Rosiczka: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Kenraiz (dyskusja | edycje)
m →‎Rośliny lecznicze: drobne redakcyjne
Linia 505:
== Zastosowanie ==
=== Rośliny lecznicze ===
Rosiczki wykorzystywane są jako rośliny lecznicze, głównie do leczenia dolegliwości [[Układ oddechowy|układu oddechowego]] z powodu zawartości [[Chinony|chinonów]]<ref name="mabb"/>. Lokalnie stosowane były w [[Ziołolecznictwo|ziołolecznictwie]] tradycyjnym do różnych celów, np. w leczeniu brodawek<ref name="mabb"/>, stanów zapalnych oczu, [[Kiła|kiły]], [[Miażdżyca|miażdżycy]], stosowano je przy bólach [[wątroba|wątroby]], zębów i uszu, wykorzystywano jako [[afrodyzjak]]<ref>{{Cytuj książkę | autor = James i Patricia Pietropaolo | tytuł = Carnivorous plants of the world | wydawca = Timber Press | miejsce = Portland | data = 1986 | strony = 12 | isbn = 0881923567}}</ref>, stanowiły też istotny składnik „Aqua auri” uważanej za panaceum (lek na wszelkie choroby)<ref name=podbiel/>. Najbardziej znanym i udokumentowanym gatunkiem o leczniczym wykorzystaniu jest [[rosiczka okrągłolistna]] ''D. rotundifolia''<ref name="laurent"/><ref name=wyk/>, ale także inne są użytkowane w Indiach, Tybecie i Chinach<ref name="laurent"/> (głównie ''D. peltata'')<ref name=wyk/> oraz we wschodniej Afryce i na Madagaskarze (głównie ''D. madagascariensis''<ref name=frohne>{{cytuj | autor = Dietrich Frohne | tytuł = Leksykon roślin leczniczych: przewodnik naukowy | data = 2010 | isbn = 978-83-60466-40-7 | wydanie = 1 | miejsce = Wrocław | wydawca = MedPharm Polska | oclc = 751097851 |s =207-208}}</ref> i ''D. ramentacea''<ref name=wyk>{{cytuj | autor = Ben-Erik Van Wyk, Michael Wink | tytuł = Rośliny lecznicze świata: ilustrowany przewodnik naukowy po najważniejszych roślinach leczniczych świata i ich wykorzystaniu | data = 2008 | isbn = 978-83-60466-51-3 | miejsce = Wrocław | wydawca = MedPharm Polska | oclc = 749816856 | s= 128}}</ref>). Surowcem leczniczym są wysuszone całe rośliny, przy czym z powodu często problematycznej identyfikacji materiału surowiec zbiorczo określany jest mianem ''Droserae herba''<ref name=wyk/>. Surowiec stosowany jest do wytwarzania preparatów złożonych, np. z [[Macierzanka tymianek|tymiankiem]] i [[Biedrzeniec anyż|anyżem]]<ref name=frohne/>.
 
Aczkolwiek pierwotnie to oryginalny wygląd wiązano z mistycznymi właściwościami leczniczymi tych roślin, to z czasem stwierdzono w nich szereg substancji czynnych faktycznie mających działanie lecznicze, takich jak: [[naftochinon]]y, [[flawonoidy]] i pochodne [[Kwasy fenolowe|kwasów fenolowych]] (przy czym spotykane są one także w wielu innych roślinach)<ref name="laurent"/>. Rosiczki wpisane są w efekcie do [[Farmakopea Europejska|Farmakopei]] i poświęcono im monografię pozytywną [[Komisja Europejska|Komisji Europejskiej]]<ref name=wyk/>. [[Ekstrakt]]y, głównie wodne i alkoholowe, z wielu gatunków rosiczek mają zbadane i dowiedzione ''in vivo'' lub ''in vitro'' działania: antybakteryjne, przeciwgrzybicze, antyoksydacyjne, przeciwskurczowe i przeciwzapalne<ref name="laurent"/>. Naftochinony mają mają działanie przeciwkaszlowe, broncholityczne i sekretolityczne<ref name=frohne/><ref name=wyk/>. Najbardziej rozpowszechniony spośród nich – plumbaginina w małych dawkach działa antybiotycznie, a w dużych cytotoksycznie<ref name=wyk/>. Mimo to stopień poznania wpływu na zdrowie substancji czynnych zawartych w rosiczkach oceniany jest jako daleki od dobrego, podkreśla się w szczególności brak badań nad działaniem [[Synergia|synergicznym]] różnych związków<ref name="laurent">{{Cytuj książkę | autor = Aaron M. Ellison, Lubomir Adamec (red.) | tytuł = Carnivorous Plants: Physiology, ecology and evolution | wydawca = Oxford University Press | data = 2018 | strony = 167-179 | rozdział = Biotechnology with carnivorous plants | autor r = Laurent Legendre, Douglas W. Darnowski}}</ref>. Preparaty z rosiczki współcześnie stosowane są głównie w leczeniu dzieci w przypadku [[Ostre zapalenie oskrzeli|zapalenia oskrzeli]] i [[Krztusiec|krztuśca]]<ref name=frohne/>.