Zbiornik nasienny

(Przekierowano z Spermateka)

Zbiornik nasienny, spermateka (łac. spermatheca, receptaculum seminis) – narząd żeńskiego układu rozrodczego lub żeńskiej części obojnaczego układu rozrodczego, występujący u wielu grup zwierząt (m.in. płazińców, mięczaków, pierścienic i stawonogów[1][2]).

Spermateka chrząszcza Longitarsus pratensis
Genitalia ślimaka Achatinelloides balfouri. Spermateka podpisana sp

Spermateka służy przechowywaniu nasienia po kopulacji lub zaplemnieniu, zwykle przez dłuższy czas. Zbiornik ten często wyposażony jest w gruczoły produkujące wydzielinę podtrzymującą aktywność i żywotność plemników. Dzięki temu rozwiązaniu mogą być one wykorzystywane do zapładniania komórek jajowych na długo po kopulacji[1][2].

U owadów spermateki mogą być pojedyncze, parzyste lub występować w większej liczbie. Mają pochodzenie ektodermalne i są zbudowane z nabłonka cylindrycznego i komórek gruczołowych, które mogą być skupione w gruczoł spermatekalny. Ich wydzielina nie tylko utrzymuje plemniki przy życiu, ale także może je przyciągać chemicznie[3].

U matek pszczelich pszczoły miodnej zbiornik nasienny leży w górnej części pochwy, jest kulisty, połączony z pochwą krótkim przewodem, do którego spływa wydzielina gruczołów znajdujących się na zewnątrz zbiornika, odżywiająca plemniki[potrzebny przypis].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b Zoologia t. 1, cz. 1. Czesław Błaszak (red.). Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. A25.
  2. a b Zoologia t. 2 Stawonogi cz. 2 Tchawkodyszne. Czesław Błaszak (red.). Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 490.
  3. Biologia rozwoju owadów. Czesław Jura (red.). PWN, 1988, s. 35-38.