Kościół Świętego Krzyża w Nysie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Dodano kategorię "Architektura renesansowa w województwie opolskim" za pomocą HotCat
Cojan (dyskusja | edycje)
Linia 72:
 
== Jerozolima jako centrum świata dla chrześcijan ==
Cechą wyróżniającą religijność dawnych czasów byt kult miejsc męki Jezusa i tęsknota za [[Ziemia Święta|Ziemią Świętą]]. [[chrześcijaństwo|Chrześcijanin]] w poprzednich stuleciach wierzył, że centrum świata znajduje się w [[Jerozolima|Jerozolimie]], a dzieje ludzkości znajdą tam swój [[paruzja|koniec]]. Ta idea inspirowała pielgrzymki do tego miasta, [[Krucjata|wyprawy krzyżowe]] oraz powstawanie różnych [[sanktuarium|sanktuariów]], wzorowanych na wyidealizowanych planach Świętego Miasta. Ideę taką rozpowszechniał [[Kościół katolicki|Kościół]], [[pielgrzymka|pielgrzymi]] i pochodzące stamtąd
[[zakon rycerski|zakony rycerskie]].
 
== Zakony rycerskie i ich tzw. ''kościoły jerozolimskie'' ==
Zakony rycerskie wywodzące się bezpośrednio ze Świetęgo Miasta (np. [[Zakon Rycerski Grobu Bożego w Jerozolimie|bożogrobcy]] czy [[zakon krzyżacki|krzyżacy]]) fundowali lub inicjowali powstawanie tzw. kościołów jerozolimskich . Były to świątynie pod wezwaniem [[krzyż|św. Krzyża]] lub [[Grób Pański|św. Grobu]], które nosiły cechy ideowe lub realne związane z Jerozolimą . Zachowywały one najczęściej miary i odległości pochodzące z Jerozolimy lub przynajmniej pewną skalę długości. Przykładem takiej architektury na Śląsku jest sanktuarium w [[BazylikaSanktuarium podWambierzyckiej wezwaniemKrólowej Nawiedzenia NMP w WambierzycachRodzin|Wambierzycach]].
 
== ''Miara jerozolimska'' w Nysie ==
Linia 86:
Podjęto decyzję o budowie kościoła przy drodze do
[[Otmuchów|Otmuchowa]], dawnej siedziby [[kasztelania|kasztelanii]], wchodzącej w skład
[[Księstwo Nyskienyskie|księstwa biskupiego]]. Spełniono przy tym wymogi tzw. miary jerozolimskiej - odległość między [[ratusz w Nysie|nyskim ratuszem]] a kościołem jest taka sama jak odległość między domem [[Poncjusz Piłat|Piłata]] a [[Golgota|miejscem Ukrzyżowania Chrystusa]] w Jerozolimie.
 
== Historia ==
W miejscu, gdzie stoi obecny kościół, wcześniej znajdowała się drewniana [[kaplica]]
z [[eremita|pustelnią]], wzmiankowana już w 1341 roku. Od czasów średniowiecza przybywały tam pielgrzymki. Budynek ten zburzono w 1633 roku i wzniesiono murowany kościół, który został [[konsekracjaPoświęcenie kościoła|konsekrowany]] 14 kwietnia 1639 roku.
 
Świątynię ufundowali ze składek mieszkańcy Nysy, a władze miejskie zobowiązały się opieki materialnej nad nią. Co roku, w [[Wielki Piątek]], w samo południe, przybywała tu procesja z [[kościółBazylika św. Jakuba i św. Agnieszki w Nysie|kościoła św. Jakuba]]. Zwyczaj ten przetrwał do roku 1945.
 
Zniszczona w czasie huraganu w 1660 roku wieżyczka kościelna została odbudowana osiemnaście lat później przez mistrza ciesielskiego Jerzego Hoertlinga z Nysy.
Linia 107:
 
[[kościół halowy|Salowy]], [[przęsło|trójprzęsłowy]] z trójbocznym zamknięciem od wschodu, na osi którego znajduje się sześcioboczna zakrystia. Na zewnątrz opięty [[skarpa (architektura)|skarpami]] o jednym uskoku, między którymi wbudowano kaplice i zakrystię. Okna zamknięte półkoliście, [[glif (architektura)|rozglifione]], w kaplicach i zakrystii owalne. Na [[fasada|fasadzie]] frontowej, w
[[szczytSzczyt (budownictwoarchitektura)|szczycie]], umieszczono podwójny krzyż bożogrobców - symbol związku świątyni z tym zakonem.
 
Wnętrze nakryte [[sklepienie kolebkowe|sklepieniami kolebkowymi]] z