Wikipedia

Tarchomin: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
Kelvin (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
39 216 edycji
drobne redakcyjne, poprawa linków, WP:SK+ToS+mSK+Bn
Linia 37:
|opis mapy =
|kod mapy = Warszawa
|współrzędne = 52°19′5″N19′05″N 20°57′43″E
|commons =
|wikinews =
Linia 44:
[[Plik:Mehoffera16.jpg|thumb|[[Zespół dworski Mostowskich w Warszawie|Zespół dworski Mostowskich]]]]
[[Plik:Erazm z Zakroczymia - tablica upamietniajaca - Warszawa Tarchomin.jpg|thumb|[[Tablica pamiątkowa|Tablica upamiętniająca]] [[Erazm z Zakroczymia|Erazma z Zakroczymia]], który w latach 1568–1573 kierował budową [[Most Zygmunta Augusta|mostu Zygmunta Augusta]] w [[Warszawa|Warszawie]]]]
'''Tarchomin''' – osiedle i obszar [[Miejski System Informacji (Warszawa)|MSI]]<ref>{{Cytuj stronę | url = https://zdm.waw.pl/miejski-system-informacji/obszary-msi/dzielnica-bialoleka/ | tytuł = Obszary MSI. Dzielnica Białołęka | praca = Zarząd Dróg Miejskich | opublikowany = zdm.waw.pl | data dostępu = 2020-02-17}}</ref> znajdujący się w północno-wschodniej części [[Warszawa|Warszawy]], w dzielnicy [[Białołęka]].
 
== Historia ==
Wieś Tarchomin znana jest od średniowiecza. Jej nazwa występuje w dokumentach już w XIII wieku. Była to wieś szlachecka, zamieszkana przez ród Jastrzębców. W XVI wieku należała do Weslów, Zaliwskich, Ossolińskich, którzy wystawili tu gotycki [[Kościół św. Jakuba w Warszawie (Tarchomin)|kościół pod wezwaniem św. Jakuba]]<ref name="Encyklopedia" />. Do dóbr tarchomińskich zaliczano wsie: Tarchomin, [[Dąbrówka Szlachecka|Dąbrówkę Szlachecką]], [[Dąbrówka Grzybowska|Dąbrówkę Grzybowską]], [[Kępa Tarchomińska|Kępę Tarchomińską]] i Świdry<ref name="sgkp">{{SgKP|XII|164|Tarchomin}}</ref>. Prawdopodobnie w XVII wieku, za rządów Ossolińskich, w pobliżu kościoła powstał obecny [[Zespół dworski Mostowskich w Warszawie|zespół pałacowo-parkowy Mostowskich]]<ref name="Encyklopedia" />.▼
 
W 1848 do Dóbr Tarchomin należał: Tarchomin, Dąbrówki Szlacheckie, Dąbrówki Grzybowskie, Folwark Nowy Dwór, Płudy, Kępa Tarchomińska, Ułuczek, Tarchomin Mały, czyli Świdry z oddzielną kępą nad brzegiem Wisły, mające rozległość włók miary nowopolskiej 120, morgów 26, prętów 207, obfitujące w łąki obszerne z lasem włók 21 obejmujących, z kompletnym inwentarzem żywym, gorzelnią i browarem w najlepszym stanie, urządzonym wzorowo gospodarstwem, zostały wystawione na sprzedaż publiczną z powodu działów rodzinnych, licytacja od sumy Zł. 456,754 gr. 20, czyli Rsr. 68513, k. 20 wadium wynosi 500 000 Zł<ref>Gazeta Warszawska Nr 185 z 1848 roku.</ref>.▼
▲Wieś Tarchomin znana jest od średniowiecza. Jej nazwa występuje w dokumentach już w XIII wieku. Była to wieś szlachecka, zamieszkana przez ród Jastrzębców. W XVI wieku należała do Weslów, Zaliwskich, Ossolińskich, którzy wystawili tu gotycki [[Kościół św. Jakuba w Warszawie (Tarchomin)|kościół pod wezwaniem św. Jakuba]]<ref name="Encyklopedia"/>. Do dóbr tarchomińskich zaliczano wsie: Tarchomin, [[Dąbrówka Szlachecka|Dąbrówkę Szlachecką]], [[Dąbrówka Grzybowska|Dąbrówkę Grzybowską]], [[Kępa Tarchomińska|Kępę Tarchomińską]] i Świdry<ref name="sgkp">{{SgKP|XII|164|Tarchomin}}</ref>. Prawdopodobnie w XVII wieku, za rządów Ossolińskich, w pobliżu kościoła powstał obecny [[Zespół dworski Mostowskich w Warszawie|zespół pałacowo-parkowy Mostowskich]]<ref name="Encyklopedia"/>.
 
W 1854 Propinacja składająca się z pięciu Karczm, z których dwie Oberże murowane, położone przy szosie Petersburgskiej, na prawym brzegu Wisły, 9 wiorst od Warszawy, w Dobrach Tarchomin są do wydzierżawienia. Żądający tej dzierżawy zgłosić się mogą do Kancelarii dóbr na Folwarku Nowodwory, zaraz za wsią Tarchomin będącym. Tychże dobrach są dwie Kuźnie, przy szosie powyższej położone, z dniem 1 Kwietnia do wydzierżawienia<ref>Kurier Warszawski Nr 101 z 1854 roku.</ref>.▼
▲W 1848 do Dóbr Tarchomin należał: Tarchomin, Dąbrówki Szlacheckie, Dąbrówki Grzybowskie, Folwark Nowy Dwór, Płudy, Kępa Tarchomińska, Ułuczek, Tarchomin Mały czyli Świdry z oddzielną kępą nad brzegiem Wisły, mające rozległość włók miary nowopolskiej 120, morgów 26, prętów 207, obfitujące w łąki obszerne z lasem włók 21 obejmujących, z kompletnym inwentarzem żywym, gorzelnią i browarem w najlepszym stanie, urządzonym wzorowo gospodarstwem, zostały wystawione na sprzedaż publiczną z powodu działów rodzinnych, licytacja od sumy Zł. 456,754 gr. 20 czyli Rsr. 68513, k. 20 wadium wynosi 500 000 Zł<ref>Gazeta Warszawska Nr 185 z 1848 roku</ref>.
 
W [[XIX wiek]]u w rejonie Tarchomina osiedlali się [[olędrzy|olędrzyOlędrzy]] – koloniści niemieccy]]mennoniccy. O ich obecności świadczą ruiny [[cmentarz]]acmentarza przy ulicy Mehoffera na Tarchominie, obok [[Cmentarz na Tarchominie|obecnego cmentarza]].▼
▲W 1854 Propinacja składająca się z pięciu Karczm, z których dwie Oberże murowane, położone przy szosie Petersburgskiej, na prawym brzegu Wisły, 9 wiorst od Warszawy, w Dobrach Tarchomin są do wydzierżawienia. Żądający tej dzierżawy zgłosić się mogą do Kancelarii dóbr na Folwarku Nowodwory, zaraz za wsią Tarchomin będącym. Tychże dobrach są dwie Kuźnie, przy szosie powyższej położone, z dniem 1 Kwietnia do wydzierżawienia<ref>Kurier Warszawski Nr 101 z 1854 roku</ref>.
 
▲W [[XIX wiek]]u w rejonie Tarchomina osiedlali się [[olędrzy|olędrzy – koloniści niemieccy]]. O ich obecności świadczą ruiny [[cmentarz]]a przy ulicy Mehoffera na Tarchominie, obok [[Cmentarz na Tarchominie|obecnego cmentarza]].
 
W 1823 na terenie Tarchomina powstała fabryka octu, która po 1860 stała się znaczącym producentem nawozów sztucznych, a w późniejszych latach produkowała leki i kosmetyki jako [[Przemysłowo-Handlowe Zakłady Chemiczne Ludwik Spiess i Syn SA w Warszawie|Przemysłowo-Handlowe Zakłady Chemiczne Ludwik Spiess i Syn]]. Jej tradycje od 1945 kontynuuje [[Polfa Tarchomin]].
 
W II połowie [[XIX wiek]]u w rejonie Tarchomina istniała rezydencja dworska i kilka folwarków<ref name="sgkp" />. W okresie międzywojennym wieś Tarchomin wchodziła w skład [[Jabłonna (gmina w województwie mazowieckim)|gminy Jabłonna]]<ref>Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 27 czerwca 1939 r. o rozciągnięciu przepisów policyjno-budowlanych dla gmin miejskich na niektóre osiedla gmin wiejskich na obszarze województwa warszawskiego, {{Dziennik Ustaw|rok=1939|numer=62|pozycja=408}}.</ref>.
 
Podczas [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupacji niemieckiej]] na terenie Tarchomina (w [[Piekiełko (Warszawa)|Piekiełku]]) funkcjonował obóz pracy dla ludności [[Żydzi|żydowskiej]], zlikwidowany w listopadzie 1942<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Pilichowski | imię = Czesław | tytuł = Obozy hitlerowskie na ziemiach polskich 1939–1945. Informator encyklopedyczny | wydawca = Państwowe Wydawnictwo Naukowe | data = 1979 | strony = 556 | isbn = 83-01-00065-1}}</ref>.
 
Tereny Tarchomina przyłączono do Warszawy w 1951<ref name="Encyklopedia">{{cytuj książkę | tytuł = Encyklopedia Warszawy | wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce = Warszawa | data = 1994 | strony = 864 | isbn = 83-01-08836-2}}</ref>.
 
W 1979 rozpoczęto budowę osiedla mieszkaniowego Tarchomin, według projektu arch. [[Jerzy Androsiuk|Jerzego Androsiuka]]. Nadal powstają tu nowe kompleksy budynków mieszkaniowych. Przy skrzyżowaniu ul. Modlińskiej i Światowida, w miejscu styku osiedli Tarchomin, [[Anecin]], [[Henryków (Białołęka)|Henryków]] i [[Wiśniewo (Warszawa)|Wiśniewo]] w [[lata 90. XX wieku|latach 90. XX wieku]] powstał budynek Urzędu Dzielnicy [[Białołęka]].
 
Otwarty [[24 marca]] 2012 [[2012Most Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie|most Marii Skłodowskiej-Curie]] rokuułatwił komunikację z lewobrzeżną częścią miasta<ref>[http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114883,11411668,Most_otwarty__Kilka_tysiecy_osob_juz_spaceruje.html Most otwarty! 50 tysięcy osób na spacerze. Gazeta.plWiadomości 24.03.2012].</ref> [[Most Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie|most Marii Skłodowskiej-Curie]] ułatwił komunikację z lewobrzeżną częścią miasta.
 
We wrześniu 2017 u zbiegu ulic Światowida i Traktu Nadwiślańskiego otwarto wielkopowierzchniowe [[centrum handlowe]] [[Galeria Północna]]<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.propertynews.pl/centra-handlowe/znamy-date-otwarcia-galerii-polnocnej,56215.html | tytuł = Znamy datę otwarcia Galerii Północnej | opublikowany = propertynews.pl | data = 27 lipca 2017 | data dostępu = 2017-09-21}}</ref>.
 
== Podział Tarchomina ==
=== Tarchomin ===
: ''Tarchomin'', zwany też ''Tarchominem Wschodnim'', ''Tarchominem Fabrycznym'' lub ''Tarchominem Przemysłowym'' leży na północny wschód od skrzyżowania ul. Modlińskiej i ul. Płochocińskiej. Jest tu największy na Białołęce obszar przemysłowy, głównie [[Polfa Tarchomin S.A.|Polfa Tarchomin]] i Cementownia Warszawa. Szybko rozrastające się zabudowania mieszkalne. Sąsiaduje z osiedlami: [[Wiśniewo (Warszawa)|Wiśniewo]], [[Żerań]] i [[Piekiełko (Warszawa)|Piekiełko]].
 
=== Nowy Tarchomin ===
: ''Nowy Tarchomin'' zwany często po prostu ''Tarchominem'' to dawne osiedle powstałe na zachód od ul. Modlińskiej. Sąsiaduje z osiedlami: [[Anecin]], [[Nowe Świdry]], [[Stare Świdry]], [[Piekiełko (Warszawa)|Piekiełko]] oraz [[Wiśniewo (Warszawa)|Wiśniewo]]. Występuje głównie wysoka zabudowa w różnym wieku – niewielka liczba nowych bloków stoi obok starszych bloków z wielkiej płyty.
 
=== Tarchomin Kościelny ===
: ''Tarchomin Kościelny'', zwany często po prostu ''Tarchominem'', to dawniej osiedle domostw zbudowanych w pobliżu nadwiślańskiego kościoła. Sąsiaduje z osiedlami [[Nowodwory]] i [[Nowe Świdry]]. Obecnie dominuje zabudowa niska z niewielką liczbą wieżowców w różnym wieku – nowe bloki stoją obok starszych bloków z wielkiej płyty.
 
== Sport ==
Linia 87 ⟶ 86:
 
== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę | nazwisko= Kasprzycki | imię=Jerzy | nazwisko2= Majewski | imię2=Jerzy Stanisław| autor link=Jerzy Kasprzycki| autor link2=Jerzy Stanisław Majewski | tytuł= Korzenie miasta., T. 6, Niedaleko od Warszawy | data=2004 | wydawca="Veda”Veda| miejsce=Warszawa | isbn=83-85584-84-6 | strony=169-172169–172}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* {{SgKP|XII|164}}
* {{SgKP|XV_cz.2|651}}
 
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Tarchomin”