|
[[Plik:POL COA Nałęcz.svg|thumb|166px|Herb Nałęcz]]
'''Stanisław Ostroróg''' herbu [[Nałęcz (herb szlachecki)|Nałęcz]], (ur. [[1519]], zm. [[1568]]) – [[kasztelan]] [[Międzyrzecz|międzyrzecki]], działacz [[reformacja|reformacyjny]], [[luteranizm|luteranin]]<ref>Henryk Merczyng, Zbory i senatorowie protestanccy w dawnej Polsce, Warszawa 1904, s. 131.</ref>.
Był synem [[Wacław Ostroróg|Wacława]] – kasztelana kaliskiego i [[Urszula z Kutna Potocka|Urszuli z Kutna]].
Po śmierci ojca pozostawał pod opieką krewnych: Jerzego, Stanisława i Marcina Ostrorogów [[Lwówek|Lwowskich]]. Nie wiadomo gdzie Stanisław pobierał naukę. Teodor Wotschke podał informacje o studiach w Lipsku w latach 1542–1543, zaś Andrzej Wolan podał informacje o nauce w Wilnie. Jednakże obie infomracje są błędne, gdyż w rzeczywistości nie odnoszą się do Stanisława Ostroroga, zaś do Stanisława Ostroroga Lwowskiego.
W [[1548]] był sekretarzem królewskim i posłował do cesarza, odwożąc mu insygnia Złotego Runa po zmarłym [[Zygmunt I Stary|Zygmuncie I]], za co dostał [[powiat kościański|starostwo kościańskie]]. W [[1552]] otrzymał kasztelanię międzyrzecką i starostwo zamechskie w ziemi przemyskiej.
Nawiązał bliskie stosunki z księciem [[Albrecht Hohenzollern (1490–1568)|Albrechtem]], który w [[1554]] zabiegał dla niego o starostwo [[Malbork|malborskie]].
Już w [[1555]] roku utrzymywał luterańskiego duchownego w [[Grodzisk Wielkopolski|Grodzisku]], w tym samym roku uczestniczył w pierwszym różnowierczym synodzie w [[Poznań|Poznaniu]]. W maju [[1556]] protestował wobec [[Starostastarosta generalny Wielkopolski|starosty generalnego]] przeciw królewskim mandatom antyreformacyjnym. Mimo zabiegów [[Jan Łaski (młodszy)|Jana Łaskiego]] nie zdecydował się na połączenie z różnowiercami [[Małopolska|małopolskimi]] i we wrześniu [[1558]] organizował [[synod]] w Poznaniu, na którym postanowiono pozostać przy wyznaniu augsburskim. W maju [[1559]] w [[Kaliningrad|Królewcu]] naradzał się z księciem Albrechtem nad projektem zwołania wspólnego synodu luteranów polskich i pruskich.
W sprawach politycznych był stronnikiem Hohenzollernów. Jego poparcia szukał elektor [[Marchia Brandenburska|brandenburski]], zabiegając w 1558 o następstwo tronu polskiego dla swojego syna [[Zygmunt Hohenzollern (arcybiskup magdeburski)|Zygmunta]]. W [[1565]] dostał od króla starostwo [[chełm]]skie za to, że pożyczył królowi na wojnę inflancką 22 tys. zł. Był właścicielem Grodziska, z którego zrobił niekoronowaną stolicę wielkopolskiego luteranizmu, połowy [[Międzychód|Międzychodu]], od 1556 posiadał [[Chocz]] i ponad 20 wsi w [[Wielkopolska|Wielkopolsce]]; [[Kryłów]] i kilka wsi w [[ziemia chełmska|ziemi chełmskiej]]. Zmarł w marcu 1568 roku.
Z małżeństwa zawartego w [[1544]] roku z Zofią TeczyńskąTęczyńską, miał synów [[Jan Ostroróg (młodszy wojewoda poznański1565–1622)|Jana]] – wojewodę poznańskiego i [[Mikołaj Ostroróg (zm. 1612)|Mikołaja]] – kasztelana bełskiego.
* Redakcja. Ostroróg Stanisław h. Nałęcz (1519-1568) / [[Polski Słownik Biograficzny]].— Wrocław — Warszawa — Kraków — Gdańsk: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1979.— Tom XXIV/3. — Zeszyt 102. — S. 528–530. ▼
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
▲* Redakcja. Ostroróg Stanisław h. Nałęcz (1519-1568) / [[Polski Słownik Biograficzny]]. —– Wrocław —– Warszawa —– Kraków —– Gdańsk: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1979. —– Tom XXIV/3. —– Zeszyt 102. —– S. 528–530.
{{Kontrola autorytatywna}}
{{DEFAULTSORTSORTUJ:Ostroróg Stanisław}}
[[Kategoria:Działacze reformacyjni]]
[[Kategoria:Kasztelanowie międzyrzeccy]]
| 