Wersja z 00:16, 3 mar 2018 edytuj 2a02:a315:4222:db80:7d8b:df2:1db2:c551 (dyskusja) Nie podano opisu zmian Znacznik: VisualEditor ← poprzednia edycja		Wersja z 16:38, 9 kwi 2020 edytuj anuluj edycję Kelvin (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 39 295 edycji minus wielokr. linki, poprawa linków, WP:SK+ToS+mSK+Bn, drobne redakcyjne następna edycja →
Linia 1: '''Metodologia historii''' – dziedzina wiedzy zajmująca się badaniem metod stosowanych dla stworzenia historycznego opisu świata. Metodologia historii kooperuje zatem z grupą dziedzin wiedzy noszących wspólną nazwę [[epistemologia]] czy też [[Epistemologia\|teoria poznania]]. Metodologia historii bada także znaczenie [[historiografia\|historiografii]], wiedzy historycznej i [[historyczność\|historycznego myślenia]] w dziejach poszczególnych kultur i cywilizacji -– wówczas kooperuje z takimi dziedzinami wiedzy jak: [[historia historiografii]], [[kulturoznawstwo]], [[filozofia kultury]]. == Sposoby refleksji == Ze względu na specyfikę stawianych problemów badawczych i sposób ich rozwiązywania wyróżnia się obecnie trzy sposoby refleksji w ramach metodologii historii: * Normatywny: w obrębie którego formułowane są zalecenia dla historyków -– ~~"jak~~„jak badać i opisywać ~~dzieje"~~dzieje”? Dziedziny wiedzy kooperujące: [[źródłoznawstwo]], [[logika]] pragmatyczna. * Opisowy: nastawiony na niewartościujący opis różnych sposobów badania i opisywania dziejów obecnych w różnych pracach historycznych. Dziedzina wiedzy kooperująca: [[historia historiografii]]. * Eksplanacyjny: stara się wyjaśnić rolę nauki historycznej i historiografii w kulturze. Dziedziny wiedzy kooperujące: [[filozofia historii]], [[kulturoznawstwo]], [[socjologia wiedzy]] i [[antropologia wiedzy]]. == Subdyscypliny metodologii historii == # Teoria historii: dziedzina wiedzy badająca historiografię z perspektywy teorii kultury (dziedzina kooperująca: [[kulturoznawstwo]]). # [[Logika]] wiedzy historycznej: dziedzina wiedzy badająca logiczne narzędzia zastosowane do tworzenia historycznego opisu świata. (np. [[Rozumowanie dedukcyjne\|dedukcja]], [[Rozumowanie indukcyjne\|indukcja]], [[Rozumowanie redukcyjne\|redukcja]], [[kategoryzacja]], [[klasyfikacja]], [[definicja]]). # [[Retoryka]] narracji historycznej: dziedzina wiedzy badająca językowe środki użyte do zbudowania historycznego opisu świata (takie jak: [[metafora]], [[metonimia]], [[synekdocha]]). Linia 17: == Światowi klasycy metodologii historii == * [[Giambattista Vico]] * [[Johann Martin Chladni]] (''Chladenius'' ) * [[Robin George Collingwood]] * [[Marc Bloch]] * [[Fernand Braudel]] * [[Michel Foucault]] * [[Paul Ricœur~~\|Paul Ricoeur~~]] == Metodologia historii w Polsce == Linia 31: Współcześni polscy przedstawiciele metodologii historii (z tytułem profesora lub doktora habilitowanego): * [[Wojciech Wrzosek]], [[Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu\|UAM]], * [[Jan Pomorski]], [[Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej ~~w Lublinie~~\|UMCS]], * [[Krzysztof Zamorski (historyk)\|Krzysztof Zamorski]], [[Uniwersytet Jagielloński\|UJ]], * [[Tomasz Pawelec]], [[Uniwersytet Śląski w Katowicach\|UŚ]], * [[Ewa Domańska]], [[Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu\|UAM]], * [[Wojciech Piasek]], [[Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu\|UMK]] == Bibliografia == {{Dopracować\|więcej przypisów}} * [[Maciej Bugajewski]], [(red.]), ''Czy przeszłość powinna być inna? Studia z teorii i historii historiografii'', Poznań: Instytut Historii UAM 2008. * Maciej Bugajewski, ''Historiografia i czas'', Poznań 2002. * [[Ewa Domańska]], ''Mikrohistorie'', Poznań 1999, wyd. II poprawione i uzupełnione, 2005. * [[Ewa Domańska]], ''Historie niekonwencjonalne. Refleksja o przeszłości w nowej humanistyce'', Poznań 2006. * [[Ewa Domańska]], ''Historia egzystencjalna. Krytyczne studium narratywizmu i humanistyki zaangażowanej'', Warszawa 2012. * [[Ewa Domańska]], ''Historiografia insurekcyjna'', ~~"Literatura~~„Literatura na ~~świecie"~~świecie”, 2008, nr 1-2, s. ~~355-368~~355–368. * [[Ewa Domańska]] [(red.]), ''Pamięć, etyka i historia. Angloamerykańska teoria historiografii lat dziewięćdziesiątych'', Poznań 2002. * [[Ewa Domańska]], ''O poznawczym uprzywilejowaniu ofiary. (Uwagi metodologiczne)'', [w:] ''(Nie)obecność. Pominięcia i przemilczenia w narracjach XX wieku'', pod red. Hanny Gosk i Bożeny Karwowskiej, Warszawa: Elipsa 2008, s. ~~19-36~~19–36. * [[Karolina Polasik]], ''Antropologiczny rekonesans historyka. Szkice o antropologii historycznej'', Bydgoszcz 2007. * [[Jan Pomorski]], ''W poszukiwaniu modelu historii teoretycznej'', Lublin 1984. * [[Jan Pomorski]], ''Historyk i metodologia'', Lublin 1991. * [[Jan Pomorski]], ''Paradygmat ~~"New~~„New Economic ~~History"~~History”. Droga do ~~"Nobla~~„Nobla'', Lublin 1986 (wyd. 2 -– 1995). * [[Jan Pomorski]] (red.), ''Metodologiczne problemy narracji historycznej'', Lublin 1990. * [[Jan Pomorski]] (red.), ''Światopoglądy historiograficzne'', Lublin 2002. * [[Jerzy Topolski]], ''Świat bez historii'', Poznań 1998. * [[Jerzy Topolski]], ''Metodologia historii'', Warszawa 1984. * [[Jerzy Topolski]], ''Wprowadzenie do historii'', Poznań 1998. * [[Jerzy Topolski]], ''Teoretyczne problemy wiedzy historycznej. Antologia tekstów'', wybrała, do druku przygotowała i wstępem opatrzyła [[Ewa Domańska]]. Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje, 2016. * Maria Solarska, ''Historia zrewoltowana. Pisarstwo historyczne Michela Foucaulta jako diagnoza teraźniejszości i projekt przyszłości'', Poznań 2006. * [[Jerzy Topolski]], ''Jak się pisze i rozumie historię. Tajemnice narracji historycznej'', Warszawa 1997. * Wiktor Werner, ''Historyczność kultury. W poszukiwaniu myślowego fundamentu współczesnej historiografii'', Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM 2009. * [[Piotr Witek]], ''Kultura. Film. Historia. Metodologiczne problemy doświadczenia audiowizualnego'', Lublin 2005. Linia 65: * Piotr Witek, Marek Woźniak (red.), ''Świat z historią'', Lublin 2010. * Marek Woźniak, ''Doświadczanie historii. Kulturowy i społeczny wymiar mitu rewolucji'', Lublin 2003. * Marek Woźniak, ''Przeszłość jako przedmiot konstrukcji. O roli wyobraźni w badaniach historycznych'', Lublin 2010. * [[Wojciech Wrzosek]], ''Historia – kultura- metafora. Powstanie nieklasycznej historiografii'', Wrocław 1995. * [[Wojciech Wrzosek]] [(red.]) ''Świat historii. Prace z metodologii historii i historii historiografii dedykowane Jerzemu Topolskiemu z okazji siedemdziesięciolecia urodzin'', Poznań 1998 * [[Wojciech Wrzosek]] [(red.]) ''Problemy współczesnej metodologii'', Bydgoszcz: Epigram 2009. * [[Wojciech Wrzosek]], ''Metodologia historii a metodyka nauczania historii'', [w:] ''Między Historią a edukacja historyczną'', red. Violetta Julkowska, Poznań: IH UA, 2003, s. ~~278-281~~278–281. * [[Wojciech Wrzosek]], ''Czy historia ma przyszłość'', [w:] (red.) W. Wrzosek, G.A. Dominiaki, J. Ostoja-Zagórski, ''Gra i konieczność. Zbiór rozpraw z filozofii i historii historiografii'', Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Epigram 2005, s. ~~11-16~~11–16. * [[Anna Ziębińska-Witek]], ''Holocaust. Problemy przedstawiania'', Lublin 2005. * [[Anna Ziębińska-Witek]], ''Historia w muzeach. Studium ekspozycji Holokaustu'', Lublin 2011. == Linki zewnętrzne == * Wiktor Werner, ''Historyczność i mit. Między rozróżnieniem a samookreśleniem'', [w:] Bartosz Korzeniewski [(red.]) Narracje o Polsce, Wydawnictwo PTPN, Poznań 2008(2009), s. ~~85 – 96~~85–96 [http://www.scribd.com/doc/22062691/Wiktor-Werner-Historyczno%C5%9B%C4%87-i-mit-w-kulturze] * Wiktor Werner, ''Historyczność i środki jej wyrazu. Przeszłość, teraźniejszość i perspektywy przyszłości''. [w:] B. Płonka-Syroka, M. Staszczak [(red.]) „E-Kultura, e-nauka, e-społeczeństwo.” Oficyna Wydawnicza Arboretum, Wrocław 2008, s. ~~15-28~~15–28.[http://www.scribd.com/doc/22053342/Wiktor-Werner-historyczno%C5%9B%C4%87-i-przejawy] [[Kategoria:Historiografia]]

Metodologia historii: Różnice pomiędzy wersjami