Konflikty wewnętrzne w Mjanmie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne
int., drobne redakcyjne
Linia 44:
'''Konflikty wewnętrzne w Mjanmie''' – najdłużej obecnie trwający złożony konflikt na świecie. Konflikty wewnętrzne targają Mjanmę (Wcześniej Birma) od czasu deklaracji niepodległości, która nastąpiła na początku 1948. Przeciwko władzom centralnym występowały różne frakcje rebelianckie i separatystyczne. Mjamna jest również areną konfliktów etnicznych.
 
Po proklamowaniu niepodległości pierwszym rządom zagrażali zbrojnie [[komunizm|komuniści]]. W latach 60. XX wieku, po przejęciu rządów przez wojskowych, Birma stanęła przed problemem konfliktów etnicznych. Na początku lat 80. XX wieku ujawniły się rebelie bojówek opozycyjnych niezadowolonych z rządów junty wojskowej oraz ruchy separatystyczne. Po latach wojen partyzanckich i przemian, Birma zaczęła przechodzić proces demokratyzacji i otwierania się na świat. Wówczas zaczęto podpisywać porozumienia pokojowe z licznymi ugrupowaniami rebelianckimi.
 
== Tło historyczne konfliktów ==
Birma uzyskała niepodległość od [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] w 1948. Młode państwo stało się federacją zamieszkałą przez ponad 130 narodów i grup etnicznych. Niemal natychmiast po tym zbrojne powstanie przeciwko rządowi wzniecili komuniści. W 1949 Zjednoczona Unia Karenu, rozpoczęła separatystyczna walkę o autonomię Karenu. Sytuacja w Birmie pogorszyła się, kiedy [[buddyzm]] został oficjalną religią państwową. Wówczas swoich praw zaczęli domagać się [[muzułmanin|muzułmanie]] z grupy etnicznej [[Rohingja]]. Bunt okazali również [[chrześcijaństwo|chrześcijanie]] z separatystycznego stanu Karen, Czin i Kaczin. Różnorodne grupy etniczne nie akceptowały szerokiej federacji nacji, którą okazała się Birma po proklamowaniu niepodległości. Ponadto do kryzysów dochodziło także, na szczytach władz, w wyniku czego w latach 1958-60 Birmą tymczasowo rządziła wojskowa antyfaszystowska Liga Wolnych Ludzi.
 
W 1962 doszło do wojskowego przewrotu, po którym na czele junty stanął [[Ne Win]]. Od tego czasu notowano notoryczne przypadki łamania praw człowieka w kraju i intensyfikacje rebelii. Zbrojne grupy etniczne zwróciły się przeciwko juncie wojskowej. Ponadto dyskryminowani byli wyznawcy islamu[[islam]]u, zwłaszcza z grupy Rohingja. Doprowadziło to do powstania małych, ale aktywnych grup zbrojnych w regionie zamieszkiwanych przez muzułmanów, którzy wykorzystywali obozy dla uchodźców w [[Bangladesz]]u jako bazy. TakżeObywatele Birmy uciekali z kraju, także z innych regionów ze względu na walki partyzanckie, obywatele Birmy uciekali z kraju. W Tajlandii osiedliło się 160 tys. Birmańczyków, w innych krajach znacznie więcej.
 
Liczne wojny partyzanckie były wykorzystywane przez podmioty zewnętrzne dla swoich interesów przeciwko Birmie, co doprowadzało do izolacji państwa od arenyspołeczności międzynarodowej. Brytyjczycy po tym, jak zorientowali się, iż nadanie niepodległości Birmie w takim kształcie było zbyt pochopnym krokiem w procesie [[dekolonizacja|dekolonizacji]], poparli aspiracje niepodległościowe Kareńczyków. Z kolei [[Bangladesz]] wspierał muzułmanów z grupy Rohingja. Indie z kolei wspierały rebeliantów z Karenu i Kaczinu.
 
W 1988 w Birmie wybuchło powstanie prodemokratyczne ‘8888’. Jego kulminacja nastąpiła 8 sierpnia 1988, kiedy w kraju doszło do strajku generalnego, protestu studentów i setek tysięcy obywateli. Powstanie zakończyło się 18 sierpnia 1988 po krwawym zamachu stanu, kiedy do władzy doszła wojskowa Państwowa Rada Przywrócenia Prawa i Porządku (SLORC), na której czele stanął generał Saw Maung. Wprowadzono stan wojenny, a [[konstytucja]] została zawieszona. Podczas demonstracji zabito tysiące osób, jednak w oficjalnym komunikacie władz widnieje około 350 ofiar. Ikoną prodemokratycznych protestów została [[Aung San Suu Kyi]]. Wybory w 1990 wygrała Narodowa Liga na Rzecz Demokracji, jednak junta wojskowa anulowała wyniki i umieściła Aung San Suu Kyi, późniejsza laureatkę pokojowej Nagrody Nobla, w areszcie domowym.
 
W 1997 SLORC przekształciło się w Państwową Radę Pokoju i Rozwoju (SPDC), na czele której nadal stanął [[Than Shwe]].
27 marca 2006 w dniu Sił Zbrojnych przeniesiono stolicę Birmy z [[Rangun]]u do [[Naypyidaw]]. Od 2006 trwała ofensywa wojska przeciwko Narodowemu Związkowi Karenu, co spowodowało przesiedlenie się pół miliona osób. Kiedy w 2011 (30 marca 2011 rozwiązano SPDC i przekazano władzę w kraju rządowi cywilnemu pod kierownictwem prezydenta [[Thein Sein]]) kraju Birma weszła w proces demokratyzacji, władze podpisały zawieszenia broni łącznie z 25 różnymi grupami etnicznymi. Mimo tego w 2011 birmańska armia podjęła ofensywę przeciwko grupom rebeliantów w stanie Szan w ramach operacji wojskowej pod kryptonimem "Zim Man Hein". Ofensywa była reakcją, na odmowę rebeliantów podpisania układu pokojowego, przyjęcia amnestii i wejścia w skład wojska narodowego.
 
== Główne fronty konfliktów wewnętrznych ==