Stanisław Bełzecki
Stanisław Bełzecki Станислав Игнатьевич Белзецкий (ur. w 1856 w Pińkówce na Podolu, zm. 6 lutego 1931 w Warszawie)[1] – polski inżynier kolejnictwa i budowy mostów, profesor zwyczajny.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
1856 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
6 lutego 1931 |
| Profesor nauk technicznych | |
| Specjalność: budowa mostów, kolejnictwo | |
| Alma Mater |
Instytut Inżynierów Komunikacji w Petersburgu |
| Profesura |
1922 |
| Doktor honoris causa Politechnika Lwowska – 1930 | |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia | |
Życiorys edytuj
Urodził się w rodzinie Ignacego, ziemianina, i Emilii z Bylewskich[2]. Ukończył gimnazjum w Białej Cerkwi w 1878, następnie podjął studia inżynieryjne w Petersburgu w Instytucie Inżynierów Komunikacji. Dyplom otrzymał w 1884. Do 1890 pracował w Głównym Towarzystwie Kolei Żelaznych na linii Petersburg-Warszawa jako inżynier miasta Wilna. W tym czasie wykonał projekt i budowę mostu na rzece Łosośnie. Od 1890 do 1891 pracował w zarządzie Towarzystwa Kolei Żelaznych w Petersburgu, później wstąpił do Zarządu Kolei Władykaukaskiej, jako kierownik Wydziału Technicznego budowy nowych kolei na Kaukazie (ok. 1500 km)[1]. Zaczął specjalizować się w konstrukcji mostów oraz przepustów nad torami, których szereg zaprojektował (m.in. w Grodnie, w Rostowie, nad rzekami Terek i Samur), a jednocześnie ogłosił drukiem w języku rosyjskim kilka prac teoretycznych, m.in Racjonalne kształty łuków sprężystych (1905). Od 1895 wykładał na swej macierzystej uczelni i prowadził badania naukowe. Na początku XX w. wyjechał do Paryża, gdzie uczęszczał na wykłady tamtejszych specjalistów kolejnictwa. W 1905 zamieszkał na stałe w Petersburgu, zajmując stanowisko doradcy technicznego Głównego Zarządu Kolei Władykaukaskiej. W 1907 podjął pracę naukową i dydaktyczną na Politechnice Petersburskiej, gdzie w późniejszym okresie otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego. Dodatkowo w latach 1906–1918 wykładał w Instytucie Komunikacji i Akademii Artyleryjskiej. Po rewolucji październikowej wyjechał w 1921 do Polski, gdzie w 1922 otrzymał tytuł profesora zwyczajnego oraz katedrę na Politechnice Warszawskiej na Wydziale Inżynierii Lądowej. W 1930 został doktorem honoris causa Politechniki Lwowskiej. Od 1923 był członkiem Akademii Nauk Technicznych w Warszawie, a od 1930 Towarzystwa Naukowego Warszawskiego[2].
Publikacje naukowe Bełzeckiego dotyczyły głównie budowy mostów i przepustów, jedna z nich otrzymała w 1898 nagrodę petersburskiego oddziału Akademii Nauk. Opracował koncepcję tzw. przepustu Bełzeckiego.
Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim (miejsce grobu nieustalone)[3].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Zmarli członkowie. Ś. p. Stanisław Bełzecki (1856–1931). „Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego”. Nr 25, s. 179–184, 1932. Warszawa: Towarzystwo Naukowe Warszawskie. [dostęp 2024-03-01].
- ↑ a b Bolesław Orłowski, Bełzecki Stanisław [online], Giganci Nauki [dostęp 2024-03-01] (pol.).
- ↑ Elżbieta Borysowicz: Wykaz zmarłych Profesorów Politechniki Warszawskiej pochowanych na Powązkach w Warszawie. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 2015, s. 11. ISBN 978-83-7814-461-8.
Bibliografia edytuj
- Kijas A., 2000: Polacy w Rosji od XVII wieku do 1917 roku. Inst. Wydawniczy PAX, Wydawnictwo Poznańskie. ISBN 83-211-1340-0.
Linki zewnętrzne edytuj
- Publikacje Stanisława Bełzeckiego w bibliotece Polona