Pretwicz|zamachu stanu]]. Wszedł w konflikt w starostwie śniatyńskim ze starostą i kasztelanem krakowskim [[Andrzej Tęczyński (zm. 1561)|Andrzejem Tęczyńskim]]. Był zamieszany w plany ożenku bogatej [[Elżbieta Ostrogska|Halszki Ostrogskiej]] z jednym ze swoich synów, na co nie wyraził zgody król Zygmunt II August, a następnie Zborowski doprowadził w 1554 roku do śmierci jej męża [[Dymitr Sanguszko|Dymitra Sanguszki]]. Kariera polityczna Marcina Zborowskiego rozpoczęła się od jego działalności w obozie egzekucji praw i dóbr, co oznaczało pozostawanie w opozycji wobec króla [[Zygmunt I Stary|Zygmunta I Starego]]. Zwycięstwo tego stronnictwa sprawiło, że po latach zmiennego szczęścia Zborowski otrzymał w 1563 roku najwyższą godność świecką Korony, czyli [[Kasztelanowie krakowscy|kasztelanię krakowską.]]
Bartosz Paprocki napisał o nim: ''"Ten to Marcin Zborowski był za mojej pamięci bardzo możny w skarby i w majętności, był pan skromny, nie przesadzał się na szaty, ani na żadne niepotrzebne zbytki [...] u królów był w wielkiej łasce, przez wiarę, pilność i stateczność w posługach swych"(...) Wielkie szczęście jego i męstwo znaczne bardzo go zalecało królom, gdy przed nimi nie tylko nieprzyjacioły ich czasu potrzeby bijał, ale też czasu krotochwile zwierz wielki, wieprze, żubry, niedźwiedzie, pojedynkiem łowił. (...) Prawem się z żadnym sąsiadem nie obchodził, każdą krzywdę drogo zapłacił, a też prokuratory na rybnych stolech kijem bijał, o czem mi powiedał Kumelski, sławny prokurator''<ref>B. Paprocki, Herby rycerstwa polskiego, Kraków 1858, s. 145–146</ref>.
| |||