Wojna litewsko-moskiewska (1558–1570): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
WP:SK+ToS+mSI+Bn, drobne redakcyjne, drobne techniczne, drobne merytoryczne
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Bot poprawia linkowanie wewnętrzne oraz inne drobne sprawy
Linia 11:
[[Plik:Maurycy Gottlieb - Livonian Brothers of the Sword do homage to Polish king - 1557.png|thumb|Hołd kawalerów mieczowych w Pozwolu 1557, obraz [[Maurycy Gottlieb|Maurycego Gottlieba]]]]
[[Kawalerowie mieczowi|Zakon kawalerów mieczowych]] związał się w 1554 z Rosją, podpisując upokarzający pokój, na mocy którego wyrzekł się związków z [[Polska|Polską]] i [[Litwa|Litwą]], zobowiązując się płacić Rosjanom [[Danina|trybut]] z [[Tartu|Dorpatu]].
W obawie przed interwencją moskiewską kawalerowie mieczowi rozpoczęli prześladowanie arcybiskupa ryskiego Wilhelma, który był zwolennikiem [[sekularyzacja|sekularyzacji]] Inflant i przyłączenia ich na wzór [[Prusy Książęce|Prus]] do państwa polsko-litewskiego.
 
[[Władcy Polski|Król Polski]] [[Zygmunt II August]] wystąpił jako protektor arcybiskupstwa ryskiego i zagroził kawalerom mieczowym interwencją zbrojną. W obozie pod [[Poswol]]em zgromadził we wrześniu 1557 26 tysięcy żołnierzy i 56 armat wojska litewskiego<ref>[[Stanisław Karwowski (1848–1917)|Stanisław Karwowski]] Wcielenie Inflant do Litwy i Polski 1558-1561, Poznań 1873.</ref>pod dowództwem [[hetman wielki litewski|hetmana wielkiego litewskiego]] [[Mikołaj Radziwiłł Rudy|Mikołaja Radziwiłła Rudego]] i 20 tysięcy wojsk polskich dowodzonych przez [[Jan Mielecki|Jana Mieleckiego]]. Demonstracja zbrojna wywołała spodziewane wrażenie na zakonnikach inflanckich, tak, że 14 września wielki mistrz Johann Wilhelm von Fürstenberg ukorzył się przed Zygmuntem Augustem i podpisał sojusz skierowany przeciwko Rosji.
Linia 26:
Jednocześnie w 1560 [[Biskupstwo kurlandzkie|biskup kurlandzki]] [[Johann von Muenhausen]] przeszedł na [[luteranizm]] i sprzedał tytuł biskupa duńskiemu [[Magnus Inflancki|księciu Magnusowi]]. Tym samym Dania posiadła [[Sarema|Ozylię]] i [[Piltyń]]. W 1561 [[Władcy Szwecji|król szwedzki]] [[Eryk XIV Waza]] opanował [[Estonia|Estonię]] z [[Tallinn|Rewlem]]. Rozpoczęła się [[I wojna północna]].
 
== [[Sekularyzacja]] Inflant ==
31 sierpnia 1559 zawarto w [[Wilno|Wilnie]] układ, mocą którego Zygmunt August jako wielki książę litewski obejmował protektorat nad Inflantami. Rękojmią tego porozumienia było oddanie załogom litewskim kilku zamków inflanckich.
28 listopada 1561 podpisano [[pakt wileński]], likwidujący państwo zakonu kawalerów mieczowych w Inflantach i powołujący w jego miejsce [[Księstwo Zadźwińskie]] (formalnie od 1566), włączone do państwa polsko-litewskiego oraz lenne [[Księstwo Kurlandii i Semigalii]] z księciem Gotthardem Kettlerem jako lennikiem [[I Rzeczpospolita|Rzeczypospolitej]].
Linia 48:
We wrześniu wojska polskie dowodzone przez [[hetman wielki koronny|hetmana wielkiego koronnego]] [[Mikołaj Sieniawski (hetman wielki koronny)|Mikołaja Sieniawskiego]] połączyły się z litewskimi i podjęły nieudaną próbę odbicia Połocka. W listopadzie wojska moskiewskie zdobyły [[Jezieryszcze]].
 
W szeregach moskiewskich pojawiły się wówczas pierwsze oznaki zwątpienia we własne siły. W kwietniu na stronę polsko-litewską przeszedł kniaź AndrzejAndriej Kurbski, jeden z najbliższych współpracowników Iwana IV Groźnego. Wydał on wszystkich skrytych stronników Rosji w Inflantach i ujawnił stronie litewskiej siatkę płatnych agentów moskiewskich.
 
Wojska polsko-litewskie przeprowadziły uderzenie dywersyjne na Inflanty i [[Siewierszczyzna|Siewierszczyznę]], podchodząc pod [[Starodub]] i [[Czernihów]].
Linia 82:
{{Wojny polsko-rosyjskie}}
 
[[Kategoria:Wojna litewsko-moskiewska (1558–1570)| ]]
[[Kategoria:Inflanty]]