Archamoebae: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m ujednolicenie zapisu
{{dopracować|kategoria}}, drobne techniczne, WP:SK+ToS+mSK
Linia 1:
{{dopracować|kategoria}}
{{Takson infobox
|kolor = Moccasin
| nazwa = Archamoebae
| obrazek = Entamoeba_histolytica_01Entamoeba histolytica 01.jpg
| opis obrazka = Entamoeba histolytica
| domena = [[Eukarionty]]
Linia 8 ⟶ 9:
| podtyp = [[Conosa]]
| klad1 = Archamoebae
| gromada =
| łacina = Archamoebae
| synonim =
| autor = Cavalier-Smith, 1983
| wikispecies =
| commons =
}}
'''Archamoebae''' ("archameby") to grupa [[Protisty|protistów]], należących do supergrupy [[Amoebozoa]]. Są to głównie żyjące w środowisku beztlenowym [[Ameba (biologia)|ameby]] nieposiadające [[Mitochondrium|mitochondriów]].
 
'''Archamoebae''' ("archameby") to grupa [[Protisty|protistów]], należących do supergrupy [[Amoebozoa]]. Są to głównie żyjące w środowisku beztlenowym [[Ameba (biologia)|ameby]] nieposiadające [[Mitochondrium|mitochondriów]].
 
Można wyróżnić dwie grupy Archemoebae:
 
# [[Entamoebidae|Entamoebida]] - ameby bezwiciowe, przeważnie endobiotyczne. Przeważnie są to pasożyty wewnętrzne lub [[Komensalizm|komensale]] zwierząt (kilka gatunków to ludzkie patogeny, powodujące choroby, takie jak [[Pełzak czerwonki|czerwonka amebowa]])<ref>{{Cytuj |autor = Giselle Walker, Eliška Zadrobílková, Ivan Čepička |redaktor = John M. Archibald, Alastair G.B. Simpson, Claudio H. Slamovits, Lynn Margulis, Michael Melkonian, David J. Chapman, John O. Corliss |tytuł = Archamoebae |data = 2017 |data dostępu = 2019-06-03 |isbn = 9783319326696 |miejsce = Cham |wydawca = Springer International Publishing |s = 1–55 |doi = 10.1007/978-3-319-32669-6_11-1 |url = http://link.springer.com/10.1007/978-3-319-32669-6_11-1 |język = en}}</ref>
# [[Pelobionty|Pelobiontida]] - zamieszkują słodką wodę i, co rzadkie pośród ameb, ponieważ posiadają rzęski. Zwykle mają jedno jądro i rzęskę, wyjątek stanowi ''[[Pelomyxa]]'', mogąca mieć ich wiele.<ref>{{Cytuj |autor = Giselle Walker, Eliška Zadrobílková, Ivan Čepička |redaktor = John M. Archibald, Alastair G.B. Simpson, Claudio H. Slamovits, Lynn Margulis, Michael Melkonian, David J. Chapman, John O. Corliss |tytuł = Archamoebae |data = 2017 |data dostępu = 2019-06-03 |isbn = 9783319326696 |miejsce = Cham |wydawca = Springer International Publishing |s = 1–55 |doi = 10.1007/978-3-319-32669-6_11-1 |url = http://link.springer.com/10.1007/978-3-319-32669-6_11-1 |język = en}}</ref>.
 
== Opis ==
Archameby to zróżnicowana grupa [[Ameba (biologia)|ameb]]. Wiele z nich posiada wić, służącą do poruszania się, podczas gdy inne - nie. Funkcjonują głównie w środowiskach beztlenowych, choć niektóre mogą tolerować jego niewielkie ilości.
 
Archameby mają ameboidalną budowę ciała. Pośród innych ameb wyróżniają się wytwarzaniem półkolistych, szerokich pseudopodiów, wypełnionych szklistą (przejrzystą, ang. ''hyaline'') cytoplazmą, która ulega szybkiej „erupcji” (ang. ''eruptive pseudopodium''), zwykle z przodu przemieszczającej się komórki.
 
U niektórych archameb cytoplazma wyraźnie dzieli się na „endoplazmę” (wewnętrzną część komórki, w której znajdują się organelle) oraz „ektoplazmę” - warstwą obwodową cytoplazmy, znajdującą się bezpośrednio pod błoną komórkową, który wyraźnie oddzieloną od jądra, [[Wodniczka pokarmowa|wodniczek]] i systemu błon w centrum komórki.
 
Większość opisanych gatunków albo nie ma mitochondriów, albo posiadają mitosomy, będące najprawdopodobniej ich zredukowanymi w toku ewolucji odpowiednikami.