Noc Walpurgi: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: dodanie daty do szablonu dopracowac na podstawie edycji http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Noc%20Walpurgi&diff=prev&oldid=17023240 |
Dodane przypisy, zrodła, dodatkowe informacje; przewiduję dalsze prace nad hasłem |
||
Linia 1:
{{dopracować
{{Święto infobox
| Nazwa = Noc Walpurgi
Linia 18:
Nazwa tego święta pochodzi od [[Walburga (święta)|świętej Walburgi]], która była zakonnicą w [[Devon]] (później pomagała [[Bonifacy-Winfrid|świętemu Bonifacemu]], który nawracał plemiona germańskie na chrześcijaństwo) i zmarła w 777 roku.
[[Kościół Szatana]] świętuje Noc Walpurgii 1966 jako (umowną) datę jego powstania<ref>{{Cytuj stronę | url = http://churchofsatan.com/cos-church-of-satan.php | tytuł = Church of Satan History: The Church of Satan | opublikowany = [[Kościół Szatana|Church of Satan]] | język = en | data dostępu = 2015-04-30}}</ref>, natomiast w [[Finlandia|Finlandii]] (''Vappu'') czy [[Estonia|Estonii]] (''Volbriöö'') noc (i nadchodzący po niej dzień 1. maja) ta jest okazją do zabaw i rywalizacji bractw studenckich<ref>{{Cytuj|tytuł=Walpurgis Night celebrated in Tartu|czasopismo=Sport|data dostępu=2016-05-13|opublikowany=Sport|url=http://news.err.ee/v/news/politics/society/8af470cb-8e35-4407-8fe4-a6c28d7f18a2/walpurgis-night-celebrated-in-tartu}}</ref><ref>{{Cytuj|tytuł=Vappu {{!}} Studyinfinland.fi|czasopismo=www.studyinfinland.fi|data dostępu=2016-05-13|opublikowany=www.studyinfinland.fi|url=http://www.studyinfinland.fi/living_in_finland/way_of_life/festivities/vappu}}</ref>.
Najwcześniejsza wzmianka o święcie znajduje się w ''Calendarium Perpetuum'' [[Johan Coler|Johana Colera]] wydanym w 1603 r.<ref>{{Cytuj|autor=Melanie Marquis|tytuł=Beltane: Rytuały, przepisy i zaklęcia na święto kwiatów|data=2015|isbn=8364645838, 9788364645839|wydawca=Illuminatio}}</ref>
== Góra Brocken ==
Linia 34 ⟶ 36:
Tradycja ewoluowała: w Niemczech kojarzono noc Walpurgi właśnie z czarownicami, które zbierały się na Hexenplatz (Plac Czarownic), by wyruszać stamtąd na miotłach na orgie urządzane na szczycie [[Brocken]]. Tradycja nakazywała zatem rozpalanie wielkich ognisk, zwłaszcza na wierzchołkach wzniesień, by odstraszać czarownice i duchy. Takie obrządki miały miejsce w wielu miejscach Europy, między innymi w [[Szkocja|Szkocji]], Irlandii, [[Walia|Walii]], Szwecji, Czechach, na [[Morawy|Morawach]], w [[Saksonia|Saksonii]], [[Tyrol (region)|Tyrolu]], a także na Śląsku, Kaszubach i Mazurach<ref>"Data ta jest charakterystyczna głównie dla Kaszub, Śląska i Warmii (str. 402). Sabaty pierwszomajowe w święto Walpurgii mają lokalizację wyraźnie północną – Kaszuby, Warmia – i południowo-zachodnią - Śląsk. (str. 406)" [w:] Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. 1997. str. 402–406</ref><ref>"Są te zabawy nocne na pamiątkę schadzek czarownic i czarowników na sławnym Brokanie podobnie, jak u nas na Łysej Górze" [w:] Pamiętnik słowiański, PAN. 1952 t.4. str. 335</ref>.
Na festynach nago (najprawdopodobniej dla bezpieczeństwa) skakano przez ognie (najczęściej z drewna dębowego), prowadzono bydło między dwoma ogniskami (to miało uchronić je przed chorobami). Symbolem święta był słup majowy (kształt falliczny symbolizował boga, zaś wianek na górze boginię), przystrojony wstążkami – białe i czerwone barwy oznaczały przejście ze stanu dziewictwa w kobiecość. Innym obyczajem była „naprawa granic”, czyli obchodzenie gospodarstw połączone z naprawą ogrodzeń, oraz czyszczenie kominków i palenisk w przeddzień święta, aby móc w porządku przyjąć ogień rozpalany następnego dnia<ref>{{Cytuj|autor=|tytuł=Biblioteka etnografii polskiej|data=1967|data dostępu={{subst:#time:Y-m-d}}|wydanie=Wydanie 13|wydawca=Zakład Narodowy im.Ossolińskich IHKM PAN|s=s.78}}</ref>. Wierzono, że w tę jedyną noc oprócz [[upiór|upiorów]] można było spotkać [[Krasnoludek|skrzaty]], [[chochlik]]i, [[gnom]]y i [[rusałka|rusałki]] – a jeśli ktoś spotkał takie stworzenie, miał szansę otrzymać od niego dar nadzwyczajnej mądrości albo odwagi.
Rodzaje obrzędów i wierzeń zależały od miejsca, w którym obchodzono święto (na przykład tradycja wyboru najpiękniejszej dziewczyny na ''Majową Królową'' nie występowała w każdym regionie).
[[Plik:Maibaum Mönchzell Walpurgisnacht.jpg|mały|Słup majowy ustawiony z okazji Nocy Walpurgi]]
W czasach chrześcijańskich łączono wpływy starej wiary z nową religią – na domach rysowano kredą krzyże, na podłodze układano skrzyżowane miotły. Przez miasta przeciągały procesje mieszkańców, starając się robić możliwie dużo hałasu, co miało odstraszać złe duchy.
== Inne nazwy ==
Inne nazwy nocy Walpurgi, z jakimi można się spotkać, to ''Sabat [[Beltane]]'', ''Dzień Majowy'', ''Cethsamhain'' (w opozycji do [[Samhain]], drugiego święta Celtów, które dzieliło wraz z Beltane rok na dwie połowy), ''[[
{{commonscat|Walpurgis Night}}
| |||