Dobra martwej ręki: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m lit. |
m źródła/przypisy, poprawa linków |
||
Linia 1:
'''Dobra martwej ręki''' – przede wszystkim [[Kościół katolicki|majątki kościelne]] nieuczestniczące w obrocie, wolne od podatków do 1789 r., uzyskane głównie w rezultacie nadań panujących i rycerstwa (później [[Szlachta|szlachty]] i [[magnat]]ów). Dobra martwej ręki należące do instytucji świeckich występowały tylko sporadycznie.
Dobra Kościoła, które gdy raz weszły w jego posiadanie, pozostawały przy nim na zawsze, jak gdyby w martwej ręce. Ten stan wywoływał protesty szlachty i niektórych panujących już w XIII w. [[Kazimierz Wielki]] również starał się odzyskać część dóbr przejętych na rzecz Kościoła od różnych władców w okresie [[Feudalizm|rozdrobnienia feudalnego]]<ref>Tadeusz Łepkowski, ''Mały słownik historii Polski'', Warszawa 1964, s.70.</ref>. W XVI w. dobra martwej ręki obejmowały w [[Korona Królestwa Polskiego|Koronie]] około 15% ogółu ziemi. W 1510 r. sejm polski zabronił zapisywania w testamentach dóbr ziemskich Kościołowi, natomiast w 1511 r. posłowie żądali bezskutecznie przeznaczenia części dóbr duchownych na obronę państwa<ref name="Tazbir2004">{{Cytuj książkę | inni =Janusz Tazbir | tytuł = Łyżka dziegciu w ekumenicznym miodzie| wydawca =Twój Styl| miejsce =Warszawa| rok =2004| strony =60 }}</ref>. Od 1635 r. konstytucje sejmowe ograniczały możliwość darowizn dóbr ziemskich na rzecz Kościoła. Jednak dopiero likwidacja zakonu [[Jezuici|jezuitów]] i konfiskata na rzecz [[Skarb Państwa|skarbu państwa]] jego olbrzymiego majątku uruchomiły proces kurczenia się dóbr martwej ręki. Kolejnym krokiem było przejęcie przez państwo w 1789 r. dóbr [[Biskupstwo krakowskie|biskupstwa krakowskiego]]. Akcje ograniczania d.m.r. kontynuowały
{{Przypisy}}
|