4X: Różnice pomiędzy wersjami

'''4X''' – gatunek [[Komputerowa gra strategiczna|strategicznych gier komputerowych]], w których rozgrywka opiera się na czterech podstawowych celach: ''eXplore'' (eksploracja), ''eXpand'' (ekspansja), ''eXploit'' (eksploatacja) i ''eXterminate'' (eksterminacja). Gra 4X może być [[Strategiczna gra turowa|grą turową]] lub [[Strategiczna gra czasu rzeczywistego|czasu rzeczywistego]]<ref name="DeafGamersSUDG">[http://web.archive.org/web/20120205064049/http://www.deafgamers.com/sudg.htm Starships Unlimited – Divided Galaxies] recenzja na deafgamers.com.</ref><ref>[http://jaguarusf.blogspot.com/2005/11/starships-unlimited-v3-review.html Starships Unlimited v3 Review].</ref><ref name="GamersInfo">[http://web.archive.org/web/20080317012225/http://www.gamersinfo.net:80/index.php?art/id:1753 GamersInfo.net – Interviews – Interview – Blair Fraser, Producer ...]</ref>. Prawdopodobnie najlepiej znaną grą 4X jest [[Civilization (seria)|seria ''Civilization'']].

Termin "4X"„4X” został po raz pierwszy użyty przez [[Alan Emrich|Alana Emricha]] we wrześniu [[1993]] w recenzji gry ''[[Master of Orion]]'' dla [[Computer Gaming World]] . Emrich uczestniczył później przy projektowaniu gry ''[[Master of Orion III|Master of Orion 3]]''<ref>[http://moo3.quicksilver.com/game/history.html Master of Orion: The History of a Game Series. By Alan Emrich].</ref>. Określenie to jest teraz używane dość często w odniesieniu do podobnych gier<ref>[http://www.strategy-gaming.com/reviews/ultracorps/index.shtml Strategy Gaming Online – Reviews : UltraCorps Page 1].</ref><ref name="DeafGamersSUDG" /><ref>[http://web.archive.org/web/20150906040128/http://www.rpg.net/reviews/archive/9/9654.phtml RPGnet : Review of Galactic Civilizations].</ref><ref name=autonazwa1>[http://guides.ign.com/guides/818084/page_2.html Guides: Civilization IV: Warlords Guide (PC)].</ref><ref>[http://www.tacticularcancer.com/content.php?id=29 GalCiv2, SotS, SEV: a 4X Comparison].</ref><ref>[http://www.rakrent.com/rtsc/rtsc_glossary.htm RTSC'sRTSC’s Glossary of RTS Terms ].</ref><ref name="MobyGames4xDef">[http://www.mobygames.com/game-group/4x-games Moby Games'Games’ 4x games Group Description ].</ref><ref>[http://guides.ign.com/guides/896712/ Guides: Civilization IV: Beyond the Sword Guide].</ref><ref>[http://web.archive.org/web/20110524050353/http://www.sinsofasolarempire.com/faqs.aspx Sins of a Solar Empire: FAQ].</ref>.

"4X"„4X” jest skrótem od ''eXplore'', ''eXpand'', ''eXploit'', ''eXterminate''.

''Moby Games'' stosuje dodatkowe kryterium, mówiące że w grze muszą istnieć możliwości zwycięstwa inne od całkowitego podbicia przeciwnika. Serwis chciał w ten sposób wykluczyć gry takie jak ''[[Age of Empires (seria)|Age of Empires]]'', ''[[Warcraft (seria)|Warcraft]]'', ''[[Command & Conquer (seria)|Command & Conquer]]'' czy ''[[Heroes of Might and Magic (seria)|Heroes of Might and Magic]]''<ref name="MobyGames4xDef" />. Niestety ta definicja również zdaje się nie być pełna, gdyż ''[[Age of Empires]]'' i ''[[Heroes of Might and Magic (seria)|Heroes of Might and Magic]]'' dają inne możliwości zwycięstwa.