Rada Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne |
Eurohunter (dyskusja | edycje) |
||
Linia 1:
[[Plik:UNSC Summit 2005.jpg|thumb|400px|Rada Bezpieczeństwa w trakcie obrad]]
'''Rada Bezpieczeństwa ONZ'''
Na Radzie Bezpieczeństwa ciąży główna odpowiedzialność za utrzymanie [[pokój (polityka)|pokoju]] i bezpieczeństwa na świecie. Podobnie jak [[Zgromadzenie Ogólne ONZ|Zgromadzenie Ogólne]], może ona nakładać sankcje na państwa członkowskie.
== Członkowie ==
{{osobny artykuł|Członkowie Rady Bezpieczeństwa ONZ}}
Rada Bezpieczeństwa składa się z pięciu stałych członków oraz dziesięciu niestałych, wybieranych na dwa lata zgodnie z tzw. kluczem regionalnym (5 miejsc dla [[Afryka|Afryki]] i [[Azja|Azji]], 2 [[Ameryka Łacińska|Ameryki Łacińskiej]], 2 [[Europa Zachodnia|Europy Zachodniej]] i 1 [[Europa Środkowa|Europy Środkowej]]). Teoretycznie państwa te powinny posiadać „szczególne zasługi w utrzymaniu międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa”, w praktyce jednak decyduje parytet geograficzny.
[[Chińska Republika Ludowa]] została członkiem stałym Rady Bezpieczeństwa w 1971 roku. Do tego czasu [[Chiny]] były reprezentowane przez [[Republika Chińska|Republikę Chińską]] (Tajwan). Do 1991 roku członkiem stałym RB był [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich]].
W roku 2017 w skład Rady Bezpieczeństwa wchodzą<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.un.org/en/sc/members/|tytuł=Members of the Security Council|opublikowany=ONZ|język=en|data dostępu=2016-01-15}}</ref>:
* jako członkowie stali: [[Chińska Republika Ludowa]], [[Francja]], [[Rosja]], [[Stany Zjednoczone]] oraz [[Wielka Brytania]];
* jako członkowie niestali (stan na 2017 r.): [[Boliwia]], [[Egipt]], [[Etiopia]], [[Kazachstan]], [[Japonia]], [[Senegal]], [[Szwecja]], [[Ukraina]], [[Urugwaj]], [[Włochy]]<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.un.org/en/sc/members/ | tytuł = Permanent and Non-Permanent Members | opublikowany = United Nations | język = en | data dostępu = 2017-06-03}}</ref>.
W dniu 2 czerwca 2017 r. Zgromadzenie Ogólne wybrało: [[Gwinea Równikowa|Gwineę Równikową]], [[Kuwejt]], [[Peru]], Polskę i [[Wybrzeże Kości Słoniowej]], jako niestałych członków RB na następne dwa lata – od 1 stycznia 2018 roku. Zajmą one miejsca: Egiptu, Japonii, Senegalu, Ukrainy i Urugwaju<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=56894#.WTKc9FTyjs1 | tytuł = Côte d’Ivoire, Equatorial Guinea, Kuwait, Peru, Poland elected to UN Security Council | opublikowany = UN News Centre | język = en | data dostępu = 2017-06-03}}</ref>.
Obecnie prowadzone są dyskusje nad ewentualnym rozszerzeniem liczby stałych członków Rady Bezpieczeństwa. Wśród kandydatów wymienia się m.in.: [[Niemcy]], [[Japonia|Japonię]], [[Indie]] i [[Brazylia|Brazylię]] ([[G4]]). Dyskutowana jest także kwestia powołania członków półstałych, którymi mogłyby zostać mocarstwa regionalne np. [[Włochy]], [[Arabia Saudyjska]], [[Nigeria]], [[Egipt]] czy [[Pakistan]]. W [[Unia Europejska|Unii Europejskiej]] rozważano swego czasu, aby prawa Wielkiej Brytanii i Francji scedować na całą Unię, jednak państwa te nie zgodziły się na rezygnację ze swoich przywilejów.
== Głosowanie ==
Rada przyjmuje uchwały większością 9 głosów spośród 15 członków. Wśród uchwał wyróżnia się uchwały dotyczące spraw proceduralnych oraz uchwały dotyczące innych spraw. W przypadku spraw innych do ważności uchwały wymagane są zgodne głosy członków stałych. Jednak w drodze zwyczaju wykształciła się zasada, że uchwała zostaje przyjęta także w wypadku, gdy żaden z członków stałych nie wyrazi sprzeciwu (pierwszy przypadek takiej interpretacji, niezgodnej z literalnym brzmieniem art. 27 Karty Narodów Zjednoczonych, miał miejsce w 1950 r. w związku z [[wojna koreańska|interwencją ONZ]] w [[Korea|Korei]]). Do zawetowania rezolucji potrzeba więc determinacji jednego z członków stałych lub 7 głosów innych państw. Ten sposób głosowania jest powszechnie krytykowany, swą słabość ujawnił m.in. w trakcie kryzysu irackiego 2003, proponuje się więc, by wprowadzić tzw. podwójne weto (co najmniej 2 członków permanentnych musiałoby zagłosować przeciw, by decyzja nie weszła w życie).
Rada Bezpieczeństwa przedkłada Zgromadzeniu Ogólnemu sprawozdania coroczne lub specjalne (art. 24, ust. 3), w artykule 26 zobowiązano ją zaś do poczynienia szczególnych kroków prowadzących do [[Kontrola zbrojeń|kontroli zbrojeń]].
Linia 24:
== Zobacz też ==
* [[Rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ]]
* [
{{Przypisy}}
== Linki zewnętrzne ==
{{Commonscat|United Nations Security Council}}
* [http://www.un.org/en/sc/ Główna strona Rady Bezpieczeństwa w portalu ONZ] {{lang|en}}
| |||