Akcja 1005: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
uzup. |
|||
Linia 14:
W skład każdego ''Sonderkommando'' wchodzili członkowie [[Sicherheitsdienst|SD]], Policji Bezpieczeństwa ([[Sicherheitspolizei|Sipo]]) lub Policji Porządkowej (Ordnungspolizei, w skrócie [[Ordnungspolizei|Orpo]]) oraz ponad 100 więźniów (najczęściej [[Żydzi|Żydów]]), którzy byli zmuszani do otwierania grobów, wydobywania ciał, poszukiwania wszelkich kosztowności, a następnie do palenia ciał (po przeprowadzeniu akcji więźniowie byli zabijani). Po zakończeniu akcji 1005, jej członkowie służyli w [[Karyntia|Karyntii]], walcząc przeciw partyzantom jako ''Einsatzgruppe Iltis'' do końca wojny.
Unikatową relację kilkumiesięcznej działalności ''Sonderkommando 1005'' zacierającego ślady zbrodni nazistowskich [[Obóz janowski|obozu janowskiego]] we Lwowie i okolicznych gett w [[Bóbrka (Ukraina)|Bóbrce]], [[Brzuchowice|Brzuchowicach]], [[Pustomyty|Pustomytach]] i [[Jaworów (miasto)|Jaworowie]] stanowi pamiętnik [[Leon Weliczker Wells|Leona Weliczkera]] – jednego z członków komanda, który potajemnie spisywał swoją relację na bieżąco (z racji funkcji rachmistrza zapisującego codzienną ilość spalonych trupów miał dostęp do papieru i ołówków). Po ucieczce z "brygady śmierci", znalazł schronienie u polskich znajomych we Lwowie, gdzie doczekał wyzwolenia przez Armię Czerwoną. Po raz pierwszy jego relacja został opublikowana w języku polskim w 1946 roku nakładem [[CŻKH]] w opracowaniu [[Rachela Auerbach|Racheli Auerbach]] (później wznawiana, m.in. w 2010, 2019). Kilkanaście lat po wojnie, mieszkając już w Stanach Zjednoczonych, opublikował swoje wspomnienia w języku niemieckim (1958), węgierskim (1959), francuskim (1962), angielskim (1963). W latach 60. XX w. pojawiły się również przekłady w języku holenderskim i włoskim<ref>{{cytuj książkę |nazwisko= Weliczker |imię= Leon |autor link= |tytuł= Brygada śmierci. Pamiętnik więźnia Sonderkommando 1005| rozdział= Posłowie| nazwisko r= | imię r= | autor r link= |wydawca= mireki|miejsce= Warszawa-Kraków|rok= 2019|strony= 209-211|isbn= 978-83-65902-17-7}}</ref>.
== Zobacz też ==
| |||