Dogmat o nieomylności papieża: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m wstawiam Szablon:Kontrola autorytatywna |
|||
Linia 1:
[[Plik:Pius ix.jpg|thumb|250px|bł. [[Pius IX]]
'''Dogmat o nieomylności papieża''' – [[dogmat]] [[Kościół katolicki|katolicki]], ogłoszony w roku [[1870]] na [[Sobór watykański I|soborze watykańskim I]] w [[konstytucja apostolska|konstytucji dogmatycznej]] ''[[Pastor aeternus]]'' (''Konstytucja o Kościele Chrystusowym''). Dogmat ten odnosi się do tzw. nauczania ''[[ex cathedra]]''. Nieomylność [[papież]]a należy rozumieć jako bezbłędność w sprawach wiary i obyczajów, nie zaś w sprawach codziennych.
Linia 6:
== Treść dogmatu ==
Konstytucja powstała na IV sesji soboru i jest wynikiem prac 37 kongregacji lokalnych. Zawiera ona nie tylko definicję dogmatu, ale również teologiczne uzasadnienie jego ogłoszenia. Według ojców soboru nauka o nieomylności papieża jest ściśle związana z jego prymatem oraz biblijnym zapewnieniem [[Jezus Chrystus|Jezusa]] o stałości wiary [[Piotr Apostoł|Piotra Apostoła]]<ref>{{Biblia|księga = Łk|rozdział = 22|wersety = 31-32}}
</ref>, którego papież jest następcą. Jej potwierdzenie znaleźć można również w [[Tradycja
{{Cytat|(...) Za zgodą świętego Soboru nauczamy i definiujemy jako dogmat objawiony przez Boga, że Biskup Rzymski, gdy mówi ex cathedra
Jeśli zaś ktoś, co nie daj Boże, odważy się tej naszej definicji przeciwstawić, niech będzie wyłączony ze społeczności wiernych<ref>{{cytuj książkę | autor r = Sobór Watykański I | rozdział = [[Pastor aeternus]] |autor r link = Sobór watykański I| tytuł = Breviarium fidei... | strony = 86}}</ref>.}}
Linia 14:
Papieskie wypowiedzi nieomylne zaistniały przede wszystkim we wcześniejszych wiekach, kiedy sama idea nieomylności papieskiej nie była zdogmatyzowana. Orzeczenia te zapadały przeważnie wtedy, gdy toczyły się żywe debaty i spory teologiczne pomiędzy różnymi stronnictwami, działającymi zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz Kościoła (np. spory na temat łaski i usprawiedliwienia, [[kwietyzm]], [[jansenizm]], etc.). Wiele dokumentów źródłowych, zawierających wypowiedzi dogmatyczne usystematyzowano i wydano w 1854 w zbiorze opracowanym przez [[Heinrich Denzinger|Heinricha Denzingera]] zatytułowanym ''[[Enchiridion symbolorum, definitionum et declarationum de rebus fidei et morum]]'', który działał na polecenie [[Pius IX|Piusa IX]]. W 1963 roku ukazało się 32 wydanie, uwspółcześnione i przeredagowane przez A. Schonmetzera. Kolejne wydania ''Enchiridionu'' są wznawiane i aktualizowane o kolejne dokumenty źródłowe wiary katolickiej (m.in. wypowiedzi papieskie i soborowe).
Pomimo istnienia wielu [[dokumenty papieskie|dokumentów papieskich]], nie wydano żadnego zestawienia papieskich wypowiedzi nieomylnych. Częściowe zestawienia takich wypowiedzi można znaleźć w różnych opracowaniach, z których w języku polskim jest ''Breviarium Fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła'', opracowane pod kierunkiem [[jezuici|jezuitów]]
Dwoma przypadkami, w których katoliccy teolodzy zgadzają się co do statusu papieskich wypowiedzi, są:
Linia 21:
== Opozycja i krytyka ==
Część duchownych i teologów katolickich nie chciała zaakceptować tego dogmatu, uważając go za nieuzasadniony i niemożliwy do obrony na gruncie historii Kościoła. Jeszcze w trakcie obrad soboru grupa 14 profesorów niemieckich historyków i teologów katolickich skupionych wokół [[Ignaz von Döllinger|Johanna Döllingera]] opublikowała ''Der Papst und das Konzil'', w którym wykazano błędy w nauczaniu papieży, a kwestię nieomylności papieskiej przedstawiono jako główny punkt zabiegów [[Ultramontanizm|ultramontanistów]] i [[Jezuici|jezuitów]], pragnących przywrócenia stosunków średniowiecznych. Autor tego protestu
Opór wobec dogmatu przejawiali także niektórzy uczestnicy soboru, którzy na znak protestu opuścili go, nie chcąc uczestniczyć w głosowaniu końcowym nad dogmatem<ref>Klaus Schatz, ''Sobory powszechne
W 1872 [[Otto von Bismarck]] wydał okólnik, w którym sugerował, że ogłoszenie dogmatu o nieomylności papieża i potwierdzenie jego prymatu ma wyłącznie kontekst polityczny. Obawiał się bowiem, że papież przejmie władzę jurysdykcyjną w niemieckich diecezjach i będzie powoływać na ordynariuszy biskupów, którzy wobec [[Cesarstwo Niemieckie|II Rzeszy]] staną się ''urzędnikami obcego władcy, a mianowicie takiego władcy, który na mocy swej nieomylności jest władcą całkowicie absolutnym, bardziej niż jakikolwiek absolutny monarcha świecki''<ref>{{cytuj książkę | autor r =| rozdział = Oświadczenie na temat stosunku prymatu do urzędu biskupiego |autor r link = | tytuł = Breviarium fidei... | strony = 87}}</ref>. Przeciw tej opinii wystąpił [[Konferencja episkopatu|episkopat]] Niemiec wydając w 1875 ''Oświadczenie na temat stosunku prymatu do urzędu biskupiego''.
Dogmat został w pełni zaakceptowany dopiero w 1881 roku, kiedy to ostatni jego przeciwnik, biskup [[Josip Juraj Strossmayer]], ostatecznie uznał papieską nieomylność<ref>Klaus Schatz, ''Sobory powszechne
Problem jednak pozostał, a teolog i duchowny rzymskokatolicki [[Hans Küng]] nawołujący do debaty na temat dogmatu o nieomylności papieża przez [[Jan Paweł II|Jana Pawła II]] został usunięty z katedry teologii{{odn|Bartoś|2008|s=99}}. Krytykę dogmatu zawarł Küng w pracy ''Nieomylny?''. Publikacja została wydana w Polsce w 1995<ref>[[Hans Küng]]. ''Nieomylny?''. Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”, 1995.
== Zobacz też ==
Linia 41:
== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę |nazwisko =[[Tadeusz Bartoś]] | imię = | autor link = | tytuł = Jan Paweł II. Analiza krytyczna| wydawca = Wydawnictwo Sic! s.c.| miejsce = Warszawa| rok = 2008| strony =tak | isbn =}}
* {{cytuj książkę |nazwisko= |imię= |autor link= |inni=Stanisław Głowa, Ignacy Bieda|tytuł= Breviarium fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła|seria=|część=| wydawca= Księgarnia św. Wojciecha|miejsce= Poznań |rok= 1998|id= |isbn=83-7015-360-7}}
* Klaus Schatz, ''Sobory powszechne
* Johann Joseph Ignaz Döllinger, ''The Pope and the Council'', London, 1869. http://www.archive.org/stream/a577134500dolluoft#page/n5/mode/2up
| |||