Marcin Śmiglecki: Różnice pomiędzy wersjami

|imię i nazwisko = Marcin Śmiglecki

|imię i nazwisko org =

|pseudonim = Jeden Miłośnik Ojczyzny

|grafika =

|opis grafiki =

|podpis =

|data urodzenia = [[11 listopada]] [[1563]]

|miejsce urodzenia = [[Lwów]]

|data śmierci = [[26 lipca]] [[1618]]

|miejsce śmierci = [[Kalisz]]

|zawód =

|odznaczenia =

|commons =

|www =

'''Marcin Śmiglecki''', [[Łacina|łac.]]. ''Martinus Smiglecius'', inne formy nazwiska: ''Martinus Leopolitanus, Marcin Lwowianin, Śmigielski, Śmiglekius, Śmigletius'', pseud[[pseudonim|ps.]] ''Jeden„Jeden Miłośnik Ojczyzny'',Ojczyzny” (ur. [[11 listopada]] [[1563]] we [[Lwów|Lwowie]], zm. [[26 lipca]] [[1618]] w [[Kalisz]]u) – polski [[filozof]], logik i [[Teologia|teolog]], polemista religijny, [[jezuici|jezuita]].

Autor monumentalnego dzieła (1632 strony) pt. ''Logica'' – wydawanego w Niemczech ([[Ingolstadt]] 1618) i 3-krotnie w Anglii ([[Oksford]] 1634, 1638, 1658). Korzystał z niego m.in. [[John Locke]] podczas swych studiów w Oksfordzie. Jest najwybitniejszych logikiem i wybitnym pisarzem filozoficznym dawnej Polski. Obszerny traktat ''Logica'' wyrósł z wykładów prowadzonych w Akademii Wileńskiej w roku 1586/1587<ref>zobZob. rkps 147 w Archiwum Archidiecezjalnym w Poznaniu pt. ''Commentaria in Organum Aristotelis''; wydał go drukiem Ludwik Nowak, t. 1-2, Warszawa 1987.</ref>. Obok logiki Śmiglecki uwzględnia także wiele problemów metafizycznych. ''Logica'' przez długi czas była jednym z najlepszych i najbardziej rozpowszechnionych podręczników na Zachodzie, zwłaszcza w Anglii, gdzie korzystano z niego jeszcze w połowie XIX wieku. W filozofii Śmiglecki, opierając się na poglądach Arystotelesa, uwzględnia różnych jego komentatorów, zwłaszcza Tomasza z Akwinu i Suáreza. W wielu kwestiach przedstawia własne poglądy. Nowsze badania wykazują, że "Śmiglecki„Śmiglecki jest w Polsce inicjatorem nurtu metafizyki neoscholastycznej, którego kontynuacją jest w jakimś sensie metafizyka Leibniza i Wolffa"Wolffa”<ref>J. Czerkawski, ''Humanizm i scholastyka'', Lublin 1992, s. 178.</ref>.

* ''O bóstwie przedwiecznym Syna Bożego'', Wilno 1595, drukarnia Akademii T. J., (polemika z pracą F. Socyna pt. ''Refutacja książek, które X. Jakub Wujek, jezuita, wydał roku 1590'', Kraków 1593)

* ''O jednej widomej Głowie Kościoła Bożego'', Wilno 1600, drukarnia Akademii T. J., (jest to dalszy ciąg ''Dysputacji wileńskiej'')

* ''Logica... selectis disputationibus et quaestionibus illustrata...'', Ingoldstadt 1618, drukarnia E. Angermaria; wyd. następne: Oksford 1634; Oksford 1638; Oksford 1658; przedruki późniejsze zob. A. Z. (Zaremba): "Śmiglecki„Śmiglecki Marcin"Marcin”, ''Encyklopedia kościelna'' Nowodworskiego, t. 26 (1903), s. 26, (dzieło cenione w XVII w. w Anglii i we Francji).

* Do J. Zamoyskiego, dat. w Rzymie 8 września 1581, wyd. J. Siemiński ''Archiwum Jana Zamoyskiego'', t. 2, Kraków 1909, s. 57-5857–58

* Do pośrednika dysputy wileńskiej w roku 1599, wyd. M. Wiszniewski ''Historia literatury polskiej'', t. 6, Kraków 1844, s. 90-9190–91 przypis.

* List J. Zamoyskiego, dat. w obozie pod Pskowem 24 grudnia 1581 – do biskupa Piotra Dunina Wolskiego, dotyczący m.in. wstąpienia M. Śmigleckiego do zakonu jezuitów; wyd. T. Wierzbowski ''Materiały do dziejów piśmiennictwa polskiego'', t. 1, Warszawa 1900, s. 239-240239–240 (z błędami); J. Kojałowicz ''Dniewnik posledniego pochoda Stiefana Batorija na Rossiju'', cz. 2, Petersburg 1867, nr 143 (z błędami); J. Siemieński ''Archiwum Jana Zamoyskiego'', t. 2, Kraków 1909, s. 158-159158–159 (poprawnie)

* Korespondencja Jana Zamoyskiego z lat 1580-15841580–1584 ze: Stanisławem Reszką, Jerzym Tyczynem, Piotrem Duninem Wolskim – dot. pobytu M. Śmigleckiego w Rzymie i wstąpienia do zakonu jezuitów; wyd. J. Siemieński ''Archiwum Jana Zamoyskiego'', t. 2, Kraków 1909; t. 3, Kraków 1913.

* ''Przestrogi do sumnienia należące'', brak miejsca wydania 1632; wyd. następne: brak miejsca wydania 1632; Wilno 1765, (autorstwo według J. Wielewickiego; według K. Estreichera utwór uległ przeróbkom w roku 1632); zob. także: J. Trypućko "Polonica„Polonica vetera upsaliensia"upsaliensia”, Uppsala 1958, ''Acta Bibliothecae R. Universitatis Upsaliensis'', t. 13, poz. 2596.

* L. Nowak, ''Les idées gnoséologiques de Marcin Śmiglecki'', "Organon"„Organon”, 16-17, 1980-1982, s. 135-150135–150.

* L. Nowak, ''Gnozeologiczne poglądy Marcina Śmigleckiego'', [w:] ''Z historii polskiej logiki'', Wrocław 1981, s. 113-172113–172.

* R. Darowski, ''Marcina Śmigleckiego SJ rękopiśmienne wykłady z logiki (Akademia Wileńska, r. 1586/87)'', "Studia„Studia Philosophiae Christianae"Christianae”, 20 (1984), z. 1, s. 31-5331–53.

* ''Encyclopédie philosophique universelle'', vol. III, t. 1, Paris 1992, s. 1468-14691468–1469.

* R. Darowski, ''Marcina Śmigleckiego SJ traktat "O„O lichwie"lichwie” (1596)'', "Rocznik„Rocznik Wydziału Filozoficznego TJ w Krakowie"Krakowie”, 1993-1994, s. 209-228209–228.

* R. Darowski, ''Filozofia w szkołach jezuickich w Polsce w XVI wieku'', Kraków 1994, s. 185-224185–224.

* J. J. Jadacki, ''Wielkość Marcina Śmigleckiego'', [w:] ''Antologia Wileńska'', Warszawa 2001, III , s. 325-329325–329.

* ''Powszechna Encyklopedia Filozofii'', t. 9, Lublin 2008, s. 339-341339–341.

* С. Вакуленко, ''Знакова природа мови за Марціном Сміґлєцьким'', "Збірник„Збірник Харківського історико-філологічного товариства"товариства”, т. 13, Харків 2009, с. 173-208.

* ''Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut'', t. 3 Piśmiennictwo Staropolskie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1965, s. 325-327325–327