Sacrum: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
uzupełniam hasło |
dr |
||
Linia 4:
Funkcją [[Antropologia kulturowa|antropologiczna]] sacrum jest potrzeba sensu.<ref>C. Geffé, Chrześcijaństwo i przemiany sacrum, s. 140</ref>
=== Teoria sacrum według
W teorii Durkheima, świętość reprezentuje interesy grupy, szczególnie jedność, która była uosobiona w świętych symbolach bądź totemach. Sacrum jest czynnikiem, który spaja wszystkie religie świata. Nie opisał on dokładnie pojęcia sacrum. Uważał, że definiowanie zjawiska sacrum przekracza możliwości poznawcze, jest fenologiczną spekulacją. Stawiał ten termin w opozycji do profanum. Świętością określając wytworzoną przez ludzi rzecz, która pod wpływem praktyk religijnych z stanu profanum przechodziła do sfery sacrum. Człowiek instynktownie chroni to co jest święte, przed przejawami profanum. Status sacrum może otrzymać każdy przedmiot, czas, postać. Status sacrum nie jest według jego definicji cechą wrodzoną ale nabywaną na drodze wydarzeń historycznych, doświadczeń.
===
Wprowadzona przez Otto definicję rozszerzył [[Mircea Eliade|Mircea Eliade'go]] opisując oba zjawiska, sacrum i profanum. Uważa, iż ludzie religijni rozgraniczają dwa światy, na wartości wyższych i wartości niższych. A sacrum pozwala im na znalezienie punktu statecznego pośród chaosu. Dzięki niemu ludzie porządkują swoje życie, określają swoje cele w życiu i dokonują hierarchii wartości. Doświadczając świat w sposób symboliczny, mistyczny, ludzie zapoznają się z nie związana historycznie rzeczywistością sakralną, do której się dopasowują. Dla niego sacrum było światem prawdziwym, a profanum zaś nieprawdziwym.
Według niego sacrum przedstawia manifestację niewyrażalnego systemu istniejącego poza światem. Przejawem sacrum może być każdym przedmiotem, gdyż objawia się w dowolny nieograniczony sposób. M.Eliade opisał rodzaje hierofanii, tz. proces przemian przedmiotów jak i sytuacji w świętość.<ref>''R.Otto Świętość'' (1917, wydania polskie 1968, 1993)</ref>
<blockquote>„(sacrum)..jest ona przeciwieństwem tego, co stanowi profanum”<ref>M. Eliade, Sacrum i profanum. O istocie religijności, tłum. R. Reszke, Warszawa 1999, s. 6.</ref></blockquote>M.Eliade rozszerzył definicję religijnego sacrum, zaznaczając, iż wstępuje ono także w sztuce i kulturze.<ref>
=== Definicja sacrum według
Moc objawiała się poprzez empiryczne doświadczenie niezwykłości, odmienności przedmiotu, poczuciu emocjonalnego dystansu.<ref>G. van der Leeuw, Fenomenologia religii, tłum. J. Prokopiuk, Warszawa 1997, s. 19-20.</ref><blockquote>„Dystans dzielący rzeczy i osoby obdarzone mocą od rzeczy i osób jej pozbawionych określamy jako stosunek między tym, co święte, a tym, co świeckie. «To, co święte» jest odgraniczone od innych rzeczy, wyłączone spośród nich (łac. sanctus)”<ref>G. van der Leeuw, Fenomenologia religii, tłum. J. Prokopiuk, Warszawa 1997 s. 41.</ref></blockquote>
Linia 27:
„[[Święty]]” w tekstach [[Stary Testament|Starego Testamentu]] jest określeniem Boga. Słowo to również obejmuje [[Duch Święty|Ducha Świętego]]. W [[Nowy Testament|Nowym Testamencie]] jest również synonimem Jezusa. W religiach najczęściej przedmioty związane z odprawianiem kultu zyskują status przedmiotów, czasu, czynności świętach. <blockquote>„Świętym jest to, co jest oddzielone od wszystkiego, co świeckie (łac. profanum), ziemskie, więc jakoś nieczyste, a co należy do sfery boskiej”<ref>Hasło: Świętość, w: Słownik teologiczny, t. 2, Katowice 1989, s. 301</ref></blockquote><blockquote>„Świętość jako uczestnictwo w świętości Boga jest […] również przymiotem ludzkim; także miejsca, rzeczy, czy obrzędy związane z kultem oddawanym Bogu nazywa Biblia świętymi”<ref>Słownik teologiczny, t. 2, Katowice 1989, s. 301</ref></blockquote>Według [[Ludy semickie|semickiego]] podejścia biblijne pojęcie " qodeš" określało "rzecz świętą", "świętość", wywodziło się to najpewniej od rdzenia, które oznaczało "ciąć", "oddzielać", najprawdopodobniej oznaczało odcięcie od sfer [[profanum]].
{{przypisy}}
{{wikisłownik|sacrum}}
| |||