Walentynian III: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne |
m →Życiorys: lit., int. |
||
Linia 45:
Walentynian wrócił na zachód i został w imperatorem wieku 6 lat, w październiku 425 r., po pokonaniu uzurpatora [[Jan (cesarz rzymski)|Jana]]<ref name=":1" />. Władzę faktycznie sprawowała jego matka – Galla Placydia, a później generał [[Aecjusz Flawiusz]]<ref name=":0" />, który w ramach układów politycznych został mianowany ''magister militum per Galias''. Przez pierwsze 12 lat jego panowania pozostawał w cieniu rywalizujących matki i Aecjusza, ale przez większość życia był zdominowany przez otoczenie<ref name=":1" />. W 437 r. jego matkę odsunięto od władzy, ale Walentynian wiele kompetencji pozostawił w rękach Aecjusza<ref name=":2" />.
Za regencji jego matki [[Wandalowie]] zamieszkali w Afryce<ref name=":1" />, tworząc państwo, które w 439 r. odrzuciło zwierzchność Rzymian, a Walentynian nie potrafił powstrzymać ich rajdów na Italię<ref name=":2" />. W latach 330. i 340. imperator biernie akceptował prowadzoną przez
Walentynian wspierał mocno biskupów Rzymu, szczególnie Leona I, popierając jego pretensje do zwierzchności nad całym chrześcijaństwem<ref name=":1" /> (m.in. dekretem z 444 r.<ref name=":2" />). Ponadto imperator stał po jego stronie w sporach na [[Sobór chalcedoński|soborze chalcedońskim]]. Chociaż władzy Walentyniana nie zakwestionował żaden uzurpator, a jego obie córki zadbały o mocną pozycję rodu, to za jego nieudolnego panowania nastąpiła większość procesów, które spowodowały dezintegrację imperium zachodniego<ref name=":1" />. Za czasów Walentyniana III zachodnie państwo rzymskie straciło znaczną część swoich terytoriów, ograniczając się tylko do Italii, wysp w zachodniej części Morza Śródziemnego i tych fragmentów Galii i Hiszpanii, w których władzę dzierżyli energiczni rzymscy arystokraci<ref name=":4">{{Cytuj |autor = Celia E. Schultz, Allen M. Ward, F. M. Heichelheim, C. A. Yeo |tytuł = A History of the Roman People |data = 2019-04-03 |data dostępu = 2019-11-09 |isbn = 9781351754705 |wydawca = Routledge |url = https://books.google.pl/books?id=ZQaQDwAAQBAJ&pg=PT592&lpg=PT592&dq=valentinian+iii+eudoxia+placidia&source=bl&ots=-p28Wz3FR5&sig=ACfU3U25_TBxRbpJK4VuwGjuG0ASIUdmkA&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwjCrfyK0d3lAhXBwqYKHQD3CFQQ6AEwD3oECA8QBA#v=onepage&q=valentinian%20iii%20eudoxia%20placidia&f=false |język = en}}</ref>.
21 września 454 r. Walentynian III własnoręcznie zabił Aecjusza z powodu fałszywych informacji, poddających jego lojalność w wątpliwość. W następnym roku, 16 marca 455 r., cesarz zginął na Polu Marsowym w Rzymie od ciosów Optelasa i Thraustili – byłych żołnierzy Aecjusza<ref name=":2" />. Na jego następcę [[Teodoryk II]] i galorzymska arystokracja promowały jednego z byłych podwładnych Aecjusza – [[Awitus|Awitusa]], podczas gdy Genzeryk i senatorowie forsowali [[Majorian|Majoriana]]<ref name=":4" />.
W 437 r. pojął w Konstantynopolu za żonę Licynię Eudoksję<ref name=":3" /> – córkę Teodozjusza II i Greczynki [[Atena Eudokia|Ateny Eudokii]]<ref name=":0" />. Miał z nią córki [[Eudokia|Eudokię]] i [[Placydia|Placydię]]<ref name=":3" />.
|