Osmolice Pierwsze: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
int.
m WP:SK+ToS+mSI.v2+Bn, usunięcie zbędnych linków do dat, -zbędny nawias.
Linia 19:
|SIMC = 0391897
|kod mapy = Strzyżewice (gmina)
|współrzędne = 51°6′38″N06′38″N 22°29′37″E
|commons = Category:Osmolice
|www =
Linia 30:
 
== Wydarzenia ==
Do 31 grudnia 2005 roku Osmolice Pierwsze stanowiły, wraz z [[Osmolice Drugie|Osmolicami Drugimi]], część wsi Osmolice. 1 stycznia 2006 roku wieś Osmolice została, na wniosek Rady Gminy Strzyżewice, podzielona przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji na Osmolice Pierwsze oraz [[Osmolice Drugie]]<ref>{{Dziennik Ustaw|rok=2005|numer=264|pozycja=2208}}.</ref>.
 
[[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego [[Województwo lubelskie (1975–1998)|województwa lubelskiego]].
 
== Średniowieczna historia Osmolic ==
Wieś lokowana w wieku [[XIV wiek|XIV]] w nazewnictwie lokalnym (XIV i XV) wiek używano nazw w roku 1377 „Osmolicz”, w roku 1415 „Osmolycze” położona 5 km na północ od Bychawy. Miejsce to wskazuje obecne położenie Osmolic Pierwszych{{u|slownik}}.<br />
 
; Historyczny przebieg granic<br />
 
W roku 1427 graniczy z [[Niedrzwica Duża|Niedrzwicą Dużą]] (ZL II 104-5). W roku 1448 z [[Tuszów|Tuszowem]] od granicy z Jabłonną do rzeki Iżyckiej<ref>Lubelska księga podkomorska piętnastego wieku, wyd. L. Białkowski, Lublin 1934.</ref>. W latach 1470–1480 z [[Czerniejów (gmina Jabłonna)|Czerniejowem]] (Długosz L.B. T.I s. 199–200){{r|slo}} co wskazuje na szybką ekspansję terytorialną wsi.
 
; Wieś jako własność szlachecka
Od 1377 dziedzicem był Adamko (Kodeks Małop. III 896.)<br />
W roku 1415 znany jest w Osmolicach 1 kmieć o nazwisku Nikla z Latyczyna (ziemia chełmska)<ref>Księgi Ziemskie Lubelskie w Archiwum Państwowym w Lublinie.</ref>.<br />
W latach 1417-291417–1429 dziedzicem wsi jest ksiądz Mikołaj pleban w Niepołomicach koło Krakowa, brat Jana i Jarosława .<br />
W roku 1419 Paweł z Męczennic (powiat sandomierski) odstępuje prawem bliższości części w Osmolicach i Strzeszkowicach, posiadane uprzednio przez Dziersława z Konina (powiat sandomierski) Janowi niegdyś z Zajączkowic (powiat sandomierski)<ref> Archiwum Skarbu Koronnego w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie. 808.</ref>.<br />
W latach 1420–1427 pisze się Dobko były dziedzic w Osmolicach.<br />
W latach 1420–1429 znani są bracia Jan i Jarosław z Osmolic.<br />
W tym samym okresie 1420–1429 Piotr jest dziedzicem w Osmolicach. <br />
W roku 1425 wspomniana jest Strusina (zapewne po mężu) z Osmolic. <br />
W roku 1432 sąd komisarski przysądza Pawłowi z Męczennic prawo do wsi Osmolice w sprawie przeciw Klemensowi z Tyrzyna (pow. stężycki) (ZDM II 440). <br />
W latach 1443–1473 dziedzicem jest Mikołaj z Prawiedlnik [[Bończa (herb szlachecki)|herbu Bończa]], podsędek i sędzia lubelski (Długosz L.B. I 199, II 540). <br />
W roku 1454 tenże Mikołaj zapisuje żonie Helenie 500 grzywien posagu i tyleż wiana na Osmolicach .<br />
W roku dziedzicem 1451 jest Jan Osmolski (nazwisko rodowe przyjęte od nazwy dziedzictwa). <br />
W latach 1458–1459 występuje w dokumentach szlachcic Stefan z Osmolic. <br />
W 1419 roku Wacław jest rządcą w Osmolicach (co wskazuje na dzierżawę wsi lub jej części) . <br />
W roku 1443 Marcin, Andrzej, Jan, Barbara, dzieci śp. Stanisława młynarza, sprzedają młyn w Osmolicach za 11 grzywien Mikołajowi z Prawiedlnik dziedzicowi. <br />
W roku 1453 szlachcic Wawrzyniec z Chyszowa (obecnie dzielnica Tarnowa) dawny [[Powiat pilzneński|pow. pilzneński]] [[tenuta]]riusz w Osmolicach (''tenutariusz dzierżawca królewszczyzny, brak jednak potwierdzenia własności królewskiej''). <br />
W roku 1484 Marcin młynarz sprzedaje młyn w Osmolicach za 20 grzywien Mikołajowi z Prawiedlnik dziedzicowi.<br />
W latach 1470–801470–1480 istniał folwark określony jako dobry osadzony na 27 łanach kmiecych (w owych czasach była to bardzo duża posiadłość), 5 karczem, młyn i zagrody bez ról (Długosz L.B. T.I s.199–200, T.II s. 540).<br />
W roku 1531 odnotowany jest pobór łącznie z Niedrzwicą.
 
== Wójtowie ==
W roku 1419–20 wójtem jest Wacław. <br />
W roku 1457 szlachcic Stanisław wójt zapisuje żonie Katarzynie 25 grzywien posagu i tyleż wiana na Osmolicach {{r|slo}}).<br />
W roku 1483 wójtem jest szlachcic Jan. <br />
W roku 1469 szlachcic Stanisław wójt Osmnolic. <br />
W latach 1470–801470–1480 istniało sołectwo na 4 łanach z karczmą (Długosz L.B. T.II s. 540).
 
== Powinności dziesięcinne ==
W roku 1453 dziesięcinę z folwarku oddawano plebanowi w Krężnicy<ref> Acta Officialia w Archiwum Diecezjalnym w Lublinie. (T. I w czasie okupacji zaginął. Nieliczne zapiski z niego opublikował S. Wojciechowski, O zaginionej księdze oficjała lubelskiego z XV w., Dodatek do Biuletynu Biblioteki Uniwersytetu M. Curie-Skłodowskiej w Lublinie, X, nr 2, 1962.</ref>.<br />
W latach 1470–801470–1480 dziesięcinę snopową z łanów kmiecych wartości 12–15 grzywien oddawano archidiakonowi lubelskiemu, z reszty wsi dziesięcina wartości 4 grzywien plebanowi w Krężnicy (Długosz L.B. T.I s. 199–200, T.II 540).<br />
W roku 1529 dziesięcinę snopową z folwarku wartości 3 grzywien oddawano plebanowi z Osmolic, z reszty wsi wartości 14 grzywien archidiakonowi lubelskiemu.
 
== Zabytki ==
[[Plik:Osmolicepalac.JPG|thumb|Pałac w Osmolicach]]
* klasycystyczny pałac wzniesiony w 1831 roku na krawędzi wzgórza opadającego ku stawom. Układ kompozycyjny jest charakterystyczny dla rezydencji romantycznych z XIX wieku.
* park, dobrze utrzymany z ok. 300 drzewami 22 gatunków.
 
Linia 88:
== Uwagi ==
{{Uwagi|
<ref group="uwaga" name="slownik"> Średniowieczna historia Osmolic opracowana w oparciu o hasło źródłowe:[http://www.slownik.ihpan.edu.pl/search.php?id=10266&q=Osmolice&d=0&t=0 Osmolice w Słownika historyczno-geograficznego ziem polskich w średniowieczu].</ref>
}}
 
== Przypisy ==
{{Przypisy|
<ref name="slo">[http://www.slownik.ihpan.edu.pl/search.php?id=10266&q=Osmolice&d=0&t=0 Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu].</ref>
}}