Jan Henryk Klawe: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne techniczne
WP:SK+ToS+mSI+Bn, usunięcie zbędnych linków do dat, drobne redakcyjne, drobne techniczne
Linia 1:
[[Plik:Dom_Jana_Henryka_Klawe_przy_ulicy_Marszałkowskiej_nrDom Jana Henryka Klawe przy ulicy Marszałkowskiej nr._hip hip._1398 1398.jpg|mały|Dom Jana Henryka Klawe przy ulicy Marszałkowskiej nr. hip. 1398.; Fragmentfragment ryciny Wojciecha GersonaGerson.]]
'''Jan Henryk Klawe''' (ur. [[1892|1792]] r. w [[Banie|Baniach]] na [[Pomorze Zachodnie|Pomorzu]], zm. [[14 września]] [[1874]] r. w [[Warszawa|Warszawie]]) – piekarz, piwowar, działacz społeczny, filantrop.
 
== Życiorys ==Jan Henryk Klawe, zwany często Henrykiem, urodził się w 1792 roku w Baniach (''Bahn'') na obecnym Pomorzu Zachodnim. Był najstarszym synem młynarza też Jana Henryka i Anny Elżbiety z Nauwaldtów pochodzących z [[Mieszkowice|Mieszkowic]] (''Bärwalde'') położonych przy obecnej granicy niemieckiej. Jego ojciec przed 1797 rokiem przeniósł się z rodzinnego Pomorza na ziemie polskie. Początkowo osiedlił się w okolicach miasta [[Warta (miasto)|Warta]], później przeniósł się do [[Nowa Iwiczna|Iwicznej]] i [[Pruszków|Pruszkowa]] gdzie zmarł w [[1825]] roku.
== Życiorys ==
Jan Henryk Klawe, zwany często Henrykiem, urodził się w 1792 roku w Baniach (Bahn) na obecnym Pomorzu Zachodnim. Był najstarszym synem młynarza też Jana Henryka i Anny Elżbiety z Nauwaldtów pochodzących z [[Mieszkowice|Mieszkowic]] (Bärwalde) położonych przy obecnej granicy niemieckiej. Jego ojciec przed 1797 rokiem przeniósł się z rodzinnego Pomorza na ziemie polskie. Początkowo osiedlił się w okolicach miasta [[Warta (miasto)|Warta]], później przeniósł się do [[Nowa Iwiczna|Iwicznej]] i [[Pruszków|Pruszkowa]] gdzie zmarł w [[1825]] roku.
 
Jan Henryk Klawe syn przybył do Warszawy w [[1811]] roku, jak wynika z zachowanych dokumentów warszawskiej parafii ewangelicko-[[Parafia Ewangelicko-Augsburska Świętej Trójcy w Warszawie|augsburskiej]]. W stolicy zdał egzamin mistrzowski na majstra piekarskiego.
 
W latach  1818-18351818–1835 prowadził piekarnię przy ulicy Marszałkowskiej pod nr hipotecznym 1377, a w latach 1832-18461832–1846 piekarnię znajdującą się po drugiej stronie ulicy, na znacznie większej działce pod nr hipotecznym 1398 (obecnie róg ulicy Moliera, wtedy jeszcze nieistniejącej). WgWedług niektórych opracowań w tym czasie (1825-1829) był starszym warszawskiego cechu piekarzy<ref>{{Cytuj|tytuł=Klawe|czasopismo=Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej - Polacy z wyboru|data dostępu=2017-10-23|url=http://www.polacyzwyboru.pl/bohaterowie/rody/klawe#default|język=pl}}</ref> <ref>{{Cytuj|tytuł=Klawe|czasopismo=Stiftung für deutsch-polnische Zusammenarbeit|data dostępu=2017-10-23|url=http://www.polacyzwyboru.pl/de/helden/familien/klawe#default|język=pl}}</ref>.
 
Prowadząc dużą piekarnię, Jan Henryk Klawe mógł sobie pozwolić na prowadzenie działalności filantropijnej na rzecz ubogich mieszkańców Warszawy. Wypiekał część bochenków chleba w powiększonych rozmiarach a sprzedawał je ubogim po cenach zgodnych z taksą marszałkowską na pieczywo. W czasie częstych w tych czasach klęsk żywiołowych, dostarczał za darmo pieczywo dla powodzian i pogorzelców.
[[Plik:Reklama_browaru_HaberbuschReklama browaru Haberbusch,_Schiele_i_Klawe Schiele i Klawe.jpg|mały|Reklama browaru Haberbusch, Schiele i Klawe z 1849 roku.]]
W roku 1846 Jan Henryk Klawe wraz z piwowarem Błażejem Haberbuschem kupują nieczynny browar licytowany przez Bankbank za długi<ref>Sąd Hipoteczny w Warszawie, Archiwum, Księga hipoteczna 1003 w Warszawie, k. 7. Cytat za: Maria Klawe-Mazurowa, ''Z Meklemburgii do Warszawy, dzieje potomków Jana Henryka Klawe'', Warszawa 2017, s. 194.</ref> i przybrawszy do spółki Konstantego Schiele uruchamiają produkcję nowego, na polskim rynku, gatunku piwa tzw. bawarskiego, a kilka miesięcy później również porteru. Nowa spółka z czasem wyrośnie na największy browar warszawski, jednak wtedy nie będzie już w niej Klawego.
 
Jan Henryk Klawe wyszedł ze spółki w 1865 roku przyjmując odstępnego 42 tysiące rubli srebrem<ref>Archiwum Państwowe w Warszawie, Kancelaria Notariusza Warszawskiego Józefa Żbikowskiego, sygn. 82/805/0/-/17, akt 1940/519. Cyt. za M. Klawe-Mazurowa, dzieło cytowane, s. 247.</ref>.
 
Wyprowadził się do swojego majątku ziemskiego, który nabył w 1850 roku w Duchnicach pod Ożarowem<ref>Archiwum Państwowe w Warszawie oddział Grodzisk Mazowiecki, Hipoteka Warszawska, sygn. 72/662/0/-/191, Księga Hipoteczna Duchnice, k. 3 i n. Cyt. za: M. Klawe-Mazurowa, dzieło cytowane, s. 218-219218–219.</ref>.
 
Jan Henryk Klawe zmarł w Warszawie i pochowany został na [[Cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie|cmentarzu ewangelicko-augsburskim]] przy ulicy [[Ulica Młynarska w Warszawie|ulicy Młynarskiej.]].
 
Po sobie pozostawił 10 dzieci: Emilię Kuhn (1827-1889), Annę Haberbusch (1829-1893), Dorotę Schiele (1831-1900), [[Henryk Klawe|Henryka Klawe]] (1832-1926), Aleksandrę Brukalską (1835-1915), Edwarda Klawe (1837-po 1876), Adelę Gładyszewską (1844-1933), Leona Klawe (1846-1933), Henryka Karola Klawe (1848-1926), Paulinę Klawe, później Jagielską (1859-1937).
 
== Bibliografia ==
# Maria Klawe-Mazurowa, Z Meklemburgii do Warszawy, dzieje Potomków Jana Henryka Klawe, Warszawa 2017 (praca oparta na materiałach archiwalnych);
# "Kurier Warszawski" 1811-1874
# "Kłosy" 1867
# http://www.polacyzwyboru.pl [dostęp 2017-10-23] (pol. de.)
 
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
#* Maria Klawe-Mazurowa, ''Z Meklemburgii do Warszawy, dzieje Potomków Jana Henryka Klawe'', Warszawa 2017 (praca oparta na materiałach archiwalnych);.
* „Kurier Warszawski” 1811-1874
* „Kłosy” 1867
#* http://www.polacyzwyboru.pl [dostęp 2017-10-23] (pol. de.)
 
{{SORTUJ:Klawe, Jan}}