Surżyk: Różnice pomiędzy wersjami

[[Plik:SurzhykUseRu.PNG|thumb|Procentowaupright=1.4|Procentowy ilośćudział osób używającaużywających Surżykusurżyka na Ukrainie w 2003 roku]]

'''Surżyk''' ({{w języku|uk|суржик}}, od {{k|uk|суржик}} – „chleb lub mąka z mieszanki różnych rodzajów ziarna”) – [[odmiana językowa|twór językowy]] w ramach [[język ukraiński|języka ukraińskiego]] z wpływami [[język rosyjski|języka rosyjskiego]], rozpowszechniony w dużej części terytorium [[Ukraina|Ukrainy]] oraz w Mołdawii ([[Naddniestrze]]). W sąsiadujących z Ukrainą regionach [[Rosja|Rosji]] ([[obwód woroneski]], [[Obwód rostowski|rostowski]], [[Kraj Krasnodarski|kraj krasnodarski]]) zrusyfikowana wersja miejscowych ukraińskich dialektów stepowych nazywana jest „bałaczką”<ref>{{Cytuj |autor = Сергей Пикулин |tytuł = На Кубани пытаются возродить балачку |data = |data dostępu = 2018-02-16 |opublikowany = НТВ |url = http://www.ntv.ru/novosti/183673/ |język = ru}}</ref>.

Przy tym badaczka podkreśla, że surżyk nie jest zjawiskiem stricte miejskim. ''Wiejska biografia surżyka jest bardziej wyszukana i nadal jest pisana do naszych czasów. Ukraińskojęzycznej wioski do XIX wieku nie dotknęła fala totalnej rusyfikacji, dlatego że carska Rosja nie dbała o szerzenie jakiejkolwiek kultury, w tym rosyjskiej, wśród szerokich mas ludu. Ale rozwój kapitalizmu prędzej czy później wpłynął też na wiejskie gwary''<ref>{{Cytuj |autor = Łesia Stawycka |tytuł = Пројекат Растко: Леся Ставицька : Блудний суржик. Міф, мова, стіль |data = |data dostępu = 2018-02-16 |opublikowany = www.rastko.rs |url = http://www.rastko.rs/rastko/delo/11935 |język = uk}}</ref>.

Trudno go klasyfikować jako [[Języki kreolskie|język kreolski]], te powstają bowiem w wyniku przyswojenia przez miejscową ludność języka handlowców/kolonizatorów ([[języki pidżynowe|pidżinu]]). Nie jest również pidżynem jako takim, jako że języki pidżinowe z racji swojej prymitywności nie zapewniają pełnego porozumienia międzyludzkiego i dlatego nie są dla nikogo [[język ojczysty|językiem macierzystym]].

Surżyk można również traktować jako [[gwara miejska|gwarę miejską]], powstałą w wyniku napływu ukraińskiej ludności wiejskiej do rosyjskojęzycznych miast; w takim ujęciu stanowiłby [[socjolekt]]<ref>{{Cytuj książkę|nazwisko = Рудаков|imię = Тарас|tytuł = Суржик -– друга мова. / Доповіді міжнародної конференції «Сучасна українська мова в українсько-російськім суспільстві». Луганськ, 15-18 березня 2009|rok = 2009|wydawca = |miejsce = Луганськ|strony = 85-8785–87|isbn = |język = uk}}</ref>.

Surżyk istnieje w różnych formach. Niektórzy badacze wyróżniają surżyk „na podstawie języka ukraińskiego” i surżyk „na podstawie języka rosyjskiego”, w zależności od koncentracji naruszeń standardu języka ukraińskiego lub rosyjskiego<ref>{{Cytuj |autor = Історія Краснокутчини |tytuł = Суржик |data = |data dostępu = 2018-02-16 |opublikowany = www.krasnokutsk.org |url = http://www.krasnokutsk.org/%D1%81%D1%83%D1%80%D0%B6%D0%B8%D0%BA/ |język = uk}}</ref>.

Niektóre utwory współczesnych ukraińskich pisarzy Bogdana Żołdaka czy Łesia Poderewjańskiego były napisane w surżyku, by osiągnąć komiczny efekt. Znany aktor i piosenkarz ukraiński Andrij Danyłko (znany jak [[Wierka Serdiuczka]]) wykorzystuje połtawski surżyk<ref>{{Cytuj stronę | url = https://misto-tv.poltava.ua/news/4584/ | tytuł = Полтавський суржик: тема для дослідження мовознавців чи хвороба мови, | opublikowany = телеканал «Місто» | język = uk | data dostępu = 2018-02-16}}</ref>.