Prąd Transarktyczny: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m WP:ZdB Sprzątanie wywołań {{cytuj stronę}} |
|||
Linia 2:
'''Prąd Transarktyczny''' – [[prąd morski]] płynący na [[Ocean Arktyczny|Oceanie Arktycznym]], transportujący wodę z [[Morze Łaptiewów|Morza Łaptiewów]] i [[Morze Wschodniosyberyjskie|Morza Wschodniosyberyjskiego]] w kierunku [[Ocean Atlantycki|Atlantyku]]. U wybrzeży [[Grenlandia|Grenlandii]] wodę z tego prądu przejmuje [[Prąd Wschodniogrenlandzki]].
Prąd ten transportuje wodę i lód ze średnią prędkością 2,4 km/dobę. Na jego natężenie i kierunek przepływu w długiej skali czasu mają wpływ [[Oscylacja Północnoatlantycka]] i [[Oscylacja Arktyczna]]. W ujemnej fazie oscylacji wyż arktyczny jest silny i lód dryfuje bezpośrednio z wybrzeży Syberii ku [[Cieśnina Fram|cieśninie Fram]] między Grenlandią a [[Svalbard]]em. W dodatniej fazie oscylacji wyż jest słaby i wiatry powierzchniowe wymuszają ruch mas wody z Morza Łaptiewów przez [[Morze Beauforta]] i dopiero stamtąd w kierunku Atlantyku{{r|PAC}}.
== Historia badań ==
[[Plik:Fram March 94.jpg|mały|lewo|Fram w lodach Arktyki, marzec 1894 roku]]
Istnienie prądu przenoszącego wodę, lód i pnie drzew z [[Syberia|Syberii]] ku Grenlandii było podejrzewane już pod koniec XIX wieku, jednak koronnym dowodem na potwierdzenie istnienia takiego prądu stało się znalezienie na Grenlandii szczątków statku ''Jeanette'' z wyprawy [[George Washington De Long|George'a De Longa]], tragicznie zakończonej kilka lat wcześniej na Syberii. W latach 1893–96 norweski badacz [[Fridtjof Nansen]] podjął próbę osiągnięcia [[Biegun północny|bieguna północnego]] za pomocą statku [[Fram (
[[Plik:Papanin with flag.jpg|mały|150px|Dowódca Iwan Papanin na stacji Siewiernyj polus-1]]
Linia 13:
W latach 2007-2008 wyprawa [[Tara Arctic]] prowadziła badania [[Zmiana klimatu|zmian klimatu]] w Arktyce, wzorem Nansena dryfując statkiem wmrożonym w lód{{r|Damocles|Tara}}.
{{
<ref name=PAC>{{cytuj pismo | nazwisko=Mysak |imię=Lawrence A. |tytuł=Patterns of Arctic Circulation |czasopismo=Science |wolumin= 293 |wydanie=5533 |data=2001-08-17| strony=1269–1270}}</ref>
<ref name=SP>{{cytuj stronę | url = http://www.whoi.edu/page.do?pid=66677| tytuł = North Pole Drifting Stations (1930s-1980s)| data dostępu = 2013-11-27| opublikowany = Woods Hole Oceanographic Institution| data = 2012-01-23| język =en}}</ref>
| |||