Mykologia: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
PBbot (dyskusja | edycje)
archiwizacja „archiwum.wiz.pl”
m WP:SK+ToS+mSI.v2+Bn, drobne redakcyjne
Linia 1:
[[Plik:Mycena leaiana var. australis.jpg|thumb|[[Grzyby]] – obiekt zainteresowania mykologii.]]
'''Mykologia''', '''mikologia''' – dział [[biologia|biologii]] zajmujący się badaniem [[grzyby|grzybów]] (''Fungi''), ich [[systematyka organizmów|systematyką]], budową ([[morfologia (biologia)|morfologią]], [[anatomia|anatomią]], [[cytologia|cytologią]]), [[fizjologia|fizjologią]], a także znaczeniem dla człowieka.
 
Początkowo grzyby zaliczane były do roślin, a mykologia jeszcze w XX w. była działem [[botanika|botaniki]]. Czasem łączono ją z [[fykologia|fykologią]] i [[briologia|briologią]], wyróżniając kryptogamologię<ref>{{Cytuj | autor = Jiří Váňa, Oldřich Lhotský, Petr Marvan, Věra Holubová, Zdeněk Pouzar, Zdeněk Černohorský | tytuł = Advances in Cryptogamology (Algology, Mycology, Lichenology and Bryology) in the Last 35 Years (1945-1980) in Czechoslovakia | jstor=4180311 | czasopismo = Folia Geobotanica & Phytotaxonomica | wolumin = 17 | numer = 1 | data = 1982 | s = 1-191–19 | język = en}}</ref>. Jako odrębna od botaniki gałąź biologii wydzieliła się, gdy grzyby zostały uznane za odrębne [[królestwo (biologia)|królestwo]]. W połowie [[XIX wiek]]u z mykologii wyodrębniła się [[fitopatologia]], czyli patologia roślin. Obecnie obserwuje się intensywny rozwój [[mykologia lekarska|mykologii lekarskiej]] i [[mykologia przemysłowa|mykologii przemysłowej]], której jednym z działów jest [[mykologia budowlana]]. Jedną z gałęzi mykologii lub szerzej – botaniki – jest [[lichenologia]] zajmująca się nieformalną grupą grzybów: [[porosty|porostami]] (''Lichenes'').
 
== Nazwa ==
W języku polskim istnieje oboczność zapisu i wymowy terminu ''mykologia/mikologia'' oraz jego pochodnych. Według części opinii normatywnych właściwą formą jest ''mikologia'', gdyż wpisuje się to we wzorzec spolszczania nazw greckich rozpoczynających się od sylaby ''μυ''{{r|jm}}. Stanowisko to było długo potwierdzane zapisami większości słowników [[Poprawność językowa|poprawnościowych]], z drugiej jednak strony większość naukowców zajmujących się grzybami używała formy ''mykologia''. Ten wariant z kolei został odnotowany przez autorów „Wielkiego słownika wyrazów obcych PWN” pod redakcją [[Mirosław Bańko|Mirosława Bańki]] z 2003 r{{r|wb}}. Ponadto językoznawcy-[[Normatywistyka językowa|normatywiści]] uznawali, że forma ''mikologia'', choć preferowana<ref name="por">{{cytuj stronę |url = http://poradnia.pwn.pl/lista.php?szukaj=mykologia&kat=18 |tytuł = Mikologia i fykologia |autor = Piotr Sobotka |archiwum = http://web.archive.org/web/20140222035823/http://poradnia.pwn.pl/lista.php?szukaj=mykologia&kat=18 |data = 2006-10-24 |praca = Poradnia językowa |opublikowany = pwn.pl |zarchiwizowano = 2014-02-22}}</ref>, jest pewnego rodzaju wyjątkiem, a wzorzec spolszczania tej sylaby jako ''mi'' nie w każdym przypadku jest konsekwentny{{r|por}}. Przez pewien czas zatem za [[Norma językowa|normatywną]] uważano formę ''mikologia'', od 2003 r. zaś istniały podstawy do uznawania obu form za równorzędne (mimo liczniejszej grupy słowników notujących jedynie formę ''mikologia''). W 2011 r. na wniosek grupy naukowców planujących założenie stowarzyszenia naukowego zajmującego się nauką o grzybach ([[Polskie Towarzystwo Mykologiczne]]) [[Rada Języka Polskiego]] podjęła dyskusję na ten temat. W jej wyniku aprobatę normatywną przyznano preferowanej przez biologów ''mykologia''{{r|wb|gw|RJP}}. Mimo to niektóre instytucje nadal używają nazwy ''mikologia'', np. w ramach [[Polskie Towarzystwo Botaniczne|Polskiego Towarzystwa Botanicznego]] działa Sekcja Mikologiczna.
 
== Przypisy ==
Linia 11:
{{Wikisłownik|mykologia}}
{{Przypisy|
<ref name="gw">{{cytuj stronę |archiwum= http://archive.is/OMRcb |zarchiwizowano= 2016-02-12 | url = http://lodz.wyborcza.pl/lodz/1,35153,10588270,_My__czy__mi___Spor_o_nazwe_towarzystwa_grzybofilnego.html |tytuł = „My” czy „mi”? Spór o nazwę towarzystwa grzybofilnego |autor = bad |archiwum = http://archive.is/OMRcb |zarchiwizowano = 2016-02-12 |data = 2011-11-04 |opublikowany = Agora – gazeta.pl Łódź}}</ref>
<ref name="jm">{{cytuj pismo |nazwisko = Miodek |imię = Jan |autor link = Jan Miodek| |tytuł = Dlaczego Mikologia? |url = http://web.archive.org/web/20160306063434/http://archiwum.wiz.pl/1997/97082200.asp |czasopismo = [[Wiedza i Życie]] |wolumin = 8 |data = sierpień 1997}}</ref>
<ref name=wb>{{cytuj pismo |nazwisko = Pisarek |imię = Walery |autor link = Walery Pisarek |tytuł = Mykologia czy mikologia? Stanowisko Rady Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk |czasopismo = Wiadomości Botaniczne |odpowiedzialność = Instytut Botaniki PAN |wydanie = 1/2 |wolumin = 55| |strony = 143–144| |data = 2011| |issn = 0043-5090}}</ref>
<ref name="RJP">{{Cytuj stronę |url = http://www.biol.uw.edu.pl/ptmyk/wp-content/uploads/2012/07/RJP_decyzja.pdf |tytuł = Decyzja Rady Języka Polskiego RJP-181./W/2011 |data dostępu = 2014-02-04}}</ref>
}}
 
== Bibliografia ==
* {{Cytuj |autor = Zygmunt Adamski; Halina Batura-Gabryel | tytuł = Mikologia lekarska |wydawca = Akademia Medyczna | miejsce = Poznań | data = 2007 | wydanie = 2 | isbn = 978-83-60187-76-0}}
 
{{Kontrola autorytatywna}}