Makroekonomia: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m poprawienie wywołania szablonu na podstawie http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Makroekonomia&diff=prev&oldid=44286999
WP:SK+ToS+mSI+Bn, drobne redakcyjne, drobne techniczne
Linia 5:
Makroekonomia bada gospodarkę, zarówno narodową, jak i światową, jako ogół zależności występujących między najważniejszymi [[Agregat (ekonomia)|agregatami]] gospodarczymi, takimi jak: [[Popyt zagregowany|łączny (globalny) popyt]] i [[Podaż zagregowana|podaż]] produktów i usług, średni poziom [[Cena (ekonomia)|cen]], poziom zatrudnienia, wielkość [[Konsumpcja|konsumpcji]] i inwestycji, czy [[Dochody budżetu państwa|dochody]] i [[wydatki budżetu państwa]].
 
Można wyróżnić dwa podejścia do analizy makroekonomicznej. Pierwsze, które wychodząc z badania natury gospodarującego człowieka (natury ludzkiej) stara się zrozumieć procesy zachodzące na poziomie aktywności podstawowych podmiotów gospodarczych ([[producent]]ów i [[Konsument (ekonomia)|konsumentów]]), następnie stosując uogólnienia tych „mikrozachowań” dochodzi się do pewnych ogólnych prawidłowości na poziomie całej gospodarki; te poznane ogólne właściwości mogą stać się podstawą do prowadzenia [[Polityka gospodarcza|polityki gospodarczej]] państwa. W drugim podejściu pomija się tę wstępną analizę mikroekonomiczną i operuje się od razu zmiennym zagregowanymi po to, aby budować modele wzajemnych współzależności tych zagregowanych zmiennych.
 
Makroekonomiści starają się określać związki przyczynowo-skutkowe między różnymi zjawiskami gospodarczymi, dzięki czemu jest możliwe prognozowanie tendencji rozwojowych całego [[System gospodarczy|systemu gospodarczego]]. Makroekonomia tworzy podstawy teoretyczne i formułuje przesłanki dla polityki prowadzonej przez państwo przede wszystkim w zakresie skutecznego osiągania celów gospodarczych, takich jak trwały i zrównoważony [[wzrost gospodarczy]], [[Stabilność cen|stabilny poziom cen]], czy równowaga bilansu płatniczego. Ze względu na szerokie zainteresowania makroekonomii i globalne uwarunkowania współzależności gospodarczych, teorie makroekonomiczne muszą uwzględniać także inne dziedziny polityki państwa, jak [[polityka zagraniczna]], obronna czy wewnętrzna państwa.
Linia 30:
We współczesnej makroekonomii szczególnie popularne są dwa paradygmaty:
* keynesowski – podkreślający cykliczną niestabilność gospodarki pozostawionej mechanizmowi rynkowemu oraz tendencję do wzrostu [[Inflacja|inflacji]] i [[Bezrobocie|bezrobocia]]. Staje się to podstawą do formułowania aktywnej [[Polityka gospodarcza|polityki gospodarczej]] państwa, której celem miałoby być zapobieganie lub łagodzenie skutków niekorzystnych zjawisk gospodarczych. Kluczową rolę w stabilizowaniu gospodarki przypisuje [[Popyt globalny|popytowi globalnemu]], który wyznacza poziom [[Podaż produkcji|podaży produkcji]], a co za tym idzie – zatrudnienia. W ramach tego paradygmatu rozwija się wiele szkół makroekonomicznych, jak keynesizm, [[postkeynesizm]] i [[neokeynesizm]],
* neoklasyczny – nawiązujący do ekonomii klasycznej. Jako główną tezę prezentuje pogląd, że mechanizm rynkowy prowadzi do optymalnej [[Alokacja zasobów|alokacji zasobów]], w tym pełnego [[ZatrudnieniePełne zatrudnienie|pełnego zatrudnienia]]. Rolę regulatora procesów gospodarczych pozostawia [[Rynek (ekonomia)|rynkowi]], tym samym odrzucając konieczność głębokiej [[Interwencjonizm państwowy|głębokiej interwencji]] państwa w gospodarkę. Wiodącymi szkołami rozwijającymi się w ramach paradygmatu neoklasycznego są [[monetaryzm]] oraz [[ekonomia neoklasyczna]]. Starają się one budować koncepcje makroekonomiczne bazujące na klasycznej analizie mikroekonomicznej.
 
W przeciwieństwie do tych dwóch głównych nurtów makroekonomii, [[szkoła austriacka]] nie postuluje ani wewnętrznej stabilności, ani niestabilności [[Gospodarka rynkowa|gospodarki rynkowej]], uważając rozważania na ten temat jako nienależące do ekonomii w sensie ''stricte''. Ekonomiści tej szkoły, wychodząc z minimalistycznego zestawu założeń, skupiają swe rozważania na działaniu pojedynczych jednostek i analizie, jaki wpływ mają na nie działania państwa, w szczególności [[polityka pieniężna]] [[Bank centralny|banku centralnego]]. W zgodzie z paradygmatem neoklasycznym, którego jest w pewnym sensie rozwinięciem i modyfikacją, szkoła austriacka postuluje bardzo ograniczoną lub zerową ingerencję państwa w gospodarkę.
Linia 45:
* zmienne zewnętrzne – [[klimat]], [[środowisko]], [[zasoby naturalne]] – oddziałują na gospodarkę, ale są (relatywnie lub w krótkim okresie) mało podatne na wpływ gospodarki;
* zmienne polityczne – [[Władza wykonawcza|rząd]], bank centralny – oddziałują na gospodarkę i są kształtowane przez nią;
* zmienne indukowane – są produktem lub wynikiem procesu gospodarczego; w zmiennych indukowanych zawierają się wszystkie cele polityki makroekonomicznej: [[produkcja]], [[zatrudnienie]], poziom [[Cena (ekonomia)|cen]] i [[Eksport|eksport]] netto]].
 
Zmienne polityczne i zmienne zewnętrzne są siłą napędową gospodarki i wpływają na zmienne indukowane.
Linia 52:
* rynków [[Dobra (ekonomia)|dóbr]] i [[Usługi|usług]] (opisywanych takimi zmiennymi jak produkt krajowy brutto, [[dochód narodowy]], stopa wzrostu gospodarczego, wielkość [[Inwestycja|inwestycji]], [[oszczędności]], [[Konsumpcja|konsumpcji]] i wydatków rządowych),
* [[Rynek pracy|rynku pracy]] (zmienne zagregowane: [[siła robocza]], liczba aktywnych zawodowo, [[stopa bezrobocia]], [[stopa aktywności zawodowej]]),
* [[Rynek pieniężny|rynku pieniądza]], [[Rynek finansowy|rynku finansowego]] (zmienne: [[Agregaty pieniężne|miary pieniądza]] (M0, M1, M2, M3, M4), [[stopa procentowa]], [[podaż pieniądza]], [[popyt na pieniądz]], stopy [[Rezerwa obowiązkowa|rezerw obowiązkowych]], [[dług publiczny]]),
* wymiany z zagranicą ([[eksport]], [[import]], eksport netto, [[deficyt handlowy]], [[kurs walutowy]]).