Podatek od czynności cywilnoprawnych: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Link do artykułu opisującego szczegóły opłacania podatku PCC-3 przy zakupie auta ze wzorem deklaracji do pobrania
WP:SK+ToS+Bn+mSI, drobne redakcyjne, drobne techniczne
Linia 1:
'''Podatek od czynności cywilnoprawnych''' – rodzaj [[podatek|podatku]] uregulowanego przez Ustawę z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych<ref>''Tekst jednolity Ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych'' ({{Dziennik Ustaw|2017|1150}}).</ref>.
 
== Zakres przedmiotowy podatku od czynności cywilnoprawnych ==
Podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne:
* [[umowa sprzedaży|umowy sprzedaży]] oraz [[umowa zamiany|zamiany rzeczy i praw majątkowych]],
* [[umowa pożyczki|umowy pożyczki]],
Linia 18:
 
== Wyłączenia i zwolnienia przedmiotowe ==
Nie podlegają podatkowi (wyłączone są z zakresu stosowania ustawy):
 
'''1.''' Czynności cywilnoprawne w sprawach:
* [[alimenty|alimentacyjnych]], opieki, [[kuratela|kurateli]] i [[Adopcja|przysposobienia]],
* ubezpieczenia społecznego, ubezpieczenia zdrowotnego, opieki społecznej, ulg określonych w przepisach szczególnych dla żołnierzy niezawodowych i poborowych odbywających służbę zastępczą oraz ich rodzin, a także uprawnień dla osób niepełnosprawnych i osób objętych przepisami o szczególnych uprawnieniach dla kombatantów,
Linia 30:
* podlegających przepisom o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych;
 
'''2.''' Umowy sprzedaży nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego zawieranej w związku z realizacją roszczeń wynikających z ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości na podstawie przepisów o ochronie środowiska;
 
'''3.''' Umowy sprzedaży lokali mieszkalnych, których stroną jest Wojskowa Agencja Mieszkaniowa;
 
'''4.''' Umowy sprzedaży rzeczy w [[postępowanie egzekucyjne|postępowaniu egzekucyjnym]] lub [[postępowanie upadłościowe|upadłościowym]];
 
'''5.''' Czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiana, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:
* opodatkowana [[podatek od towarów i usług|podatkiem od towarów i usług]],
* zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem<ref>Wymienione w tym podpunkcie umowy mogą być objęte zarówno zakresem przedmiotowym ustawy o podatku od towarów i usług ('''jako czynności zwolnione'''), jak również zakresem przedmiotowym ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.</ref>
** umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część,
** umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych;
 
'''6.''' Umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy, które w rozumieniu przepisów [[prawo celne|prawa celnego]] stanowią towary:
* wprowadzone do wolnego obszaru celnego lub składu wolnocłowego,
* objęte procedurą [[skład celny|składu celnego]];
 
'''7.''' Umowy spółki i ich zmiany związane z:
* łączeniem spółek kapitałowych,
* przekształceniem spółki kapitałowej w inną spółkę kapitałową,
Linia 55:
Zwolnione od podatku – tj. objęte zakresem normowania ustawy, jednak zwolnione od opodatkowania ze względu na wykonywanie ich przez określone podmioty albo wyłączenia ich ''expressis verbis'' – są m.in. takie czynności cywilnoprawne jak:
* sprzedaż walut obcych;
* przeniesienie własności nieruchomości lub ich części, wraz z częściami składowymi, z wyjątkiem budynków mieszkalnych lub ich części znajdujących się na obszarze miast, w drodze umów: sprzedaży, dożywocia, o dział spadku – w części dotyczącej spłat lub dopłat, o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat, darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy, zamiany – do wysokości wartości rynkowej nieruchomości wraz z jej częściami składowymi. Pod warunkiem, że w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, w chwili dokonania czynności, nabyte grunty stanowią '''[[gospodarstwo rolne''']] albo utworzą gospodarstwo rolne lub wejdą w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy;
* sprzedaż nieruchomości, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym, jeżeli nabywcą jest były właściciel (wieczysty użytkownik): nieruchomości wywłaszczonej, któremu przyznano odszkodowanie, a nie przyznano nieruchomości zamiennej; nieruchomości sprzedanej na cele publiczne określone w przepisach o gospodarce nieruchomościami, który w razie wywłaszczenia spełniałby warunki do przyznania nieruchomości zamiennej; nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego, wykupionych na podstawie przepisów o ochronie i kształtowaniu środowiska. Zwolnienia te dotyczą kwoty w wysokości otrzymanego odszkodowania (uzyskanej ceny), pod warunkiem że nabycie nastąpiło w ciągu 5 lat od daty otrzymania odszkodowania (zapłaty);
* sprzedaż budynku mieszkalnego lub jego części, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym, jeżeli następuje ona: w wykonaniu lub w związku z wielostronną umową o zamianie budynku lub praw do lokalu lub w celu uzyskania w zamian spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu albo budynku mieszkalnego lub jego części, zajmowanego przez nabywcę na podstawie umowy najmu, określonej w przepisach o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych;
Linia 65:
 
== Zwolnienia podmiotowe ==
Zwolnione z podatku są następujące strony czynności cywilnoprawnych:
* państwa obce, ich przedstawicielstwa dyplomatyczne, urzędy konsularne i siły zbrojne, międzynarodowe organizacje i instytucje oraz ich oddziały i przedstawicielstwa, korzystające na podstawie ustaw, umów lub powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych z przywilejów i immunitetów, a także członków ich personelu i inne osoby zrównane z nimi, jeżeli nie są one obywatelami polskimi i nie mają miejsca stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – pod warunkiem wzajemności;
* organizacje pożytku publicznego, jeżeli dokonają czynności cywilnoprawnych wyłącznie w związku z nieodpłatną działalnością pożytku publicznego w rozumieniu przepisów o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie;
Linia 73:
 
== Obowiązek podatkowy ==
[[Obowiązek podatkowy]] powstaje:
* z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej;
* z chwilą podjęcia uchwały o podwyższeniu kapitału spółki mającej osobowość prawną;
Linia 79:
* z chwilą uprawomocnienia się odpowiedniego orzeczenia sądu, doręczenia wyroku sądu polubownego lub zawarcia ugody;
* z chwilą powołania się przez podatnika na fakt dokonania czynności cywilnoprawnej – jeżeli podatnik nie złożył deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych w terminie 5 lat od końca roku, w którym upłynął termin płatności podatku, a następnie powołuje się przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt jej dokonania.
 
=== Podmioty, na których ciąży obowiązek podatkowy ===
* przy umowie sprzedaży – na kupującym;
Linia 91 ⟶ 92:
 
== Podstawa opodatkowania ==
Podstawę opodatkowania stanowią odpowiednio:
 
'''1.''' Przy umowie sprzedaży:
* wartość rynkowa<ref>Wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.</ref> rzeczy lub prawa majątkowego<ref>Przy umowie sprzedaży zawieranej przez nierezydentów podstawą opodatkowania jest równowartość w złotych kwoty zagranicznych środków płatniczych, określonej w zezwoleniu dewizowym, przeznaczonych na zapłacenie ceny.</ref>
 
'''2.''' Przy umowie zamiany:
* wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego, od którego przypada wyższy podatek<ref>Przy zamianie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego na taki lokal lub prawo do lokalu podstawę opodatkowania stanowi różnica wartości rynkowych zamienianych lokali lub praw do lokali.</ref>,
 
'''3.''' Przy umowie darowizny – wartość długów i ciężarów albo zobowiązań przejętych przez obdarowanego;
 
'''4.''' Przy umowie dożywocia – wartość rynkowa nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego;
 
'''5.''' Przy umowie o zniesienie współwłasności lub o dział spadku – wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału we współwłasności lub spadku;
 
'''6.''' Przy ustanowieniu odpłatnego użytkowania, w tym również nieprawidłowego oraz odpłatnej służebności – wartość świadczeń użytkownika bądź osoby, na rzecz której ustanowiono służebność, za okres, na jaki prawa te zostały ustanowione;
 
'''7.''' Przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego – kwota lub wartość pożyczki albo depozytu;
 
'''8.''' Przy umowie spółki:
* przy zawarciu umowy – wartość wkładów wniesionych do majątku spółki albo wartość kapitału zakładowego,
* przy zmianie umowy – wartość wkładów powiększających majątek spółki albo wartość, o którą podwyższono kapitał zakładowy,
Linia 117 ⟶ 118:
* przy przekształceniu, podziale lub łączeniu spółek – wartość majątku wniesionego do spółki albo wartość kapitału zakładowego,
* przy przeniesieniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rzeczywistego ośrodka zarządzania spółki kapitałowej lub jej siedziby – wartość kapitału zakładowego;
'''9.''' Przy ustanowieniu hipoteki – kwota zabezpieczonej wierzytelności.
 
'''9.''' Przy ustanowieniu hipoteki – kwota zabezpieczonej wierzytelności.
== Stawki podatku ==
 
== Stawki podatku ==
Stawki podatku zostały zróżnicowane ze względu na rodzaj czynności cywilnoprawnej i wynoszą odpowiednio:
* od '''umowy sprzedaży''':
Linia 126 ⟶ 127:
** innych praw majątkowych – '''1%''';
* od umów '''zamiany, dożywocia, o dział spadku, o zniesienie współwłasności oraz darowizny''':
** przy przeniesieniu własności nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym – '''2%''',
** przy przeniesieniu własności innych praw majątkowych – '''1%''';
* od umowy ustanowienia '''odpłatnego użytkowania''', w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności – 1%,
* od umowy '''pożyczki''' oraz '''depozytu nieprawidłowego''' – '''2%''',
* od ustanowienia '''hipoteki''':
** na zabezpieczenie wierzytelności istniejących – od kwoty zabezpieczonej wierzytelności – '''0,1%''',
Linia 139 ⟶ 140:
 
== Literatura ==
{{wikisłownik|podatek od czynności cywilnoprawnych}}
* A. Borodo, ''Polskie prawo finansowe. Zarys ogólny'', Toruń 2005, {{ISBN|83-7285-253-7}}.
* A. Gomułowicz, prof. Jerzy Małecki, ''Polskie prawo finansowe'', Lexis NexisLexisNexis, 2006, {{ISBN|83-7334-585-X}}.
* Z. Ofiarski, ''Prawo finansowe'', C.H. Beck, {{ISBN|83-7483-506-0}}.
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://web.archive.org/web/20120312184639/http://www.prawoprosto.pl:80/inne-dziedziny-prawa/prawo-podatkowe/272-podatek-od-czynnosci-cywilnoprawnych.html Podatek od czynności cywilnoprawnych]
* [https://www.wyborkierowcow.pl/pcc-3-podatek-od-kupna-pojazdu-ile-wynosi-kiedy-go-oplacic/ Podatek PCC-3 przy sprzedaży samochodu - ile wynosi i kiedy go opłacić?] - www.wyborkierowcow.pl (pol.).
 
{{wikisłownik|podatek od czynności cywilnoprawnych}}
{{System podatkowy w Polsce}}
{{Zastrzeżenia|Prawo}}
 
[[Kategoria:Podatki]]
[[Kategoria:Podatki w Polsce]]