GPU (policja polityczna): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
źródła/przypisy |
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) Zaawansowana edycja mobilna |
||
Linia 22:
* walka z kontrabandą{{r|ŁubSpr}}.
== Centralne Organy kierownicze GPU (
* Przewodniczący: ludowy komisarz spraw wewnętrznych [[Feliks Dzierżyński]];▼
<center>'''Struktura Organizacyjna GPU NKWD RFSSR'''</center>
* Zastępca przewodniczącego [[Józef Unszlicht]];▼
Struktura organizacyjna Głównego Zarządu Politycznego przy NKWD RFSRR składała się w większości z pionów przejętych z nieistniejącej już Czeki, takich jak Oddział Kontrwywiadowczy ('''''K'''ont'''R'''razwiedywatielnyj '''O'''tdieł'' - ''KRO'') Zarząd Tajno-Operacyjny ('''''S'''iekrietno-'''O'''pieratiwnoje '''U'''prawlenije'' - ''SOU'', z którego wywodzi się Oddział Specjalny ('''''O'''sobyj '''O'''tdieł'' - ''OO'' czyli [[kontrwywiad]] wojskowy a następnie sławny [[Smiersz]] oraz Oddział Tajno-Polityczny ''SPO'', który w następnych latach rozrósł się do głownego pionu [[Policja polityczna|policji politycznej]] [[GUGB]]. [[NKWD]] a po kojejnych zmianach strukturalnych w radzieckich organach bezpieczeństwa [[NKGB]]). Z [[Czeka|Czeki]] przeszedł pod kontrole '''GPU NKWD RFSRR''', jeszcze młody ale sprawnie działający Oddział Zagraniczny ('''''INO'''strannyj Otdieł'' - ''[[INO]]'') czyli pion odpowiedzialny za wywiad zagraniczny, który w następnych latach odniósł znakomite sukcesy, za które należy uznać prowadzenie tzw. Pięciu Wspaniałych oraz penetrację amerykańskiego programu budowy bomby atamowej ps. Enormoz ([[Projekt Manhattan]]), a następnie powiększony do wielkości Zarządu, nazwę zmieniono na Inostrannoje Uprawlenije - ''[[PGU|INU]]'', czyli Zarząd Zagraniczny.
* Kolegium przy Przewodniczącym.▼
Struktura Organizacyjna GPU przedstawiała się nastepujaco:
▲
▲
#'''Sekretarz Przewodniczącego''' : [[Wieniamin Gerson]] : 6.II.1922 - 2.XI.1923
'''Skład Kolegium GPU''' (na koniec 1922 roku)
*Komisarz Spraw Wewnętrznych, Przewodniczący GPU: [[Feliks Dzierżyński|Feliks Edmundowicz Dzierżyński]]
*Zastępca Przewodniczacego GPU: [[Józef Unszlicht|Józef Stanisławowicz Unszlicht]]
*Naczelnik GPU Moskiewskiej Gubernii: F. Mjedwjed
*Naczelnik GPU Piotrogrodzkiej Guberni: [[Stanisław Messing]]
*Naczelnik Zarządu Tajno Operacyjnego [SOU] GPU: [[Wiaczesław Mienżyński]]
*Naczelnik Oddziału Specjalnego [SOU] GPU: [[Gienrich Jagoda]]
*Naczelnik Oddziału Specjalistycznego [SOU] GPU: [[Gleb Bokij]]
*Naczelnik Oddziału Wschodniego [SOU] GPU: [[Jan Peters]]
:Sekretariat Kolegium - Naczelnik Sekretariatu Kolegium GPU : R. Jezierskaja : 6.II.1922 - 2.XI.1923
*'''<u>Wydział Specjalny</u>''' (ochrona działaczy i obiektów partyjnych i rządowych) naczelnik Abram Bielieńskij 6.II.1922 - 2.XI.1923
*'''<u>Zarząd Organizacyjny</u>''' naczelnicy: kolejno: [[Gienrich Jagoda|G.Jagoda]] luty/kwiecień 1922, W. Czajwanow kwiecień/wrzesień 1922, oraz jako pełniący obowiązki naczelnika S. Żdanowicz wrzesień/listopad 1922. Zarząd rozwiązano a sprawy przekazano do Zarządu Administracyjno-Organizacyjnego (AOU).
*'''<u>Zarząd Tajno-Operacyjny [SOU]'''</u>, naczelnik: [[Wiaczesław Mienżyński|Wiaczesław Rudolfowicz Mienżynski]] 6.II.1922 - 2.XI.1923, koordynował działania oddziałów operacyjnych które wchodziły w jego skład:
**<u>Oddział Specjalny [OO]</u> (kontrwywiad w Armii Czerwonej i Flocie wojennej, zwalczanie obcego szpiegostwa i bandytyzmu politycznego oraz cenzura wojskowa), naczelnik : Wiaczesław Mienżyński luty/czerwiec 1922, Gienrich Jagoda czerwiec 1922 - listopad 1923
**<u>Oddział Kontrwywiadowczy [KRO]</u>, utworzony 8 lipca 1922 roku z przekształcenia Wydział Kontrwywiadowczego Oddziału Specjalnego [OO] naczelnik [[Artur Artuzow]] 13.VII.1922 - 2.XI.1923
**<u>Oddział Tajny [SO]</u> (walka z antyradzieckimi partiami, organizacjami i ugrupowaniami politycznymi oraz duchowieństwem): naczelnik Timofiej Samsonow 6.II.1922 - 25.V.1923, następnie Tierientij Deribas maj/listopad 1923
**<u>Oddział Zagraniczny INO</u> (wywiad zagraniczny) naczelnik [[Solomon Mogilewskij|Solomon Grigoriewicz Mogilewskij]] luty/marzec 1922, i [[Michaił Trilisser|Michaił Abramowicz Trilisser]] marzec/listopad 1923
**<u>Oddział Operacyjny [OO]</u> (obserwacja zewnętrzna, areszty, technika operacyjna, kartoteka, archiwum, analiza i opracowywanie informacji oraz statystyks, prasa itp.) naczelnik I. Surta 6.II.1922 - 12.V.1923, [[Karl Pauker]] [[maj]]/[[listopad]] [[1923]]
**<u>Oddział Centralnej Rejestracji</u> wydzielony z ''OO'', posiadał 9 biur i wydziałów naczelnik J. Rocen marzec/kwiecień 1922 następnie [[Aleksandr Szanin]] 1922-1923
**<u>Oddział Informacyjny [INFO]</u> utw. [[28 marca]] [[1921]] roku. (opracowywał informacje i zbiorcze analizy dla kierownictwa [[NKWD]], parti i rządu sowieckiego, zajmował się także cenzurą wojskową). Naczelnik : I. Stukow marzec/wrzesień 1921, [[Bronisław Bortnowski]] wrzesień/grudzień 1921 oraz [[Witold Aszmarin]] (właściwie Achramowicz) 1.I.1922 - 2.XI.1923
**<u>Oddział Transportowy</u> (w oddziałowi podlegały cztery wydziały) naczelnik [[Gieorgij Błagonrawow]]
**<u>Oddział Wschodni</u> utw. [[2 czerwca]] [[1922]] roku, na bazie 14 Wydziału ''OO'' (Operacyjnego) (zwalczał [[Kontrrewolucja|kontrrewolucje]] we wschodnich i południowo-wschodnich republikach [[RFSRR|Rosji Radzieckiej]], organizował także [[kontrwywiad]] przeciwko tzw. państwom ościennym) naczelnik [[Jan Peters]] VI.1922 - 2.XI.1923
**<u>Oddział Kontroli Politycznej</u> utw. 21 Grudnia 1922 roku (kontrolował międzynarodową i krajową korespondecję oraz inne przesyłki pocztowe) naczelnik B. Etingof 21.VI.1922 - 1.V.1923, maj/listopad 1923
**<u>Specjalne Międzynarodowe Biuro ds. Dezinformacji</u> utw. w styczniu 1923 roku.
**<u>Biuro Specjalne ds. Administracyjnej Zsyłki Antyradzieckich Elementów Inteligenckich</u> utw. na początku listopada 1922 roku, lecz już zlikwidowane pod koniec stycznia 1923 roku, naczelnik [[Jakow Agranow|Jakow Saulowicz Agranow]] 2XI.1922 - 27.I.1923
*'''<u>Zarząd Ekonomiczny [EKU]</u>''' (zwalczał tzw. kontrrewolucyjne działania w gospodarce, [[szpiegostwo]] ekonomiczne, przestępstwa gospodarcze i urzędnicze) naczelnik [[Zinowiej Kacnelson]], początkowo jako pełniący obowiązki nastepnie naczelnik 1922-23
*'''<u>Zarząd Administacyjno-Organizacyjny [AOU]</u>''' posiadał 18 różnych Oddziałów i wydziałów. Naczelnik: [[Stanisław Redens]] luty/wrzesień 1922 oraz I. Woroncow wrzesień 1922 - listopad 1923
*'''<u>Sztab Wojsk GPU'''</u> Naczelnik : F. Pataki, następnie E. Kadomcew oraz N. Jefimow 1922-1923
*'''<u>Oddział Specjalny</u>''' (kryptologia dla potrzeb kraju, także radiowywiad oraz radiokontrwywiad) naczelnik [[Gleb Bokij]]
*'''<u>Oddział Szyfrowy</u>''' (tajna łączność szyfrowa)
*'''<u>Oddział Prawny</u>''' utw. [[22 sierpnia]] [[1922]] r, naczelnik [[Władimir Feldman]] 22.VIII.1922 - 2.XI.1923, jednocześnie nacz Szkoły GPU
*'''<u>Oddział Zaopatrzenia</u>''' naczelnik S. Sidorow 6.II.1922 - 2.XI.1923
*'''<u>Kursy-Szkoła GPU</u>''' naczelnik [[Władimir Feldman]] 6.II.1922 - 2.XI.1923
*'''<u>Archiwum Wojskowe GPU</u>''' utw. w maju 1922 roku
*'''<u>Oddział Ochrony Granic GPU</u>''' utw. pod koniec lipca 1923 roku, naczelnik Jan Olskij (właściwie Kulikowski) sierpień/październik 1923,
*'''<u>Główna Inspekcja Wojsk GPU</u>''' utw. w październiku 1923 roku naczelnik Jan Olskij (właściwie Kulikowski) październik/listopad 1923
== GPU w terenie i przekształcenie w OGPU ==
| |||