Stanisław Harasymowicz

Stanisław Wacław Harasymowicz pseud. „Lalka”, „Żyrafa” (ur. 26 października 1917 we Lwowie, zm. 10 sierpnia 1944 w Warszawie) – żołnierz Wojska Polskiego II RP i Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, oficer Armii Krajowej, podporucznik artylerii, cichociemny.

Stanisław Wacław Harasymowicz Lalka, Zyrafa
Stanisław Harasymowicz (ze zbiorów NAC)
podporucznik
Data i miejsce urodzenia	26 października 1917 Lwów
Data i miejsce śmierci	10 sierpnia 1944 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1939–1944
Siły zbrojne	Wojsko Polskie, Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie, Armia Krajowa
Jednostki	1 Pułk Obrony Warszawy, 1 Pułk Artylerii Ciężkiej, Okręg Polesie AK – 30 Dywizja Piechoty AK, Batalion Czata 49
Stanowiska	dowódca pododdziału, dowódca plutonu „Mieczyków”
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa, kampania wrześniowa, powstanie warszawskie
Odznaczenia

Życiorys

Był synem Wacława, inżyniera, i Heleny z domu Lewandowskiej, i przyrodnim bratem Jerzego Buyny. Uczył się w Korpusie Kadetów. W 1939 roku zdał maturę w Gimnazjum i Liceum im. Stefana Żeromskiego w Warszawie.

We wrześniu 1939 roku nie został zmobilizowany, ale ochotniczo walczył w 1 Pułku Obrony Warszawy. W nocy z 1 na 2 listopada przekroczył granicę polsko-węgierską i w tym samym miesiącu znalazł się we Francji, gdzie został skierowany do Szkoły Podchorążych Piechoty, a następnie Szkoły Podchorążych Artylerii w Camp de Coëtquidan. Od czerwca 1940 roku przebywał w Wielkiej Brytanii, gdzie służył w Centrum Wyszkolenia Artylerii, a następnie w 1 pułku artylerii ciężkiej.

Po przeszkoleniu w dywersji i propagandzie został zaprzysiężony 5 listopada 1943 roku w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza i przeniesiony do Głównej Bazy Przerzutowej w Brindisi we Włoszech. Zrzutu dokonano w nocy z 16 na 17 kwietnia 1944 roku w ramach operacji „Weller 15”, którą dowodził kpt. Władysław Krywda. Po skoku otrzymał przydział do Okręgu Polesie AK, do Centrali Zaopatrzenia Terenu (działającej w Warszawie w ramach Kedywu) 30 Dywizji Piechoty AK. Nie został przerzucony na teren Okręgu.

Po wybuchu powstania warszawskiego walczył w Zgrupowaniu „Radosław”, początkowo jako dowódca pododdziału (w sile sekcji – drużyny) w kompanii „Zgoda” batalionu „Czata 49", od 9 sierpnia jako dowódca plutonu „Mieczyków” (po rannym „Mieczu”). 10 sierpnia został ciężko ranny w okolicy ul. Stawki. Zginął trafiony ponownie w czasie transportu z pola walki. Według innej relacji zmarł 11 sierpnia w szpitalu Jana Bożego.

Został pochowany w Warszawie.

Tablica w kościele św. Jacka w Warszawie, upamiętniająca poległych cichociemnych, w tym Stanisława Harasymowicza

Odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari – 2 października 1944 roku (pośmiertnie).

Upamiętnienie

W lewej nawie kościoła św. Jacka przy ul. Freta w Warszawie odsłonięto w 1980 roku tablicę Pamięci żołnierzy Armii Krajowej, cichociemnych – spadochroniarzy z Anglii i Włoch, poległych za niepodległość Polski. Wśród wymienionych 110 poległych cichociemnych jest Stanisław Harasymowicz.

Bibliografia

• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 2. Rzeszów: Wydawnictwo „Abres”, 1996, s. 56–57. ISBN 83-902499-5-2.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 318. ISBN 83-211-0537-8.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny, 1984, s. 207–208.