Kazachstan: Różnice pomiędzy wersjami

|nazwa_oryginalna = Qazaqstan Respwblıkasy,<br />Қазақстан Республикасы {{lang|kk}}<br />Республика Казахстан {{lang|ru}}

|nazwa_polska = Republika Kazachstanu

|flaga_obraz = Flag of Kazakhstan.svg

|godło_obraz = Emblem of Kazakhstan latin.svg

|nazwa_dopełniacz = Kazachstanu

|p1 =

|p1_flaga =

|lata_istnienia =

|n1 =

|n1_flaga =

|dewiza =

|dewiza_język =

|dewiza_polski =

|lokalizacja_obraz = Kazakhstan on the globe (Eurasia centered).svg

|konstytucja = Konstytucja Kazachstanu

|państwo =

|język_urzędowy = [[język kazachski|kazachski]], [[język rosyjski|rosyjski]]<ref>Język rosyjski jest powszechnie używany, posiada status języka do kontaktów międzynarodowościowych.</ref>

|język_używany =

|stolica = [[Nur-Sułtan]]

|ustrój_polityczny = [[demokracja|demokratyczny]]

|typ_państwa = [[System prezydencki|republika prezydencka]]

|głowa_państwa = [[Kasym-Żomart Tokajew]]

|głowa_państwa_opis = [[prezydenci Kazachstanu|prezydent]]

|status_terytorium =

|zależne_od =

|głowa_terytorium =

|głowa_terytorium_opis =

|w_imieniu_tekst =

|w_imieniu_urząd =

|w_imieniu =

|szef_rządu = [[Askar Mamin]]

|szef_rządu_opis = [[premierzy Kazachstanu|premier]]

|w_imieniu_tekst2 =

|w_imieniu_urząd2 =

|w_imieniu2 =

|powierzchnia = 2 724 900

|powierzchnia_wód = 1,7%

|powierzchnia_miejsce = 9

|ludność = 18 735 900<ref>{{cytuj |url = https://stat.gov.kz/ |język = kk |tytuł = Негізгі әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштер -– Халық |opublikowany = Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі; Статистика комитеті}}</ref>

|gęstość = 6,5

|gęstość_miejsce =

|ludność_rok = 2020

|narodowości =

|ludność_miejsce = 62

|pkb = 179 mld<ref name="IMF">Dane dotyczące PKB na podstawie szacunków [[Międzynarodowy Fundusz Walutowy|Międzynarodowego Funduszu Walutowego]] na rok 2018: {{cytuj stronę| |url = https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=91&pr.y=6&sy=2016&ey=2023&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=916&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a= | tytuł = World Economic Outlook Database, April 2018 | autor = International Monetary Fund | język = en | data dostępu = 2018-07-24}}</ref> [[dolar amerykański|USD]]

|pkb_rok = 2018

|pkb_osoba = 9709{{r|IMF}} USD

|pkb_ppp = 504 mld{{r|IMF}} [[Dolar międzynarodowy|dolarów międzynar.]]

|pkb_ppp_rok = 2018

|pkb_ppp_osoba = 27 293{{r|IMF}} dolarów międzynar.

|utworzenie_sposób = [[Niepodległość]]

|od_kogo = od [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]]

|utworzenie_data = 16 grudnia 1991

|likwidacja_sposób =

|przez_kogo =

|likwidacja_data =

|wydarzenie1 = Uchwalenie Konstytucji Republiki Kazachstanu

|data1 = 30 sierpnia 1995

|wydarzenie2 = Ustanowienie [[Nur-Sułtan|Astany]] stolicą

|data2 = 10 grudnia 1997

|religia_dominująca = [[islam]] (70,4%)

|waluta_nazwa = [[tenge]]

|waluta_symbol = KZT

|UTC = +5 do +6

|hymn = [[Plik:Kazakhstan National Anthem 2012.ogg]] {{k|kk|[[Hymn Kazachstanu|Meniń Qazaqstanım<br />Мениң Қазақстаным]]}}

|hymn_nazwa_polska = Mój Kazachstan

|kod_ISO = KZ

|domena = [[.kz]]

|kod_samochodowy = KZ

|kod_samolotowy = UP

|numer_kierunkowy = +77

|terytoria_zależne =

|terytoria_autonomiczne =

|mapa_obraz = Kazakhstan CIA map PL.png

|uwagi =

|commons = Category:Kazakhstan

|wikinews =

|quote =

|wikisłownik = Kazachstan

Ludność Kazachstanu jest bardzo zróżnicowana. Spośród blisko 18,64 mln mieszkańców (2020) Kazachstanu największe grupy etniczne stanowią [[Kazachowie]] – blisko 68,5% oraz [[Rosjanie]] – ponad 18,8%<ref>{{Cytuj | tytuł = Қазақстан Республикасы халқының жекелеген этностары бойынша саны | url = https://www.stat.gov.kz/api/getFile/?docId=ESTAT355258 | opublikowany = Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті | data dostępu = 2020-07-16 | język = kk}}</ref>.

! bgcolor="#efefef" colspan="11" | Demografia Kazachstanu w latach 1926–2009 na podstawie spisów powszechnych oraz udział Kazachów w ogólnej liczbie ludności<ref>[http://demoscope.ru/weekly/2003/0103/analit03.php Динамика численности и состава населения Казахстана во второй половине ХХ века<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref><ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/kz.html CIA – The World Factbook<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref><ref>{{Cytuj | tytuł = Archiwalne dane dotyczące liczby mieszkańców Kazachstanu | url = http://stat.ivisa.com/digital/naselsenie/Pages/default.aspx | język = ru | archiwum = http://web.archive.org/web/20180227214101/http://stat.ivisa.com/digital/naselsenie/Pages/default.aspx | zarchiwizowano = 2018-02-27}}</ref>

Struktura religijna w 2019 roku, według ''World Christian Database''<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = WWL 2018 Church History and Facts – KAZAKHSTAN |data = |data dostępu = 2020-06-13 |opublikowany = Open Doors USA |url = https://www.opendoorsusa.org/wp-content/uploads/2016/09/WWL-2020-Country-Dossier-Kazakhstan.pdf |język = en}}</ref>:

** pozostali (głównie niezależne kościoły i niestowarzyszeni, ale także [[protestantyzm|protestanci]], [[świadkowie Jehowy]] i inni) – 1%,

[[Plik:Kazakhstan demography.png|mały|upright=1.2|Liczba ludności w latach 1992–2003]]

{| class="wikitable" style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 90%;" class="wikitable" cellpadding="2" width="600" align="center" border=0"1" 0 „

Uzbrojenie sił lądowych Kazachstanu składało się w 2018 roku z: 300 czołgów, 1 6131613 opancerzonych pojazdów bojowych, 285 [[działo samobieżne|dział samobieżnych]], 744 zestawów [[artyleria|artylerii]] holowanej oraz 393 [[Wieloprowadnicowa wyrzutnia rakietowa|wieloprowadnicowych wyrzutni rakietowych]]<ref name="globalfirepower.com">{{Cytuj |tytuł = 2018 Kazakhstan Military Strength |data dostępu = 2018-12-03 |url = https://www.globalfirepower.com/country-military-strength-detail.asp?country_id=kazakhstan |język = en}}</ref>.

Marynarka wojenna Kazachstanu dysponowała w 2018 roku 15 okrętami obrony przybrzeżnej<ref name="globalfirepower.com" />.

Kazachskie siły powietrzne z kolei posiadały w 2018 roku uzbrojenie w postaci m.in. 149 [[Samolot myśliwski|myśliwców]], 90 [[Samolot transportowy|samolotów transportowych]], 18 [[Samolot szkolno-bojowy|samolotów szkolno-bojowych]], 75 [[Śmigłowiec|śmigłowców]] oraz 18 [[śmigłowiec szturmowy|śmigłowców szturmowych]]<ref name="globalfirepower.com" />.

Wojska kazachskie w 2018 roku liczyły 106 tys. żołnierzy zawodowych oraz 32 tys. rezerwistów<ref name="globalfirepower.com" />.

Według rankingu ''[[Global Firepower]]'' (2018) kazachskie siły zbrojne stanowią 50.<ref>{{Cytuj |tytuł = 2018 Military Strength Ranking |data dostępu = 2018-12-03 |url = https://www.globalfirepower.com/countries-listing.asp |język = en}}</ref> siłę militarną na świecie, z rocznym budżetem na cele obronne w wysokości 2,4 mld dolarów ([[Dolar amerykański|USD]])<ref name="globalfirepower.com" />.

Niemal w równym stopniu gospodarka Kazachstanu opiera się na przemyśle i rolnictwie. Kraj posiada dość bogate złoża surowców energetycznych ([[węgiel kamienny]], [[ropa naftowa]], [[gaz ziemny]]) oraz rudy żelaza, miedzi, cynku, ołowiu, [[fosforyty|fosforytów]], chromu, [[mangan]]u, srebra i złota. Spółki wydobywcze należą do kazachskiego funduszu państwowego [[Samruk-Kazyna]], ale dopuszczają udziały inwestorów zachodnich i chińskich<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.krytykapolityczna.pl/artykuly/rozmowa-dnia/20160322/miedzy-rosja-chinami-rozmowa-z-ludwika-wlodek | tytuł = Między Rosją a Chinami | nazwisko = Sutowski | imię = Michał | autor link = Michał Sutowski | data = 2016-03-22.03.2016 | praca = Rozmowa z [[Ludwika Włodek|Ludwiką Włodek]] | opublikowany = [[Krytyka Polityczna]] | data dostępu = 2016-05-14}}</ref>. Od kilku lat zajmuje pierwsze miejsce na świecie w wydobyciu rud [[Uran (pierwiastek)|uranu]], wyprzedzając wieloletniego lidera, Kanadę. Dzięki ich wydobyciu rozwija się przemysł hutniczy, maszynowy, chemiczny, a rolnictwo dostarcza surowców przemysłowi włókienniczemu i spożywczemu. Oprócz roślin przemysłowych (głównie [[Bawełna (roślina)|bawełna]], [[Tytoń (roślina)|tytoń]], [[burak cukrowy|buraki cukrowe]]) uprawia się zboża ([[pszenica|pszenicę]], [[jęczmień]] i [[owies]]), ziemniaki. Spory odsetek upraw prowadzony jest na polach sztucznie nawadnianych. W hodowli dominują [[owca domowa|owce]], [[bydło]], konie, wielbłądy i kozy, a w okolicach większych miast – [[świnia domowa|trzoda chlewna]] i drób.

Jezioro [[Plik:IMG 9366-Kaindy.jpg|thumb|[[Kajyngdy (jezioro)|Jezioro Kaindy]] powstało w wyniku osuwiska, które przegrodziło dolinę rzeki]]

W 2013 roku kraj ten odwiedziło 4,93 miliona zagranicznych turystów (11% więcej niż w roku poprzednim), generując dla niego przychody na poziomie 1,460 mld [[dolar amerykański|dolarów]]<ref>{{Cytuj | url = http://dtxtq4w60xqpw.cloudfront.net/sites/all/files/pdf/unwto_highlights14_en.pdf| |tytuł = UNWTO Tourism Highlights, 2014 Edition| |autor =| |opublikowany = [[Światowa Organizacja Turystyki|UNWTO]] | s = 8 | język = en | data dostępu = 2015-02-17 |archiwum = https://web.archive.org/web/20150214004935/http://dtxtq4w60xqpw.cloudfront.net/sites/all/files/pdf/unwto_highlights14_en.pdf |zarchiwizowano = 2015-02-14 |data = 2014}}</ref><ref name=WorldBank>{{cytuj stronę |url = http://wdi.worldbank.org/table/6.14 |tytuł = World Development Indicators: Travel and tourism | autor = |opublikowany = [[Bank Światowy]] | data = |język = en |data dostępu = 2016-02-07}}</ref>.

<ref name="Global">{{Cytuj stronę | url = http://www.globalfirepower.com/country-military-strength-detail.asp?country_id=Kazakhstan | tytuł = Kazakhstan | opublikowany = [[Global Firepower]] | język = en | data dostępu = 2014-09-01}}</ref>

* {{Cytuj stronę | url = http://kulturaliberalna.pl/2010/09/28/jasina-kozlowski-tarnowski-poza-kosmodrom-i-jurty-kazachstan-dzis/ | tytuł = Poza kosmodrom i jurty… Kazachstan dziś | nazwisko = Jasina | imię = Łukasz | nazwisko2 = Kozłowski | imię2 = Michał | nazwisko3 = Tarnowski | imię3 = Łukasz | opublikowany = Kultura Liberalna | data dostępu = 2014-02-13}}