Stanisław Górski: Różnice pomiędzy wersjami

'''Stanisław Górski''' (ur. [[8 września]] [[1497]] lub 1499 w Górze Kościelnej koło [[Płock]]a, zm. [[12 marca]] [[1572]] w Krakowie) – polski [[Katolicyzm|duchowny katolicki]], [[kanonik]] płocki i krakowski, historyk-zbieracz, twórca jednego z największych w XVI-wiecznej [[europaEuropa|Europie]] zbioru dokumentów do dziejów [[Polska|Polski]] i krajów sąsiednich w okresie [[odrodzenie|Odrodzenia]].

* tzw. ''Acta Tomiciana'', zbiór aktów, dokumentów i listów kancelarii Zygmunta I i częściowo Zygmunta Augusta z lat 1507-1548, dokonany przez Górskiego w kilku redakcjach, w dużej mierze na podstawie akt zebranych przez P. Tomickiego. Pierwsza red. w 19 tomach – rękopis Biblioteka Jagiellońska; druga red., tzw. zwód sapieżyński, powst. po 1556 w 17 tomach – rękopis do roku 1939 znajdował się w Bibliotece Raczyńskich w Rogalinie; trzecia red. powstała ok. 1560 w 27 tomach (wgwedług S. Starowolskiego i S. Karnkowskiego – w 30 tomach), wiad. o rękopisach zob. W. Pociecha: Wstęp do wyd. ''Acta Tomiciana'' t. 14 (1952), s. XIV i in.; por. W. Pociecha "W sprawie wydawnictwa Aktów Tomicjanów", ''Pam. Biblioteki Kórnickiej'' 1939/1946, zeszyt nr 3 i odb.; wyd. t. 1-8, wydawnictwo A. T. Działyński, L. Koenig, Poznań 1852-1860; t. 9 Poznań 1876; t. 10 Poznań 1899; t. 11 Poznań 1901; t. 12 Poznań 1906; t. 13 Poznań 1915 (t. 9-13 wyd. Z. Celichowski); t. 14 wyd. W. Pociecha, Poznań 1952; t. 15 wyd. W. Pociecha, Wrocław 1957; t. 16 cz. 1-2 wyd. W. Pociecha, Wrocław 1960-1961, wydanie nie ukończone, doprowadzone do roku 1534 włącznie

** spis osób i miejscowości wymienionych w t. 1-8 oprac. W. Dworzaczek, H. Chłopocka, B. Kürbisówna pt. "''Acta Tomiciana.'' Index personarum et locorum", Poznań 1951

** oprócz aktów i listów ''Acta Tomiciana'' zawierają zebrane pisma: F. Kallimacha, S. Orzechowskiego, S. Krzyckiego, komentarze Górskiego oraz jego własne pisma, np.

*** ''Commentarius rerum gestarum a Sigismundo primo'', powst. 1506-1507

*** ''Historia sejmu z 1536 r.'', wyd. w przekł. polskim pt. "Sejm walny Królestwa Polskiego w Krakowie", ''Pamiętnik Warszawski'' 1818, t. 11

*** ''Vita Andreae Cricii'', wyd. K. Morawski przy Andreae Cricii Carmina, Kraków 1888, ''Corpus Antiquissimorum Poetarum Poloniae Latinorum'', t. 3

*** ''Vita Petri Kmitae'', powst. 1566-1567, wyd. w: S. Orzechowski ''Annales Polonici ab excessu Divi Sigismundi primi'', Dobromil 1611

* tzw. ''Teki Górskiego'', luźny zbiór aktów, dokumentów oryginalnych i odpisów, korespondencji urzędowej i prywatnej kancelarii królewskiej Zygmunta I w 29 tekach – ok. 7 tys. dokumentów. Z tych materiałów korzystał Górski głównie przy układaniu ''Acta Tomiciana''; odkrył je i wykorzystał Z. Celichowski. Rękopis znajdował się w Bibliotece Zamoyskich w Warszawie

* Korespondencja z J. Dantyszkiem, S. Hozjuszem, i in., w: ''Acta Tomiciana''

* Do senatorów polskich, Kraków, 8 września 1567, wyd. ''Acta Tomiciana'' t. 1 (1852), s. 1-3

* Do K. Janickiego, Kraków, 10 czerwca i listopad/grudzień 1538, wyd. T. Wierzbowski ''Materiały do dziejów literatury polskiej'', t. 1, Warszawa 1900, s. 69-73, 75-76; fragm. przedrukował L. Ćwikliński przy "C. Janicii Carmina", Kraków 1930, ''Corpus Antiquissimorum Poetarum Poloniae Latinorum'', t. 6; przekł. polski fragm. ''Pamiętnik Warszawski'' 1818, t. 12, s. 241-265, 393-416; M. Jezienicki przy K. Janicki ''Utwory łacińskie'', Lwów 1933, (fragm. listu pierwszego)

* Fragm. listów do J. Dantyszka z lat 1544-1547, wyd. w przekł. polskim A. Grabowski ''Starożytności historyczne polskie'', t. 2, Kraków 1840

* Do J. Dantyszka, Kraków, 13 czerwca 1545; do anonima (Dantyszka?), 1545(?); wyd. W. Zakrzewski: "S. Górski i jego prace historyczne", ''Rozprawy AU Wydział Historyczno-Filozoficzny'' t. 52 (1909), s. 308-311; fragm. listu z 13 czerwca 1545, wyd. w przekł. polskim A. Grabowski ''Starożytności historyczne polskie'', t. 2, Kraków 1840, s. 76-77

* Do J. Dantyszka z lat 1544-1547, wyd. w całości i fragm. J. U. Niemcewicz ''Zbiór pamiętników historycznych o dawnej Polszcze'', t. 4, Puławy 1830; wyd. 2 Lipsk 1839

* Fragm. listu do J. Dantyszka (jeden w przekł. polskim, drugi w oryg. łacinie), Kraków, 12 sierpnia 1545, ogł. W. Pociecha "Poselstwo Andrzeja Jakubowskiego do Francji w roku 1547 i pierwsza misja Jana Monluca w Polsce", ''Odrodzenie i Reformacja w Polsce'', t. 5 (1960), s. 75-76, rękopis (autograf) Biblioteka Uniwersytetu w Uppsali, sygn. H. 154 f. 105

* List bezimienny, prawdopodobnie S. Górskiego, do jakiegoś świeckiego senatora, z 1542, wyd. T. Wierzbowski ''Materiały do dziejów literatury polskiej'', t. 1, Warszawa 1900, s. 83-84

* Dokumenty urzędowe, Kraków: 16 kwietnia 1535, 5 maja 1546, wyd. T. Wierzbowski ''Materiały do dziejów literatury polskiej'', t. 1, Warszawa 1900, s. 328, 386

* ''Conciones... Acta Tomiciana'', wyd. J. Herburt jako utwór S. Orzechowskiego (autorstwo to stwierdził F. Bostel ''Kwartalnik Historyczny'' 1887)

* ''Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut'', t. 2 Piśmiennictwo Staropolskie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1964, s. 226-229

{{DEFAULTSORTSORTUJ:Górski, Stanisław}}