Cieśnina Gibraltarska: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
infobox |
|||
Linia 1:
{{Cieśnina infobox
|nazwa = Cieśnina Gibraltarska
[[Plik:Strasse von Gibraltar2004.jpg|thumb|300px|Cieśnina Gibraltarska w okolicach miasta [[Tarifa]]]]▼
|inne nazwy = Estrecho de Gibraltar
[[Plik:Gibraltar straight-Landsat.jpg|thumb|300px|Obraz satelitarny Cieśniny – satelita [[Program Landsat|Landsat]]]]▼
|grafika =
{{commonscat|Strait of Gibraltar}}▼
|opis grafiki =
{{wikisłownik|Cieśnina Gibraltarska}}▼
|państwo = {{państwo|Hiszpania}}<br/>{{państwo|Maroko}}<br/>{{państwo|Gibraltar}}
'''Cieśnina Gibraltarska''' ([[Język arabski|arab.]] جبل طارق, [[język hiszpański|hiszp.]] ''estrecho de Gibraltar'' lub ''Estrecho'') – [[cieśnina]] łącząca [[Morze Śródziemne]] z [[Ocean Atlantycki|Oceanem Atlantyckim]], oddzielająca [[Afryka|Afrykę]] od [[Europa|Europy]], pomiędzy dzisiejszym [[Maroko|Marokiem]] i [[Ceuta|Ceutą]] (posiadłością hiszpańską) a [[Hiszpania|Hiszpanią]] i [[Gibraltar]]em (posiadłością brytyjską). W cieśninie znajduje się kilka małych wysp, m.in. [[terytorium sporne]] [[Perejil]]. Cieśnina ma około 300 m głębokości, jej najmniejsza szerokość wynosi 14 km, a [[współrzędne geograficzne]] – {{Współrzędne|36°00′N 5°21′W|umieść=w tekście}}<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.argolis-yacht.ru/School/Western_Mediterranean-2008/1.htm |tytuł = The Strait of Gibraltar. Sector 1 |autor = Guðmundur Helgason |opublikowany = www.argolis-yacht.ru |język = en |data dostępu = 2017-06-03}}</ref>.▼
|lokalizacja = [[Andaluzja]], [[Ceuta]], [[Tanger-Tetuan-Al-Husajma]]
|akwen 1 = [[Ocean Atlantycki|Oceanu Atlantyckiego]]
|akwen 2 = [[Morze Śródziemne|Morza Śródziemnego]]
|ląd 1 = [[Półwysep Iberyjski]]
|ląd 2 = [[Afryka|Afryki]]
|długość =
|szerokość =
|głębokość średnia = 300 m
|głębokość maksymalna =
|zasolenie =
|cieki wodne =
|miejscowości nadbrzeżne = [[Tanger]], [[Ceuta]], [[Algeciras]], [[Tarifa]]
|wyspy =
|mosty =
|mapa cieśniny =
|opis mapy cieśniny =
|kod mapy = Hiszpania
|współrzędne = 36°00′N 5°21′W
|commons =
}}
▲'''Cieśnina Gibraltarska''' ([[Język arabski|arab.]] جبل طارق, [[język hiszpański|hiszp.]] ''
W starożytności wzniesienia po obu stronach cieśniny, [[Skała Gibraltarska]] i [[Abyle]], nosiły nazwę [[Słupy Heraklesa|Słupów Herkulesa]] i oznaczały koniec znanego wówczas [[Ziemia|świata]]. Cieśnina Gibraltarska stanowiła od dawna bardzo ważny punkt strategiczny, jej opanowanie zapewniało bowiem kontrolę nad Morzem Śródziemnym. Podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] cieśnina znajdowała się pod kontrolą brytyjską. Tym samym niemieckie [[okręt podwodny|okręty podwodne]], które wpłynęły wcześniej na Morze Śródziemne nie mogły go opuścić, gdyż podwodne prądy są tutaj zbyt silne i jednostki musiałyby się wynurzyć. Zjawisko to jest powodowane wyparowywaniem wody w [[Morze Śródziemne|Morzu Śródziemnym]], pozostała woda ma znacznie większą [[gęstość]], dlatego opada na dno i dalej spływa do [[Ocean Atlantycki|Atlantyku]]. Pozostałe po niej miejsce jest wypełniane wodą z oceanu płynącą bliżej powierzchni. Strefa rozdziału pomiędzy wodą o różnej gęstości znajduje się na około 80 m głębokości po stronie morza i 800 m od strony oceanu. Na trasie przepływu wody o różnym zasoleniu znajduje się poprzeczna skalna przegroda o nazwie [[Próg Gibraltarski]] (Camarinal Sill), która powoduje dodatkowe zaburzenia ruchu wody oraz wpływa na powstanie tzw. [[Fala wewnętrzna|fal wewnętrznych]] o wysokości dochodzącej nawet do 100 m<ref>{{cytuj stronę |url =http://earthobservatory.nasa.gov/Newsroom/NewImages/images.php3?img_id=16581 |tytuł = Solitons, Strait of Gibraltar |nazwisko = |imię = |autor = [[NASA]]|opublikowany = |data = |język=en |data dostępu=2007-06-08}}</ref><ref>{{cytuj stronę |url =http://www.ifm.uni-hamburg.de/ers-sar/Sdata/oceanic/intwaves/gibraltar/intro/ |tytuł = Strait of Gibraltar |nazwisko = |imię = |autor = |opublikowany = Institut für Meereskunde der Universität Hamburg|strony = The tropical and subtropical ocean viewed by ERS SAR|data = 2002-07-30 |język=en |data dostępu=2007-06-08}}</ref>.
Linia 12 ⟶ 34:
== Przypisy ==
{{Przypisy
▲}}{{wikisłownik|Cieśnina Gibraltarska}}
▲{{commonscat|Strait of Gibraltar}}
▲[[Plik:Strasse von Gibraltar2004.jpg|thumb|300px|Cieśnina Gibraltarska w okolicach miasta [[Tarifa]]]]
▲[[Plik:Gibraltar straight-Landsat.jpg|thumb|300px|Obraz satelitarny Cieśniny – satelita [[Program Landsat|Landsat]]]]{{Kontrola autorytatywna}}
{{SORTUJ:Gibraltarska, Cieśnina}}
| |||