Berlin Hauptbahnhof: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: regeneracja szablonu {{Stacja kolejowa infobox}} |
|||
Linia 8:
|miejscowość = [[Berlin]]
|lokalizacja = [[Mitte (dzielnica Berlina)|Mitte]]
|zarządca = [[
|data otwarcia = 1871,
2006 (nowy budynek)
|data zamknięcia =
Linia 31:
|www =
}}
'''Berlin Hauptbahnhof
Uroczystość otwarcia dworca odbyła się 26 maja 2006, a do ruchu pasażerskiego został włączony dwa dni później. Peron metra na tymczasowej [[linia U55 metra w Berlinie|linii U55]] otwarto 8 sierpnia 2009.
Linia 39:
== Historia ==
[[Plik:Berlin Lehrter Bahnhof um 1900.jpg|mały|lewo|Berlin Lehrter Bahnhof (około 1900)]]
Pierwszy dworzec, [[Berlin Lehrter Bahnhof]], został zbudowany w tym miejscu w latach 1868–1871 przez ''Magdeburg-Halberstädter Eisenbahn-Actiengesellschaft'' jako dworzec czołowy kończący 239-kilometrową Kolej Lehrte, która łączyła Berlin z [[Hanower]]em. Nazwa dworca oraz linii kolejowej z przyczyn politycznych pochodziły od miejscowości [[Lehrte]] koło Hanoweru, ostatniej stacji położonej w [[Królestwo Prus|Prusach]]. Dworzec powstał w stylu [[neorenesans]]owym według projektów architektów [[Alfred Lent|Alfreda Lenta]], [[Bertold Scholz|Bertolda Scholza]] i [[Gottlieb Henri Lapierre|Gottlieba Henriego
15 maja 1882 otwarto w pobliżu kolejny dworzec, należący do berlińskiej Stadtbahn (''kolei estakadowej''). Dwutorowa stacja lokalna była położona na wiadukcie nad torami dojazdowymi Lehrter Bahnhof, poprzecznie do niego, w kierunku równoleżnikowym. Dworzec otrzymał nazwę [[Berlin Lehrter Stadtbahnhof]] (''Miejski Dworzec Lehrte''). W 1886 Kolej Lehrte została upaństwowiona, a wraz z nią dworzec dalekobieżny.
W czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] dworzec dalekobieżny został silnie uszkodzony, krótko po wojnie odjeżdżały jednak z niego pociągi. 28 sierpnia 1951 położony na skraju [[Berlin Zachodni|Berlina Zachodniego]] dworzec ostatecznie zamknięto, zaś 9 lipca 1957 rozpoczęto roboty rozbiórkowe. 22 kwietnia 1958 główny portal został wysadzony w powietrze. Materiał rozbiórkowy został wykorzystany przy odbudowie miasta. Zabytkowy Miejski Dworzec Lehrte został w 1987 z okazji uroczystości 750-lecia Berlina odnowiony kosztem 10 milionów [[Marka niemiecka|marek]]. Latem 2002, z uwagi na budowę nowego dworca, został jednak wykreślony z listy zabytków i rozpoczęto roboty rozbiórkowe.
== Obecny dworzec ==
[[Plik:Berlinhbf.jpg|mały
[[Plik:Estación Central, Berlín, Alemania, 2016-04-21, DD 43-45 HDR.JPG|mały
[[Plik:U55 Hauptbahnhof 2009-08-10 3.jpg|mały
[[Plik:HBFuntereEbene.jpg|mały
[[Plik:BlnHauptbahnhof34.jpg|mały
Współczesny dworzec, zaprojektowany przez [[Gerkan, Marg und Partner|Meinharda von Gerkana]] z firmy [[Gerkan, Marg und Partner]] stanowi największy dworzec o formie wieżowej na świecie. Został zlokalizowany na przecięciu istniejącej czterotorowej linii wiaduktowej w kierunku wschód-zachód z nową, również czterotorową linią położoną w tunelu w kierunku północ-południe. Na linii napowietrznej zbudowano trzy perony (z sześcioma krawędziami), z czego jeden przeznaczony jest dla [[S-Bahn w Berlinie|S-Bahn]], a dwa pozostałe przystosowane do ruchu [[Intercity-Express|ICE]]; podziemna linia cztery perony (z ośmioma krawędziami), wszystkie dostępne dla ICE. Ponadto w podziemiu zlokalizowano równolegle do peronów kolejowych stację linii metra U55. Dalekosiężne (na dzień dzisiejszy odłożone z powodów ekonomicznych) plany rozbudowy S-Bahn obejmują także lepsze połączenie Hauptbahnhofu z dworcami Gesundbrunnen, Potsdamer Platz i Südkreuz za pomocą nowej linii północ-południe. W tej chwili przez dworzec przebiega tylko linia wschód-zachód (''Stadtbahn''), co znacząco zmniejsza skalę integracji Hauptbahnhofu z siecią komunikacji miejskiej Berlina.
Linia 57:
Podczas uroczystości otwarcia dworca zdarzył się incydent – nietrzeźwy szesnastolatek ranił nożem 41 osób. Jedna z pierwszych ofiar była zakażona wirusem [[Ludzki wirus niedoboru odporności|HIV]].
18 stycznia 2007 roku budynek dworca został uszkodzony przez wichurę spowodowaną przez przetaczający się nad Europą [[Orkan Kyrill|Huragan Kyrill]]. Dwutonowy element dekoracyjny elewacji, który spoczywał jedynie własnym ciężarem na elementach konstrukcji (bez zamocowania),
== Kontrowersje ==
Linia 63:
Ostateczna nazwa dworca długo nie była znana. W początkowych planach używano dotychczasowej tradycyjnej nazwy starego, wyburzonego dworca [[Berlin Lehrter Bahnhof]] z drugiej strony, pragnąc podkreślić jego znaczenie, zarząd kolei postanowił nadać mu nazwę ''Berlin Hauptbahnhof'' lub ''Zentral-Bahnhof''.
Ze względu na protesty ludności miasta, latem 2002 berliński senator do spraw rozbudowy miasta i komunikacji Peter Strieder oraz
Wiosną 2005 poinformowano, że wbrew wynikom sondażu przy otwarciu 28 maja 2006 nazwa dworca będzie brzmiała Berlin Hauptbahnhof.
Linia 71:
W celu skrócenia czasu budowy i zmniejszenia kosztów pod koniec realizacji zrezygnowano z montażu ok. 1/4 szklanego dachu peronów naziemnych (110 z 430 m długości). Następnie zdecydowano, że w podziemiu zamiast planowanych przypominających [[Sklepienie|sklepienia]] skomplikowanych form rozpraszających padające z góry światło wykonany zostanie typowy płaski [[kaseton]]owy strop podwieszony. Zmiany w projekcie zostały dokonane przez biuro inwestycyjne niemieckiej kolei bez zgody i wiedzy architekta, [[Gerkan, Marg und Partner|Meinharda von Gerkana]]. Architektowi zakazano również wygłoszenia tradycyjnej mowy na uroczystości otwarcia dworca.
Gerkan wniósł wobec tego w październiku 2005 skargę przed 16. izbą sądu okręgowego w Berlinie (nr akt: 16 O 240/05). Architekt utrzymywał, że zmiana spowodowana była umotywowaną względami osobistymi decyzją szefa kolei Mehdorna, zaś przerobienie projektu kosztowało w istocie więcej, niż wykonanie go w wersji pierwotnej. 28 listopada 2006 wydano bezprecedensowy w Niemczech proces o naruszenie [[Prawo autorskie|praw autorskich]] architekta, przyznając rację Gerkanowi. Przewodniczący składu sędziowskiego określił wbudowanie płaskiego stropu w podziemiu dworca jako
=== Zmiany w ruchu dalekobieżnym ===
Wraz z otwarciem nowego dworca, położonego daleko od gęstej zabudowy śródmiejskiej, zamknięto dla ruchu dalekobieżnego (z wyłączeniem przewoźników prywatnych) [[Berlin Zoologischer Garten|Dworzec Zoo]] w śródmieściu [[Charlottenburg (dzielnica Berlina)|Charlottenburga]]. Duża cześć pociągów wjeżdżających do Berlina od zachodu przejeżdżać będzie przez ten dworzec, jednak bez zatrzymania.
Oficjalna informacja kolei mówi, że oszczędza się w ten sposób cztery minuty. Krytycy podkreślają, że dla osób udających się do dawnego centrum Berlina Zachodniego podróż będzie trwała około
== Zobacz też ==
| |||